Giải bài 36 hóa học 10: Tốc độ phản ứng hóa học

• Ôn tập lý thuyết
• Hướng dẫn giải bài tập sgk

A. LÝ THUYẾT

I. Khái niệm về tốc độ phản ứng hóa học

1. Thí nghiệm

• Chuẩn bị 3 dung dịch: BaCl₂, Na₂S₂O₃ và H₂SO₄ có cùng nồng độ 0,1M

BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄↓ + 2HCl (1)

Na₂S₂O₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + H₂O + S↓ + SO₂ (2)

• Phản ứng (1): thấy xuất hiện kết tủa trắng ngay khi đổ H₂SO_4­
• Phản ứng (2): môt lát sau khi đổ H₂SO₄ mới xuất hiện màu trắng đục của S

2. Nhận xét

• Để đánh giá người ta dùng khái niệm: tốc độ phản ứng là độ biến thiên nồng độ của một trong các chất phản ứng hoặc sản phẩm trong một đơn vị thời gian

II. Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ phản ứng

1. Ảnh hưởng của nồng độ

• Thực hiện thí nghiệm (2) ở trên bằng các nồng độ khác nhau của, sau một thời gian phản ứng, thấy cốc đựng dung dịch Na₂S₂O₃ nồng độ lớn thì vẫn đục nhiều hơn.
• Khi tăng nồng độ chất phản ứng, tốc độ phản ứng tăng

2. Ảnh hưởng của áp suất

• Khi tăng áp suất, nồng độ chất khí tăng theo, nên tốc độ phản ứng tăng

2HI_(k) → H_{2 (k)} + I_{2 (k)­}

 3. Ảnh hưởng của nhiệt độ

• Cùng thực nghiệm thí nghiệm (2) ở hai điều kiện nhiệt độ khác nhau. Sau một thời gian thấy cốc có nhiệt độ cao hơn thì có màu trắng đục hơn.
• Vậy khi tăng nhiệt độ, tốc độ phản ứng tăng

4. Ảnh hưởng của diện tích tiếp xúc

• Khi tăng diện tích của các chất phản ứng, tốc độ phản ứng tăng.
• Ví dụ: Đá vôi tác dụng với dung dich HCl. Phản ứng xảy ra nhanh hơn nếu nghiền đá vôi

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + CO₂ + H₂O

5. Ảnh hưởng của chất xúc tác

• Chất xúc tác là chất làm tăng tốc độ phản ứng, nhưng còn lại sau khi phản ứng kết thúc.
• Ví dụ: 2H₂O₂ →(xt: MnO₂) 2H₂O + O₂↑