Câu hỏi: Có thể bật, tắt, chọn tốc độ của quạt điện Hình 13.1 bằng những cách nào?
Trả lời:
Có thể bật tắt, chọn tốc độ của quạt bằng công tắc trên quạt hoặc điều khiển
I. MẠCH ĐIỀU KHIỂN
1. Sơ đồ khối mạch điện điều khiển
Câu hỏi: Quan sát Hình 13.2 và cho biết: Mạch điện điều khiển gồm có những bộ phận nào?
Trả lời:
Nguồn điện; thiết bị đóng cắt và điều khiển; phụ tải điện là những bộ phận của Mạch điều khiển
2. Mạch điện điều khiển sử dụng mô đun cảm biến
Câu hỏi: Quan sát Hình 13.4 và cho biết: Mô đun cảm biến gồm có các phần tử nào? Chức năng của các phần tử đó là gì?
Trả lời:
Mô đun cảm biến bao gồm cảm biến để chuyển đổi tín hiệu đầu vào thành tín hiệu đầu ra, mạch điện tử để xử lý tín hiệu đầu ra và tiếp điểm đóng cắt để điều khiển nguồn điện cho phụ tải điện. Cảm biến có thể nhận và biến đổi các tín hiệu ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, áp suất hoặc chuyển động.
II. MỘT SỐ MÔ ĐUN CẢM BIẾN TRONG MẠCH ĐIỆN ĐIỀU KHIỂN
1. Phân loại mô đun cảm biến
Câu hỏi 1: Kể tên một số loại mô đun cảm biến.
Trả lời:
Một số loại mô đun cảm biến:
-
Theo tín hiệu đầu vào: Mô đun cảm biến ánh sáng; Mô đun cảm biến nhiệt độ; Mô đun cảm biến độ ẩm; Mô đun cảm biến hồng ngoại.
-
Theo nguyên lí làm việc: Mô đun cảm biến quang dẫn; Mô đun cảm biến nhiệt điện trở.
Theo tính năng và ứng dụng: Mô đun cảm biến báo cháy; Mô đun cảm biến khí độc hại; Mô đun cảm biến chuyển động
Câu hỏi 2: Theo em tín hiệu đầu vào, mô đun cảm biến được phân loại như thế nào?
Trả lời:
Các loại mô đun cảm biến bao gồm: Theo tín hiệu đầu vào: ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, hồng ngoại, Theo nguyên lý làm việc: quang dẫn, nhiệt điện trở, Theo tính năng và ứng dụng: báo cháy, khí độc hại, chuyển động.
2. Một số mô đun cảm biến trong mạch điện điều khiển
Câu hỏi 1: Nêu vai trò và ứng dụng của mô đun cảm biến ánh sáng.
Trả lời:
Vai trò: mô đun cảm biến ánh sáng để đóng, cắt nguồn điện cho phụ tải điện.
Mô đun cảm biến ánh sáng được ứng dụng như bật, tắt đèn tự động chiếu sáng sân, vườn, đèn đường; đóng, mở tự động rèm cửa.
Câu hỏi 2: Nêu vai trò và ứng dụng của mô đun cảm biến nhiệt độ.
Trả lời:
Mô đun cảm biến nhiệt độ có vai trò đóng, cắt nguồn điện cho phụ tải điện và được sử dụng trong đồ dùng điện như tủ lạnh, máy điều hòa không khí,...
Câu hỏi 3: Nêu vai trò và ứng dụng của mô đun cảm biến độ ẩm.
Trả lời:
Mô đun cảm biến độ ẩm có vai trò đóng hoặc cắt nguồn điện cho phụ tải bằng cách sử dụng cảm biến độ ẩm. Nó được sử dụng trong các máy tạo ẩm, nhà kính trồng trọt và trang trại.
Câu hỏi: Nêu vai trò và ứng dụng của mô đun cảm biến hồng ngoại.
Trả lời:
Mô-đun cảm biến hồng ngoại được sử dụng để điều khiển nguồn điện cho các thiết bị điện và tự động bật tắt đèn khi có người đi qua trong các không gian như hành lang, phòng khách, nhà kho và bãi đỗ xe.
LUYỆN TẬP
Câu hỏi 1: Vẽ sơ đồ khối mạch điện điều khiển, mô tả và nêu chức năng của các khối trong sơ đồ.
Trả lời:
Sơ đồ khối mạch điện điều khiển:
Các khối trong mạch điện bao gồm: nguồn điện, thiết bị đóng cắt, điều khiển và phụ tải điện. Phụ tải điện chuyển đổi điện năng thành các loại năng lượng khác.
Câu hỏi 2: Hãy lựa chọn mô đun cảm biến phù hợp cho các tình huống dưới đây.
Trả lời:
|
Tình huống |
Mô đun cảm biến |
|
Cửa tự động mở khi có người và đóng khi không có người |
cảm biến hồng ngoại |
|
Đèn tự động bật khi trời tối và tắt khi trời sáng |
cảm biến ánh sáng |
|
Quạt tự động bật khi trời nóng và tắt khi trời mát |
cảm biến nhiệt độ |
|
Tưới cây tự động |
cảm biến độ ẩm |
VẬN DỤNG
Câu hỏi 1: Vẽ và mô tả sơ đồ khối của mạch điện điều khiển trong một đồ dùng điện gia đình em đang sử dụng. Hãy nêu chức năng của từng khối trong sơ đồ.
Trả lời:
Sơ đồ khối mạch điện điều khiển:
Các khối trong mạch điện bao gồm:
-
Nguồn điện cung cấp điện cho mạch.
-
Thiết bị đóng, cắt bao gồm công tắc, nút bấm cơ khí và tiếp điểm đóng cắt.
-
Điều khiển để đóng hoặc cắt nguồn điện cho phụ tải điện bằng tay hoặc từ xa.
-
Phụ tải điện biến đổi điện năng thành các năng lượng khác phục vụ đời sống và sản xuất.
Câu hỏi 2: Hãy tìm một đồ dùng điện có sử dụng mô đun cảm biến và cho biết đó là mô đun cảm biến nào? Nêu vai trò của mô đun cảm biến đó trong mạch điện điều khiển.
Trả lời:
Các mô đun cảm biến như nhiệt độ, ánh sáng và hồng ngoại được sử dụng trong nhiều thiết bị gia dụng để điều khiển đóng/mở nguồn điện tùy thuộc vào các giá trị cảm biến. Mô đun cảm biến hồng ngoại có thể được sử dụng trong đèn để phát hiện người đi lại và điều khiển đóng/mở nguồn điện.