I. Tìm hiểu chung bài đọc
1. Giới thiệu anh Kim Đồng (1928-1943): Người dân tộc Nùng, tên thật là Nông Văn Dền. Quê ở bản Nà Mạ, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng, hy sinh lúc 15 tuổi. Anh là đội viên thiếu niên tiền phong đầu tiên ở nước ta. Anh làm nhiệm vụ liên lạc, dẫn đường và canh gác cho cán bộ cách mạng. Trong một lần canh gác, bất ngờ bị giặc ập tới, anh chạy cho giặc bắn để đánh lạc hướng bọn giặc và anh đã anh dũng hy sinh. Nghe tiếng súng, các cán bộ của ta đã kịp thời thoát vào rừng. Mộ Kim Đồng được xây ở Nà Mạ bên cạnh đường số 4, trên đường từ thị xã Cao Bằng đến Pác Bó. Du khách qua đây đều dừng lại thắp hương tưởng niệm người thiếu niên anh hùng.
2. Chú giải:
- Kim Đồng (1928-1943) : người dân tộc Nùng, tên thật là Nông Văn Dền, quê ở bản Nà Mạ, xã Trường Hà, huyện Hà Quảng, tỉnh Cao Bằng, hi sinh lúc 15 tuổi.
- Ông ké : người đàn ông cao tuổi (cách gọi của một vài dân tộc thiểu số ở miền núi phía Bắc).
- Nùng : một dân tộc thiểu số chủ yếu sống ở Việt Bắc.
- Tây đồn : tên quan Pháp chỉ huy đồn.
- Thầy mo : thầy cúng ở miền núi.
- Thong manh : (mắt) bị mù hoặc nhìn không rõ, nhưng trông bề ngoài vẫn gần như bình thường.
3. Giọng đọc:
- Đoạn 1: Đọc với giọng kể chậm rãi, nhấn giọng ở những từ ngữ gợi tả, gợi cảm như: hiền hậu, nhanh nhẹn, lững thững … Lời của ông ké đọc giọng vui vẻ, thân mật.
- Đoạn 2: Đọc giọng hồi hộp.
- Đoạn 3: Đọc giọng bọn lính: hống hách. Giọng Kim Đồng: tự nhiên, bình thản.
- Đoạn 4: Giọng vui, phấn khởi, nhấn giọng ở từ ngữ thể hiện sự ngu ngốc của bọn lính: tráo trưng, thong manh.
4. Nội dung: Kim Đồng là một liên lạc mưu trí, dũng cảm khi làm nhiệm vụ, là tấm gương yêu nước tiêu biểu của thiếu niên trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.
II. Hướng dẫn trả lời câu hỏi cuối bài
Câu 1. Anh Kim Đồng được giao nhiệm vụ gì?
Trả lời:
Anh Kim Đồng được giao nhiệm vụ bảo vệ cán bộ, dẫn đường đưa cán bộ đến đia điểm mới.
Câu 2. Vì sao bác cán bộ phải đóng vai một ông già Nùng?̣
Trả lời:
Bác cán bộ phải đóng vai một ông già Nùng vì đây là vùng người Nùng ở. Việc cán bộ đóng vai ông già Nùng sẽ che mắt được quân địch, làm chúng tưởng ông là người địa phương.
Câu 3. Cách đi đường của hai bác cháu như thế nào ?
Trả lời:
Cách đi đường của hai bác cháu được bố trí như sau : Kim Đồng đi trước, ông ké lững thững đi sau. Gặp điều gì đáng ngờ, người trước làm hiệu, người sau tránh vào ven đường.
Câu 4. Hãy tìm những chi tiết nói lên sự nhanh trí của Kim Đồng khi gặp địch?
Trả lời:
Những chi tiết nói lên sự nhanh trí của Kim Đồng khi gặp địch là:
- Gặp địch không bối rối, bình tĩnh huýt sáo.
- Địch hỏi, Kim Đồng trả lời rất nhanh: “Đón thầy mo về cúng cho mẹ ốm.”
- Trả lời xong, thản nhiên gọi ông ké đi tiếp: “Già ơi! Ta đi thôi!”