Bài tập 2. Xác định các chất X, Y, Z và hoàn thành các phản ứng sau
a) sodium hydroxide + X → sodium methanoate + nước
b) 3-methylbutanoic acid + Mg → Y + Z
Bài Làm:
a) NaOH + HCOOH → HCOONa + H2O
(X)
b)2(CH3)2CHCH2COOH + Mg → ((CH3)2CHCH2COO)Mg + H2
(Y) (Z)
Trong: Giải Hoá học 11 Chân trời sáng tạo bài 19 Carboxylic acid
Một số loại acid hữu cơ được dùng trong, thực phẩm như acetic acid, lactic acid. Thường gặp nhất là carboxylic acid, có nhiều trong tự nhiên như trong thành phần của các loại trái cây, chúng gây ra vị chua và một số mùi quen thuộc. Carboxylic acid là gi? Những tính chất nào đặc trưng cho carboxylic acid?
Tìm hiểu về khái niệm, cấu trúc của carboxylic acid
Thảo luận 1. Quan sát hình 19.1, hãy nêu đặc điểm chung về cấu tạo của carboxylic acid, nêu đặc điểm khác về cấu tạo của carboxylic acid so với cấu tạo của aldehyde và ketone.
Trình bày đặc điểm cấu tạo, hình dạng phân tử và tính chất của acetic acid
Luyện tập 1. Hãy viết công thức cấu tạo của các carboxylic acid đơn chức có công thức phân tử C4H8O2
Trình bày đặc điểm cấu tạo, hình dạng phân tử và tính chất của acetic acid
Luyện tập 1. Hãy viết công thức cấu tạo của các carboxylic acid đơn chức có công thức phân tử C4H8O2
Luyện tập 2. Hãy chỉ ra hợp chất carboxylic acid trong số các chất sau đây:
CH3CHO (1), C6H5OH (2), CH2 = CH - COOH (3), HOOC - COOH (4).
Viết công thức cấu tạo và gọi tên một số carboxylic acid
Thảo luận 2. Dựa vào bảng 19.1, rút ra cách gọi tên carboxylic acid theo danh pháp thay thế.
Tìm hiểu đặc điểm về trạng thái, nhiệt độ sôi và tính tan của carboxylic acid
Thảo luận 3: So sánh nhiệt độ sôi của butanoic acid với nhiệt độ sôi của các chất trong bảng sau. Giải thích.
| Chất | Công thức | Nhiệt độ sôi |
| Butane | CH3CH2CH2CH3 | - 0,5 |
| Butanal | CH3CH2CH2CHO | 76 |
| Butan - 1 - ol | CH3CH2CH2CH2OH | 117,7 |
| Butanoic acid | CH3CH2CH2COOH | 163,0 |
Thảo luận 4. Vì sao acetic acid tan vô hạn trong nước?
Luyện tập. Hãy sắp xếp theo chiều tăng dần nhiệt độ sôi của các chất sau, giải thích.
(1) C3H8, (2) C2H5COOH, (3) C2H5CHO, (4) C3H7OH
Thảo luận 5. Từ đặc điểm cấu tạo nhóm carboxyl, dự đoán tính chất hóa học đặc trưng của hợp chất carboxylic acid
Thảo luận 6. Biết Ka (hằng số phân li) acid của R - COOH được tính theo biểu thức sau
Ka = $\frac{\left [ H^{+}\right ].\left [ RCOO^{-} \right ]}{\left [ RCOOH \right ]}$
Dựa vào Bảng 19.3 nhận xét về tính acid của carboxylic acid. Nêu tính chất hóa học đặc trưng của chúng.
1. Tính acid
Thí nghiệm tính acid của carboxylic acid
Thảo luận 7. Tiến hành thí nghiệm 1 theo hướng dẫn. Nêu hiện tượng xảy ra. Giải thích và viết phương trình hóa học của phản ứng
Vận dụng. Hãy lựa chọn hóa chất hợp lí để làm sạch lớp cặn trong các dụng cụ đun và chứa nước nóng. Giải thích.
Luyện tập 1. Hoàn thành các phương trình hóa học của các phản ứng sau
a) (CH3)2CHCOOH + Ca →
b) HOOC - COOH + NaOH →
c) HCOOH + Na2CO3 →
d) C2H5COOH + CuO →
Luyện tập 2. Trình bày cách phân biệt các dung dịch sau bằng phương pháp hóa học: ethanol, acetaldehyde, acetic acid và acrylic acid
2. Phản ứng Ester hóa
Thí nghiệm điều chế ethyl acetate
Thảo luận 8. Tiến hành thí nghiệm 2 theo các bước. Quan sát, nêu hiện tượng. Dấu hiệu nào giúp nhận biết có sản phẩm mới được tạo thành? Giải thích
Thảo luận 9. Nêu vai trò của dung dịch H2SO4 đặc, đá bột, dung dịch NaCl bão hòa.
Thảo luận 10. Nêu một số biện pháp để nâng cao hiệu suất của phản ứng
Luyện tập. Viết phản ứng tạo thành ester có công thức CH3COOCH3 từ acid và alcohol tương ứng. Tìm hiểu ứng dụng của ester trong thực tiễn.
Tìm hiểu ứng dụng của một số carboxylic acid
Thảo luận 11. Quan sát hình 19.5, nêu một số ứng dụng của carboxylic acid
Tìm hiểu phương pháp điều chế carboxylic acid
Thảo luận 12. Phương pháp điều chế acetic acid bằng cách lên men giấm cần thực hiện trong những điều kiện nào? Giải thích. Nêu ứng dụng trong thực tiễn của phương pháp trên.
Vận dụng. Tìm hiểu phương pháp lên men giấm và thực hành làm giấm ăn từ các nguyên liệu có sẵn để sử dụng trong gia đình.
Bài tập 1. Viết phương trình hóa học các phản ứng xảy ra theo sơ đồ sau, ghi rõ điều kiện phản ứng (nếu có)
CH2 = CH2 → CH3CH2OH → CH3COOC2H5
Bài tập 3. Bằng kiến thức hoá học, em hãy giải thích các cách làm sau đây:
a) Khi đồ dùng có đốm gỉ, sử dụng giấm để lau chùi, vết gỉ sẽ hết.
b) Khi thực hiện lên men rượu cần ủ kín, còn khi lên men giấm cần để thoáng.
Bài tập 4. Điều chế ethyl acetate bằng cách cho 6 gam acetic acid tác dụng với 5,2 gam ethanol cứ xúc tác là dung dịch sulfuric acid đặc và đun nóng, thu được 5,28 gam ester. Tính hiệu suất của phản ứng.
Xem thêm các bài Giải hóa học 11 chân trời sáng tạo được biên soạn cho Học kì 1 & Học kì 2 theo mẫu chuẩn của Bộ Giáo dục theo sát chương trình Lớp 11 giúp bạn học tốt hơn.
Giải bài tập SGK, SBT, VBT và Trắc nghiệm các môn học Lớp 11, dưới đây là mục lục các bài giải bài tập sách giáo khoa và Đề thi chi tiết với câu hỏi bài tập, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và 2 (đề kiểm tra học kì 1 và 2) các môn trong chương trình Lớp 11 giúp bạn học tốt hơn.