Câu 5: Trang 195 Sgk Vật lí lớp 11
Một thấu kính mỏng phẳng - lồi L1 có tiêu cự f1 = 60cm được ghép sát đồng trục với một thấu kính mỏng phẳng - lồi khác L2 có tiêu cự f2 = 30cm. Mặt phẳng của hai thấu kính sát nhau.
Thấu kính L1 có đường kính rìa gấp đôi đường kính rìa của thấu kính L2 . Một điểm sáng S nằm trên trục chính của hệ, trước L1
a) Chứng tỏ rằng có hai ảnh của S được tạo bởi hệ
b) Tìm điều kiện về vị trí của S để hai ảnh đều thật và hai ảnh đều ảo
Bài Làm:
a) Khi chùm tia sáng từ S tới các điểm nằm từ miền vành ngoài của thấu kính L2 trở ra thì chỉ đi qua thấu kính L1 và chùm tia ló sẽ tạo ảnh S1
Còn chùm tia sáng từ S tới các điểm nằm trong khoảng từ tâm thấu kính tới miền vành của thấu kính L2 thì đi qua cả hai thấu kính L1 và L2 và chùm tia ló sẽ tạo ảnh S2. Như vậy sẽ có hai ảnh đồng thời được tạo thành
Ta có $\frac{1}{f_{1}}=\frac{1}{d_{1}}+\frac{1}{d'_{1}}$ với f1 = 60cm
$\frac{1}{f_{2}}=\frac{1}{d_{2}}+\frac{1}{d'_{2}}$ với f2 = 30cm
D1,2 = D1 + D2 $\Leftrightarrow$ $\frac{1}{f_{1,2}}=\frac{1}{f_{1}}+\frac{1}{f_{2}}$
=> f1,2 = 20 cm
=> Hai ảnh không trùng nhau
b) Do f2 > f1,2 :
- Điều kiện để hai ảnh S1, S2 đều thật là: d1, d2 > fmax = f1 = 60cm
- Điều kiện để hai ảnh S1, S2 đều ảo là∶ d1, d2 < fmin = f1,2 = 20cm
