A. Kiến thức trọng tâm
1. Khái quát chung
- Vị trí địa lí: Giáp Trung Quốc, đồng bằng Sông Hồng, Bắc Trung Bộ và Biển đông
- Gồm 15 tỉnh
- Đây là vùng có diện tích lớn nhất nước ta (trên 101 nghìn km2
- Tài nguyên thiên nhiên đa dạng - đa dạng về cơ cấu kinh tế
- Có nhiều đặc điểm xã hội đặc biệt như (mật độ dân cư thưa thớt, có nhiều dân tộc ít người, tình trạng du canh du cư vẫn còn nhiều)…
2. Khai thác, chế biến khoáng sản và thủy điện
|
Tiềm năng |
Ý nghĩa |
|
Khoáng sản: Là vùng giàu tài nguyên khoáng sản bậc nhất nước ta: Than: tập trung chủ yếu ở Đông Bắc (Quảng Ninh, Thái Nguyên, Lạng Sơn…), sản lượng khai thác khoảng 30 triệu tấn/năm. Kim loại: Đồng – Niken (Sơn La), Sắt (Yên Bái), Kẽm – chì (Bắc Kạn)… Phi kim loại: Apatit (Lào Cai), pirit(Phú Thọ)… |
Nhiên liệu cho nhiệt điện và xuất khẩu Phát triển CN luyện kim, chế tạo máy Phát triển CN hóa chất. |
|
Thủy điện: Các công trình có trữ lượng thủy năng lớn chiếm khoảng 1/3 trữ năng thủy điện của cả nước. |
Phát triển các nhà máy thủy điện: Hòa Bình, Thác Bà, Sơn La…là động lực để phát triển kinh tế của vùng. |
3. Trồng và chế biến cây công nghiệp, cây dược liệu , rau quả cận nhiệt và ôn đới
a. Điều kiện phát triển
- Đất Feralit trên đá phiến, đá vôi…
- Khí hậu nhiệt đới gió mùa có mùa đông lạnh
- Địa hình phân hóa đa dạng
- Dân cư có kinh nghiệm sản xuất
- Nhu cầu tiêu thụ lớn
b. Hiện trạng sản xuất
- Phát triển cây công nghiệp: chủ yếu là chè…
- Cây dược liệu: Tam thất, đương quy, hồi, thảo quả…
- Cây ăn quả, rau hoặc đặc sản…
c. Hướng khai thác:
- Phát triển nông nghiệp hàng hóa
- Áp dụng tiến bộ khoa học kĩ thuật trong sản xuất
- Định canh, định cư….
4. Chăn nuôi gia súc
a. Điều kiện phát triển:
- Nguồn thức ăn: Đồng cỏ, phụ phẩm nông nghiệp
- Có nhiều giống vật nuôi tốt: lợn, ngựa, gà…
- Đồng bào có nhiều kinh nghiệm trong chăn nuôi…
b. Hiện trạng sản xuất
- Đàn trâu bò phát triển mạnh nhất cả nước, đặc biệt là trâu (năm 2005: đàn trâu chiếm ½ cả nước, đàn bò chiếm 16% cả nước).
- Các gia súc khác: dê, lợn…được chú ý phát triển.
c. Hướng khai thác:
- Phát triển du lịch vụ thú y, cơ sở hạ tầng, công nghệ chế biến
- Cải tạo, nâng cao và phát triển nguồn thức ăn.
5. Kinh tế biển
- Thủy sản (đánh bắt và nuôi trồng):
- Ngư trường Hải Phòng – Quảng Ninh (ngư trường vịnh Bắc Bộ) được xác định là ngư trường trọng điểm với nguồn lợi hải sản phong phú.
- Diện tích mặt nước để nuôi trồng thủy sản khá lớn.
- Du lịch biển – đảo :
- Tài nguyên du lịch đa dạng, phong phú (bãi biển, địa hình cacxtơ, vườn quốc gia…).
- Quần thể vịnh Hạ Long (Di sản thiên nhiên thế giới).
- Giao thông vận tải biển : Mạng lưới cảng Quảng Ninh, trong đó nổi bật là cảng nước sâu Cái Lân.
B. Bài tập & Lời giải
Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài
Câu 1: Trang 145 – sgk địa lí 12
Hãy chứng minh nhận định:Trung du và miền núi Bắc Bộ có vị trí địa lí đặc biệt, lại có mạng lưới giao thông vận tải đang được đầu tư, nâng cấp, nên ngày càng thuận lợi cho việc giao thông với các vùng khác trong cả nước và xây dựng nền kinh tế mở?
Xem lời giải
Câu 2: Trang146 – sgk địa lí 12
Dựa vào bản đồ Địa lí tự nhiên Việt Nam (hoặc Atlat Địa lí Việt Nam), hãy kể tên các loại khoáng sản chủ yếu và tên các mỏ chính ở Trung du và miền núi Bắc Bộ?
Xem lời giải
Hướng dẫn trả lời câu hỏi cuối bài
Câu 1: Trang 149 – sgk địa lí 12
Tại sao nói việc phát huy các thế mạnh của Trung du và miền núi Bắc Bộ có ý nghĩa kinh tế lớn, ý nghĩa chính trị, xã hội sậu sắc?
Xem lời giải
Câu 2: Trang 149 – sgk địa lí 12
Hãy phân tích khả năng và hiện trạng phát triển cây công nghiệp và cây đặc sản của vùng?
Xem lời giải
Câu 3: Trang 149 – sgk địa lí 12
Hãy phân tích khả năng và hiện trạng phát triển chăn nuôi gia súc lớn của vùng?
Xem lời giải
Câu 4: Trang 149 – sgk địa lí 12
Hãy xác định trên bản đồ các mỏ lớn trong vùng và phân tích những thuận lợi và khó khăn trong việc khai thác thế mạnh về tài nguyên khoáng sản của vùng?
Xem lời giải
Câu 5: Trang 149 – sgk địa lí 12
Hãy xác định trên bản đồ các trung tâm công nghiệp quan trọng của vùng?
Xem lời giải
Câu hỏi: Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, hãy so sánh sự khác nhau về thế mạnh tự nhiên để phát triển nông nghiệp ở Trung du và miền núi Bắc Bộ với Tây Nguyên?
Xem lời giải
Câu hỏi: Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, trình bày sự khác biệt về đặc điểm mạng lưới đô thị giữa hai vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ với Tây Nguyên?
Xem lời giải
Câu hỏi: Chứng minh Trung du và miền núi Bắc Bộ có nhiều tiềm năng để phát triển công nghiệp nhưng sự phát triển chưa tương xứng với tiềm năng của vùng. Tại sao cần phải chú ý đến vấn đề môi trường trong việc phát triển thủy điện ở vùng này?
Xem lời giải
Câu hỏi: Phân tích việc sử dụng đất nông nghiệp ở Trung du và miền núi nước ta? Tại sao sử dụng hợp lí đất đai ở đây trở thành vấn đề phát triển rất quan trọng?
Xem lời giải
Câu hỏi: Trung du và miền núi Bắc Bộ gồm những tỉnh nào? Hãy phân tích thế mạnh về tự nhiên và hiện trạng phát triển thủy điện của vùng này?
Xem lời giải
Câu hỏi: Trình bày việc phát triển nghề cá và du lịch biển ở Duyên hải Nam Trung Bộ. Vì sao đánh bắt hải sản xa bờ đang được đẩy mạnh ở vùng này?