Bài 11: Các nước Đông Nam Á cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX

A. Kiến thức trọng tâm

I. Qúa trình xâm lược của chủ nghĩa thực dân ở các nước Đông Nam Á

• Khu vực ĐN Á có một vị trí chiến lược rất quan trọng, thuận lợi, giàu tài nguyên thiên nhiên.
• Chế độ phong kiến ở các nước suy yếu nên không tránh khỏi sự nhòm ngó xâm lược của TD phương Tây.
• Từ nửa cuối thế kỉ XIX tư bản phương tây đẩy mạnh xâm lược Đông Nam Á: Anh chiếm Mã Lai, Miến Điện; Pháp chiếm 3 nước Đông Dương; Tây Ban Nha rồi Mĩ chiếm Phi-lip-pin; Hà Lan chiếm In-đô-nê-xi-a và Bồ Đào Nha chiếm Đông ti-mo. Thái Lan giữ được độc lập nhưng trở thành vùng đệm của Anh, Pháp.

II. Phong trào giải phóng dân tộc

• In-đô-nê -xi-a:
• Nhiều tổ chức yêu nước ra đời: 1905 thành lập công đoàn xe lửa,
• 1908 Thành lập hội liên hiệp công nhân. Chủ nghĩa Mác được truyền bá rộng rãi.
• 5-1920 : Đảng cộng sản thành lập.
• Phi-lip-pin:
• Năm 1571 Tây Ban Nha xâm lược Phi-lip-pin.
• Nhân dân liên tục đứng lên đấu tranh. Nước cộng hòa thành lập.
• Mĩ gây chiến với Tây Ban Nha, áp đặt CNTD. Nhân dân lại phải đứng lên chống Mĩ.
• Ba nước Đông Dương
• Ở Cam-pu-chia: 1863-1866 có khởi nghĩa do A cha-xoa lãnh đạo ở Ta-keo, năm 1866-1867 có khởi nghĩa do nhà sư Pu-côm-bô ở Cra-chê, liên kết với Việt Nam.
• Ở Việt Nam: Có khởi nghĩa của Trương Định, Nguyễn Trung Trực, Phong trào “Cần vương”, k/n nông dân Yên Thế…
• Ở Lào: 1901 ND Xa-van-na-khét k/n do Pha-ca-đuốc lãnh đạo. 1907 nhân dân Bô lô ven khởi nghĩa lan sang VN.
• Miến Điện (Myanma) : Năm 1885 kháng chiến chống thực dân Anh bùng nổ.

* Kết quả: PTGP dân tộc ở các nước ĐN Á đều bị thất bại.