I. Cơ cấu sinh học
1. Cơ cấu dân số theo giới
Câu 1. Dựa vào bảng 20.1 và thông tin trong bài, em hãy:
- Trình bày quan niệm cơ cấu dân số theo giới.
- Nhận xét tỉ lệ nam và nữ trong tổng số đân của các châu lục, năm 1950 và 2020.
Hướng dẫn giải:
* Quan niệm cơ cấu dân số theo giới: có hai cách tính:
- Phân chia tổng dân số thành tỉ lệ giới nam và nữ.
- Tương quan tỉ số giới tính nam so với 100 nữ
* Nhận xét tỉ lệ nam và nữ trong tổng số đân của các châu lục, năm 1950 và 2020:
- Năm 1950:
- Tỉ lệ nam và nữ ở Châu Phi có sự đồng đều tuy nhiên tỉ lệ nam nhiều hơn nữ.
- Tỉ lệ nam và nữ ở Châu Á có sự đồng đều tuy nhiên tỉ lệ nam nhiều hơn nữ.
- Tỉ lệ nam và nữ ở Châu Âu có sự đồng đều tuy nhiên tỉ lệ nữ nhiều hơn nam.
- Tỉ lệ nam và nữ ở Châu Đại Dương có sự đồng đều tuy nhiên tỉ lệ nam nhiều hơn nữ.
- Tỉ lệ nam và nữ ở Châu Mỹ có sự đồng đều tuy nhiên tỉ lệ nữ nhiều hơn nam.
- Năm 2020:
- Tỉ lệ nam và nữ ở Châu Phi có sự đồng đều tuy nhiên tỉ lệ nữ nhiều hơn nam. (thay đổi so với 1950)
- Tỉ lệ nam và nữ ở Châu Á có sự đồng đều tuy nhiên tỉ lệ nam nhiều hơn nữ.
- Tỉ lệ nam và nữ ở Châu Âu có sự đồng đều tuy nhiên tỉ lệ nữ nhiều hơn nam.
- Tỉ lệ nam và nữ ở Châu Đại Dương có sự đồng đều tuy nhiên tỉ lệ nữ nhiều hơn nam. (thay đổi so với 1950)
- Tỉ lệ nam và nữ ở Châu Mỹ có sự đồng đều tuy nhiên tỉ lệ nữ nhiều hơn nam.
2. Cơ cấu dân số theo tuổi
Câu 2. Dựa vào thông tin trong bài, em hãy:
- Cho biết thế nào là cơ cấu dân số theo tuổi.
- Trình bày các cách phân chia cơ cấu dân số theo tuổi.
Hướng dẫn giải:
* Cơ cấu dân số theo tuổi: là tập hợp những nhóm người được sắp xếp theo những nhóm tuổi nhất định.
* Các cách phân chia cơ cấu dân số theo tuổi:
- Dựa vào khoảng cách tuổi, thông thường cơ cấu dân số theo tuổi được chia thành hai loại:
+ Độ tuổi có khoảng cách đều nhau: có thể là 1 năm, 5 năm hoặc 10 năm (khoảng cách 5 năm được sử dụng nhiều hơn).
+ Độ tuổi có khoảng cách không đều nhau và thường chia thành 3 nhóm tuổi gồm 0 - 14 tuổi, 15 - 64 tuổi và từ 65 tuổi trở lên.
=> Căn cứ vào tỉ lệ dân số của ba nhóm tuổi trên, các nước trên thế giới có thể chia thành nước có cơ cấu dân số già hay cơ cấu dân số trẻ:
- Nước có cơ dân số trẻ: tỉ lệ người trong độ tuổi từ 0 -14 tuổi chiếm trên 35% và tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên chiếm không quá 7% số dân cả nước.
- Nước có cơ dân số già: tỉ lệ người trong độ tuổi từ 0 -14 tuổi chiếm khoảng 30 - 35% và tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên chiếm trên 7% số dân cả nước.
Bài tập & Lời giải
II. Cơ cấu xã hội
1. Cơ cấu dân số theo lao động
Câu 3. Dựa vào bảng 20.2 và thông tin trong bài, em hãy trình bày cơ cấu dân số theo lao động. Lấy ví dụ minh họa.
Xem lời giải
II. Cơ cấu xã hội
2. Cơ cấu dân số theo trình độ văn hóa
Câu 4. Dựa vào thông tin trong bài, em hãy trình bày cơ cấu dân số theo trình độ văn hóa. Lấy ví dụ minh họa.
Xem lời giải
Luyện tập
Dựa vào bảng 20.2, em hãy vẽ biểu đồ thể hiện cơ cấu lao động phân theo khu vực kinh tế của Bu-run-đi, Ấn Độ và Anh, năm 2019.
Xem lời giải
Vận dụng
Em hãy thu thập thông tin về cơ cấu dân số theo lao động ở Việt Nam. Nhận xét và giải thích những thay đổi trong cơ cấu dân số theo lao động ở nước ta những năm gần đây.