- Ôn tập lý thuyết
- Hướng dẫn giải bài tập sgk
A. LÝ THUYẾT
I. Trạng thái tự nhiên và tính chất vật lí
Trạng thái tự nhiên
- Chất béo gồm mỡ lấy từ động vật và dầu ăn lấy từ thực vật.
- Trong cơ thể động vật, chất béo tập trung nhiều ở mô mỡ, còn trong thực vật chất béo có ở hạt và quả.
Tính chất vật lí
- Mỡ ở thể rắn, còn dầu ở thể lỏng. Chất béo nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan được trong dầu hỏa, xăng…
II. Thành phần và cấu tạo của chất béo
Khái niệm:
- Chất béo là hỗn hợp nhiều este của glixerol với các axit béo và có công thức chung là (R-COO)3C3H5.
- Trong đó R có thể là C17H35- ; C17H33- ; C15H31-…
III. Tính chất hóa học
Thủy phân trong môi trường axit :
(RCOO)3C3H5 + 3H2O ↔(axit, to) 3RCOOH + C3H5(OH)3
Thủy phân trong môi trường kiềm:
(RCOO)3C3H5 + 3NaOH →(to) 3RCOONa + C3H5(OH)3.
=>Đây là phản ứng xà phòng hóa
IV. Ứng dụng của chất béo
- Làm thức ăn cho người và động vật.
- Dùng để sản xuất xà phòng, glixerol.
B. Bài tập & Lời giải
Câu 1: Trang 147 - SGK hóa học 9
Chọn câu đúng nhất trong các câu sau
A. Dầu ăn là este
B. Dầu ăn là este của glixerol
C. Dầu ăn là este của glixerol và axit béo.
D. Dầu ăn là hỗn hợp nhiều este cuả glixerol và axit béo
Xem lời giải
Câu 2: Trang 147 - SGK hóa học 9
Hoàn thành những câu sau bằng cách đặt những từ thích hợp vào chỗ trống
a) Chất béo tan... trong nước nhưng ... trong benzen và dầu hỏa
b) Phản ứng xà phòng hóa là phản ứng... este trong môi trường ... tạo ra ... và...
c) Phản ứng của chất béo với nước trong môi trường axit là phản ứng... nhưng không là phản ứng...
Xem lời giải
Câu 3: Trang 147 - SGK hóa học 9
Hãy chọn phương pháp có thể làm sạch vết dầu ăn dính vào quần áo :
a) Giặt bằng nước ;
b) Giặt bằng xà phòng ;
c) Tẩy bằng cồn 96o ;
d) Tẩy bằng giấm ;
e) Tẩy bằng xăng .
Hãy giải thích sự lựa chọn đó.
Xem lời giải
Câu 4: Trang 147 - SGK hóa học 9
Để thủy phân hoàn toàn 8,58 kg một loại chất béo cần vừa đủ 1,2 kg NaOH, thu được 0,92 kg glixerol và m kg hỗn hợp muối của axit béo.
a) Tính m.
b) Tính khối lượng xà phòng bánh có thể thu được từ m kg hỗn hợp các muối trên. Biết muối của các axit béo chiếm 60% khối lượng xà phòng.