A. Lý thuyết
I. Bản chất dòng điện trong chân không
Dòng điện trong chân không là dòng chuyển dời có hướng của các electron được đưa vào khoảng chân không đó.
Cách tạo ra dòng điện trong chân không: Dùng một hiệu điện thế lớn giữa anot và catot đặt trong một ống thủy tinh nối với bơm chân không rồi rút khí cho đến khi trong ống là chân không.
II. Tia catot
Tia catot là tia phát ra từ catot làm huỳnh quang thủy tinh. Tia catot còn được gọi là tia âm cực.
Bản chất: Tia catot là dòng các electron phát ra từ catot và bay gần như tự do trong ống thí nghiệm.
Tính chất:
Tia catot phát ra từ catot theo phương vuông góc với bề mặt catot. Bị chặn lại khi gặp vật cản và làm cho vật cản tích điện âm.
Mang năng lượng lớn: Làm đen phim ảnh, làm huỳnh quang một số tinh thể, làm kim loại phát ra tia X, ...
Từ trường làm tia catot lệch theo hướng vuông góc với phương lan truyền và phương của từ trường. Điện trường làm tia catot lệch theo chiều ngược với điện trường.
Tia catot được sử dụng làm ống phóng điện tử hoặc đèn hình.
B. Bài tập & Lời giải
Câu 1: SGK trang 99:
Vì sao chân không không dẫn điện? Bằng cách nào tạo ra được dòng điện trong chân không?
Xem lời giải
Câu 5: SGK trang 99:
Kể vài tính chất của tia catot chứng tỏ nó là các dòng electron bay tự do.
Xem lời giải
Câu 8: SGK trang 99:
Phát biểu nào là chính xác?
Dòng điện trong chân không sinh ra do chuyển động của
A. các electron phát ra từ catot.
B. các electron mà ta đưa từ bên ngoài vào giữa các điện cực đặt trong chân không.
C. các electron phát ra từ anot bị đốt nóng đỏ.
D. các ion khí còn dư trong chân không.
Xem lời giải
Câu 9: SGK trang 99:
Phát biểu nào là chính xác?
Người ta kết luận tia catot là dòng hạt tích điện âm vì
A. nó mang năng lượng.
B. khi rọi vào vật nào, nó làm vật ấy tích điện âm,
C. nó bị điện trường làm lệch hướng,
D. nó làm huỳnh quang thủy tinh.
Xem lời giải
Câu 10: SGK trang 99:
Catot của một điot chân không có diện tích mặt ngoài S = 10 mm2 . Dòng bão hòa Ibh = 10 mA. Tính số electron phát xạ từ một đơn vị diện tích của catot trong một giây.
Xem lời giải
Câu 11: SGK trang 99:
Hiệu điện thế giữa anot và catot của một súng electron là 2500 V, tính tốc độ của electron mà súng phát ra. Cho biết khối lượng của electron là 9,1.10-31 kg.