A. Hoạt động khởi động
1. Trò chơi "Thi kể tên các thành phần của hệ tuần hoàn"
Lớp cử 1 bạn làm quản trò, 1 bạn làm thư kí, các bạn còn lại chia thành 2 đội chơi. Mỗi đội có 1 đội trưởng.
Hai đội oẳn tù tì để chọn đội chơi trước, kể tên các thành phần của hệ tuần hoàn, tiếp theo đến đội thứ 2 và cứ thể lần lượt.
Đội thắng là đội kể được nhiều bộ phận của hệ tuần hoàn nhất.
Xem lời giải
2. Trả lời câu hỏi: Hãy nêu chức năng của hệ tuần hoàn. Để thực hiện chức năng ấy thì mỗi bộ phận của hệ tuần hoàn phải có cấu tạo phù hợp với chức năng như thế nào?
Xem lời giải
B. Hoạt động hình thành kiến thức
1. Máu
Đọc thông tin, điền chú thích vào hình 25.1, hoàn thành bảng 25.1 và trả lời câu hỏi
a, Đọc thông tin
b, Chú thích vào hình 25.1
c, Hoàn thành bảng 25.1
Bảng 25.1. Các thành phần và chức năng của máu
| Các thành phần của máu | Chức năng |
d, Trả lời câu hỏi vào vở
- Điều gì xảy ra với cơ thể chúng ta nếu máu không có hồng cầu?
- Điều gì xảy ra với cơ thể chúng ta nếu máu không có bạch cầu?
- Điều gì xảy ra với cơ thể chúng ta nếu máu không có tiểu cầu?
Xem lời giải
2. Tim, mạch máu và các vòng tuần hoàn
a, Tim
- Vẽ và chú thích các bộ phận của tim theo lí tưởng của mình.
- Quan sát hình 25.2, 25.3 và điền vào chỗ chấm.
Tim được cấu tạo bởi các cơ tim và mô liên kết, tạp thành các ngăn tim (tâm nhĩ ............., tâm nhĩ trái, tâm thất trái và tâm thất ...........) và các van tim (van hai lá, van ............., van ..................)
Xem lời giải
b, Mạch máu
- Trả lời câu hỏi: có những loại mạch máu nào? Dự đoán xem trong các mạch máu kể trên, mạch máu nào sẽ có thành dày nhất, mỏng nhất? tại sao?
- Quan sát hình 25.4:
- Hoàn thành bảng 25.2
Bảng 25.2. Cấu tạo và chức năng của các mạch máu
| Các loại mạch máu | Sự khác biệt về cấu tạo giữa các mạch máu | Chức năng |
- Giải thích vì sao có sự khác biệt về cấu tạo giữa 3 loại mạch máu: động mạch. mao mạch, tĩnh mạch?
Xem lời giải
c, Các vòng tuần hoàn
- Quan sát hình 25.5
- Hoàn thành bảng 25.3. Nơi máu được bơm tới từ các ngăn tim
| Các ngăn tim co | Nơi máu được bơm tới |
| Tâm nhĩ trái co | |
| Tâm nhĩ phải co | |
| Tâm thất trái co | |
| Tâm thất phải co |
- Trả lời câu hỏi
+ Căn cứ vào chiều dài quãng đường mà máu được bơm qua, dự đoán xme ngăn tim nào có thành cơ tim dày nhất và ngăn nào có thành cơ tim mỏng nhất?
+ Hệ tuần hoàn máu gồm mấy vòng tuần hoàn? Đó là những vòng tuần hoàn nào? Mô tả.
Xem lời giải
3. Môi trường trong cơ thể
Điền các cụm từ gợi ý: môi trường trong, hệ hô hấp, hệ bài tiết, máu.
................., nước mô và bạch huyết làm thành môi trường trong của cơ thể. Bạch huyết có thành phần gần giống máu, chỉ khác là không có hồng cầu, ít tiểu cầu.
................. thường xuyên liên hệ với môi trường ngoài thông qua các hệ cơ quan như da, hệ tiêu hóa, .......................,.......................... Sự trao đổi chất của tế bào trong cơ thể người với môi trường ngoài phải gián tiếp thông qua ..............................
Xem lời giải
4. Vệ sinh hệ tuần hoàn
a, Đọc nhãn thuốc sau đây
- Thuốc hạ huyết áp dùng cho đối tượng nào? Liều và cách dùng thuốc?
b, Hãy kể tên những bệnh thường gặp về hệ tim mạch.
c, Kể tên những tác nhân gây hại cho hệ tim mạch.
Nêu biện pháp rèn luyện và bảo vệ.
Xem lời giải
C. Hoạt động luyện tập
1. Chú thích vào hình 25.8
Xem lời giải
2. Thử dùng tay xách định vị trí của tim trên ngực mình. Có thể dùng ngón tay xác định điểm đập, nơi mỏm tim (đỉnh tim) chạm vào thành trước của lồng ngực.
Xem lời giải
3. Thử tìm cách xác định động mạch và tĩnh mạch trên cổ tay mình và nêu các nhận biết chúng.
Xem lời giải
4. Khi bị ngã trầy xước, ta thấy có một ít nước không màu chảy ra từ chỗ trầy xước đó. Vậy nước ấy là gì?
Xem lời giải
5. Hãy đánh dấu x và cột Nên hay Không nên ứng với mỗi biện pháp được đưa ra trong bảng 25.4 nhằm tránh tác nhân có hại cho hệ tim mạch và rèn luyện hệ tim mạch.
Bảng 25.4. Các biện pháp vệ sinh hệ tuần hoàn
| Biện pháp | Nên | Không nên |
| 1. Ăn uống hợp vệ sinh, khẩu phần ăn hợp lí, ..... | ||
| 2. Khắc phục những nguyên nhân lamfm tăng nhịp tim và huyết áp. | ||
| 3. Sử dụng các chất có hại như thuốc lá, heerroin, rượu, ..... | ||
| 4. Lao động, học tập phù hợp. | ||
| 5. Khi bị sốc hoặc stress cần điều chỉnh cơ thể kịp thời theo lời khuyên của bác sĩ. | ||
| 6. cần kiểm tra sức khỏe định kì | ||
| 7. Thường xuyên nóng nổi, tức giận | ||
| 8. Tập thể dục thể thao thường xuyên, vừa sức | ||
| 9. Mặc quần áo, giày dép quá chật | ||
| 10. ăn nhiều đồ chiên, xòa, rán nhiều mỡ động vật | ||
| 11. Sống vui vẻ, thư thả | ||
| 12. Cần tiêm phòng các bệnh có hại cho hệ tim mạch và điều trị kịp thời |
Xem lời giải
D. Hoạt động vận dụng
1. Kể tên một số bệnh liên quan đến hệ tuần hoàn và cách phòng tránh.
Xem lời giải
2. Tập sơ cứu cầm máu trong các trường hợp giả định sau:
- Chảy máu mao và tĩnh mạch
- chảy máu động mạch
Xem lời giải
3. Hãy cho biết
a, Hiến máu có hại cho sức khỏe không? Vì sao?
b, Những ai có thể hiến máu được và những ai không thể?
c, Ngày nào trong năm được chọn làm ngày "toàn dân hiến máu nhân đạo"?
Xem lời giải
E. Hoạt động tìm tòi mở rộng
Hãy viết báo cáo về một số bệnh thường gặp ở hệ tuần hoàn. Mỗi bệnh cần nêu các ý chính:
- Tên bệnh
- Triệu chứng
- Nguyên nhân
- Cách phòng, tránh