Giải bài 30 hóa học 10: Lưu huỳnh

• Ôn tập lý thuyết
• Hướng dẫn giải bài tập sgk

A. LÝ THUYẾT

I. Vị trí, cấu hình electron nguyên tử

• S(Z = 16): 1s²2s²2p⁶3s²3p⁴
• S ở ô 16, chu kì 3, nhóm VIA.
• Lớp ngoài cùng có 6e.

II. Tính chất vật lí

1. Hai dạng thù hình của lưu huỳnh

• S có 2 dạng thù hình: lưu huỳnh tà phương (S_α) và lưu huỳnh đơn tà (S_β)
• Khác: cấu tạo tinh thể và một số tính chất vật lí
• Giống: tính chất hóa học
• Tùy thuộc vào nhiệt độ mà 2 dạng thù hình có thể biến đổi qua lại.

2. Ảnh hưởng của nhiệt độ đến tính chất vật lí của lưu huỳnh

• Phân tử S có 8 nguyên tử liên kết S cộng hóa trị với nhau tạo mạch vòng.
• Sự biến đổi trạng thái:

<113⁰C            119⁰C                 187⁰C               >445⁰C

S₈, rắn           S₈, lỏng,     S₈, quánh nhớt      S_n, hơi

Vàng                 vàng                nâu đỏ              da cam

III. Tính chất hóa học

Nhận xét:

• Lưu huỳnh có các số oxi hóa -2, 0, +4, +6 → S0 vừa có tính khử vừa có tính oxi hóa.
• Ở nhiệt độ thấp, S tương đối bền nên các phản ứng của S thường xảy ra nhiệt độ cao.

1. Tính oxi hóa

• Tác dụng với kim loại
• S tác dụng được với nhiều kim loại ở nhiệt độ cao.
• Ví dụ:  

Fe + S →(t^o) FeS  (sắt (II) sunfua)

Hg + S →( t^o)  HgS (thủy ngân (II) sunfua).

• Tác dụng với Hidro:

S + H₂      →      H₂S   ( hidro sunfua )

• Chú ý: Trong các phản ứng với kim loại và hidro, lưu huỳnh cũng giống như oxi đều có số oxi hóa -2.

2. Tính khử

• Ở t⁰  cao, S phản ứng được với một số phi kim như O₂, F₂…

S + O₂  →( t^o)  SO₂

S + 3F₂ →( t^o)  SF₆

• Chú ý: Trong các phản ứng với chất oxi hóa mạnh ( O₂, F₂...), lưu huỳnh có số oxi hóa +4 hoặc +6 tùy thuộc vào chất oxi hóa.

IV. Ứng dụng của lưu huỳnh

• 90% được dùng để sản xuất H₂SO₄
• 10% dùng để chế tạo diêm, lưu hóa cao su, phẩm nhuộm, chất tẩy bột giấy,…

V. Trạng thái tự nhiên và sản xuất Lưu huỳnh

• Dạng hợp chất: các muối sunfua, sunfat…