Bài 12: Nhật Bản giữa thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX

A. Kiến thức trọng tâm

I. Cuộc duy tân Minh Trị

1. Nguyên nhân:

• Do các nước phương tây tăng cường xâm lược vào Nhật Bản
• Do chế độ phong kiến suy yếu.

2. Nội dung cải cách:

• Kinh tế:
• Thống nhất tiền tệ
• Xoá bỏ đặc quyền ruộng đất.
• Tăng cường, phát triển kinh tế TBCN ở nông thôn
• Xây dựng cơ sở hạ tầng.
• Chính trị, xã hội:
• Chế độ nông nô được xóa bỏ
• Giai cấp tư sản, quý tộc nắm quyền.
• Giáo dục:
• Chính sách giáo dục bắt buộc.
• Chú trọng nội dung khoa học kỹ thuật
• Cử sinh viên ưu tú du học phương tây.
• Quân sự:
• Quân đội được tổ chức huấn luyện theo kiểu phương tây.
• Chế độ nghĩa vụ bắt buộc.
• Chú trọng sản xuất vũ khí.
• Chế độ nông nô được xoá bỏ.

3. Kết quả:

• Đưa nước Nhật trở thành nước tư bản chủ nghĩa.
• Nước Nhật thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa.

II. Nhật bản chuyển sang chủ nghĩa đế quốc

• Kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển mạnh
• Các công ty độc quyền ra đời như Mít-Xưi và Mít-su-bi-si
• Thế kỷ XX Nhật đẩy mạnh chính sách xâm lược, bành trướng các nước láng giềng: Nga, Trung Quốc.