Giải sinh 8 bài 5: Thực hành Quan sát tế bào và mô

I. Mục tiêu

• Chuẩn bị được tiêu bản tạm thời tế bào mô cơ vân.
• Quan sát và vẽ các tế bào trong các tiêu bản đã làm sẵn: tế bào niêm mạc miệng, mô sụn, mô xương, mô cơ vân, mô cơ trơn. Phân bệt các bộ phận chính của tế bào gồm màng sinh chất, chất tế bào và nhân.
• Phân biệt được những điểm khác nhau của mô biểu bì, mô cơ, mô liên kết.

II. Chuẩn bị

• 1 kính hiển vi có độ phóng đại đến 100 đến 200 (10 x 10, 10 x 20)
• 2 lam với lamen
• 1 dao mổ
• 1 kim nhọn
• 1 kim mũi mác
• 1 khăn lau, giấy thấm
• 1 con ếch hoặc nhái hoặc miếng thịt lợn nạc còn tươi
• 1 lọ dung dịch sinh lí 0,65% NaCl, có ống hút.
• 1 lọ axit axêtic 1%, có ống hút.
• Bộ tiêu bản: mô biểu bì, mô sụn, mô xương, mô cơ trơn

III. Cách tiến hành

1. Làm tiêu bản và quan sát tế bào mô cơ vân

• Rạch da dùi ếch lấy một bắp cơ đùi
• Dùng kim nhọn rạch bao cơ theo chiều dọc bắp cơ.
• Dùng ngón cái và ngón trỏ ấn vào 2 bên mép rạch.
• Lấy kim mũi mác gạt nhẹ và tách một sợi mảnh
• Đặt sợi mảnh mới tách lên lam kính, nhỏ 1 giọt dung dịch sinh lí 0,65% NaCl lên các bào cơ.
• Đậy lamen nhỏ dung dịch axit axêtic 

• Quan sát dưới kính hiển vi

2. Quan sát tiêu bản các loại mô khác

• Lần lượt quan sát dưới kính hiển vi các tiêu bản mô biểu bì, mô sụn, mô xương, mô cơ trơn, mô cơ vân

IV. Thu hoạch

1. Tóm tắt phương pháp làm tiêu bản mô cơ vân

Cách tiến hành:

• Bước 1: Rạch da đùi ếch, lấy bắp cơ đùi hoặc miếng thịt lợn còn tươi đặt lên lam kính.
• Bước 2: Dùng kim mũi nhọn rạch bao cơ theo chiều dọc bắp cơ, dùng ngón cái và ngón trỏ đặt hai bên mép rạch, ấn nhẹ, lúc này nhìn thấy các tế bào cơ.
• Bước 3: Dùng kim mũi mác gạt nhẹ cho các tế bào cơ tách khỏi bắp cơ dính vào bản kính, rồi bỏ bắp cơ ra.
• Bước 4: Nhỏ vài giọt dung dịch sinh lý 0,65 % NaCl lên các tế bào cơ, đậy lamen, quan sát dưới kính hiển vi.

Lưu ý:

• Muốn quan sát thấy nhân thì nhỏ thêm 1 giọt axit axêtic
• Đậy la men sao cho không có bọt khí
• Điều chỉnh kính hiển vi từ vật kính nhỏ đến vật kính lớn

Yêu cầu:

• Quan sát các phần của tế bào như: màng, chất tế bào,vân ngang, nhân.

2. Vẽ hình, chú thích đầy đủ hình vẽ các loại mô đã quan sát được

Một số hình ảnh về một số loại mô:

Mô cơ trơn

Mô biểu bì ở dạ dày

Cấu tạo mô cơ trơn