Giải bài 55 hóa học 9: Thực hành: Tính chất của gluxit

Nội dung bài học gồm hai phần

• Lý thuyết về tính chất của gluxit 
• Giải các thí nghiệm SGK

A. Lý thuyết

1. Tính chất của glucozơ

• Phản ứng tráng bạc

C₆H₁₂O₆  + Ag₂O →  2Ag + C₆H₁₂O₇ (axit gluconic)

• Phản ứng lên men rượu

C₆H₁₂O₆   →(men rượu, t^o)  2C₂H₅OH + 2CO₂

2. Tính chất của saccarozơ

• Phản ứng thủy phân trong môi trường axit:

C₁₂H₂₂O₁₁  +  H₂O →(axit, t^o) C₆H₁₂O₆     +    C₆H₁₂O₆

Saccarozơ                                glucozơ              fructozơ

3. Tính chất của tinh bột và xenlulozơ

• Phản ứng thủy phân

Phản ứng thủy phân trong dung dịch axit loãng, tinh bột và xenlulozơ bị thủy phân thành glucozơ

(-C₆H₁₂O₅-)_n         +    nH₂O →(đk: axit, t^o)   C₆H₁₂O₆ 

• Phản ứng với iot

Tinh bột tác dụng với iot tạo ra màu xanh đặc trưng.

B. Giải các thí nghiệm SGK

1. Thí nghiệm 1: Tác dụng của glucozơ với bạc nitrat trong dung dịch amoniac

Dụng cụ, hóa chất:

• Dụng cụ: Ống nghiệm, giá thí nghiệm, kẹp gỗ, đèn cồn,...
• Hóa chất: dung dịch bạc nitrat, dung dịch amoniac, dung dịch glucozơ.

Cách tiến hành:

• Cho vài giọt dung dịch bạc nitrat vào dung dịch amoniac đựng trong ống nghiệp, lắc nhẹ.
• Cho tiếp 1ml dung dịch glucozơ vào, lắc khẽ, rồi đun nóng nhẹ trên ngọn lửa (hoặc đặt vật vào cốc nước nóng)

Hiện tượng – giải thích:

• Hiện tượng: Có chất màu sáng bạc bám lên thành ống nghiệm.

• Giải thích: Trong phản ứng này glucozơ bị oxi hóa thành axit gluconic C₆H₁₂O₇.

C₆H₁₂O₆ + Ag₂O → C₆H₁₂O₇ + 2Ag

Ag₂O thực chất là một hợp chất phức tạp của bạc → phản ứng tráng bạc dùng để nhận biết glucozơ.

2. Thí nghiệm 2: Phân biệt glucozơ, saccarozơ, tinh bột 

Dụng cụ, hóa chất:

• Dụng cụ: Ống nghiệm, giá thí nghiệm, kẹp gỗ, đèn cồn,...
• Hóa chất: dung dịch bạc nitrat, dung dịch amoniac, dung dich glucozơ, saccarozơ, hồ tinh bột loãng

Cách tiến hành:

• Bước 1:Lấy 3 ống nghiếm chứa từ 1 - 2ml các dung dich glucozơ, saccarozơ, hồ tinh bột loãng.
• Nhỏ 1 - 2 giọt dung dịch iot vào ba dung dịch trong ba ống nghiệm.
• Quan sát, để riêng dung dịch nhận biết được.
• Bước  2: Lấy 2 ống nghiệm chứa 3 ml dd amoniac, 3 giọt dd bạc nitrat lắc mạnh. Cho vào mỗi ống nghiệm trên 3ml dung dịch đựng lọ tương ứng rồi ngâm ống nghiệm trong ống nước nóng.

Hiện tượng – giải thích:

• Hiện tượng: 

Bước 1: Ở lọ nào xuất hiện màu xanh thì đó là tinh bột. Còn glucozơ và saccarozơ không có phản ứng xảy ra.

Bước 2: Ở lọ nào xuất hiện chất màu sáng bạc bám trên thành ống nghiệm thì đó là dung dịch glucozơ chất còn lại là saccarozơ.

• Giải thích:

Bước 1: Iot làm xanh hồ tinh bột

Bước 2: Glucozo có phản ứng tráng gương, Ag₂O trong NH₃ oxi hóa glucozo thành axit gluconic và tạo tủa bạc bám trên thành ống nghiệm.

PTHH: C₆H₁₂O₆. + Ag₂O → C₆H₁₂O₇ + 2Ag.