Bài 27: Vai trò, đặc điểm, các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển và phân bố nông nghiệp...

A. Kiến thức trọng tâm

I. Vai trò và đặc điểm của nông nghiệp

1. Vai trò

• Cung cấp lương thực –thực phẩm
• Cung cấp nguồn nguyên liệu cho một số ngành công nghiệp
• Nguồn hàng nông sản xuất khẩu, tăng nguồn thu ngoại tệ
• Giải quyết việc làm

2. Đặc điểm

a. Đất trồng là tư liệu sản xuất chủ yếu và không thể thay thế: cần phải duy trì và nâng cao độ phì cho đất, sử dụng hợp lí, tiết kiệm.

b. Đối tượng của sản xuất nông nghiệp là cây trồng, vật nuôi: cần phải hiểu biết và tôn trọng quy luật sinh học.

c. Sản xuất nông nghiệp có tính mùa vụ: Cần phải xây dựng cơ cấu hợp lí, đa dạng hóa sản xuất, phát triển các ngành dich vụ, làng nghề,.. tận dụng thời gian nhàn rỗi.

d. Sản xuất nông nghiệp phụ thuộc vào điều kiện tự nhiên vì đối tượng là cây trồng, vật nuôi.

e. Trong nền kinh tế hiện đại, nông nghiệp trở thành ngành sản xuất hàng hóa.

II. Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển  và phân bố nông nghiệp.

• Nhân tố tự nhiên:
• Đất: Ảnh hưởng tới quy mô sản xuất, cơ cấu và phân bố cây trồng, vật nuôi và năng suất.
• Khí hậu – nước: Ảnh hưởng tới thời vụ, cơ cấu cây trồng vật nuôi, khả năng xen canh tăng vụ, tính ổn định hay bấp bênh của sản xuất nông nghiệp.
• Sinh vật: Cơ sở để tạo nên các giống cây trồng vật nuôi, cơ sở thức ăn cho gia súc.
• Nhân tố kinh tế - xã hội:
• Dân cư –lao động: Ảnh hưởng tới cơ cấu và phân bố cây trồng, vật nuôi.
• Sở hữu ruộng đất: Ảnh hưởng đến đường lối phát triển, các hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp.
• Tiến bộ khoa học kĩ thuật: giúp chủ động tron sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng và sản lượng.
• Thị trường tiêu thụ: Ảnh hưởng tới giá cả nông sản, điều tiết sản xuất và hướng chuyên môn hóa.

III. Một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp

1. Trang trại

• Hình thành và phát triển trong thời kì công nghiệp hóa
• Mục đích chủ yếu: sản xuất hàng hóa
• Cách thức tổ chức và quản lí sản xuất tiến bộ
• Có thuê lao động 

2. Thể tổng hợp nông nghiệp

• Là hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở trình độ cao
• Có sự kết hợp chặt chẽ giữa các xí nghiệp nông nghiệp với các xí nghiệp công nghiệp.

3. Vùng nông nghiệp

• Là hình thức cao nhất của tổ chức lãnh thổ nông nghiệp
• Là những lãnh thổ sản xuất nông nghiệp tương đối đồng nhất về các điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội.