Hướng dẫn học bài
Câu 1: Trang 48 sgk ngữ văn 12 tập 2
Anh (chị) cảm nhận được ý nghĩa gì của truyện ngắn qua:
a) Nhan đề tác phẩm
c) Đoạn văn miêu tả cánh rừng xà nu dưới tầm đại bác
c) Hình ảnh những ngọn đồi , cánh rừng xà nu trải ra hút tầm mắt, chay tít tắp đến tận chân trời luôn trở đi trở lai trong tác phẩm.
Bài Làm:
a) Cảm nhận ý nghĩa của truyện ngắn qua nhan đề
- Nhan đề “Rừng xà nu” vừa mang ý nghĩa hiện thực , vừa mang ý nghĩa biểu tượng:
- Ý nghĩa tả thực : Nhà văn nói về cây xà nu - một loài cây sống thành rừng ở Tây Nguyên. Loài cây này có sức sống mãnh liệt, không chịu khuất phục trước sự thay đổi của thời tiết.Cây xà nu luôn gắn bó mật thiết và quan hệ chiếu ứng với cuộc sống của người dân Tây Nguyên.
- Ý nghĩa biểu tượng: Qua sức sống mãnh liệt của cây xà nu, rừng xà nu, nhà văn nói đến nỗi đau và sức sống , phẩm chất kiên cường bất khuất của nhân dân Tây Nguyên trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
- Nhan đề Rừng xà nu còn gợi lên chủ đề tác phẩm cũng như cảm hứng sử thị, bi tráng của thiên truyện ngắn đặc sắc này.
b) Đoạn văn miêu tả cánh rừng xà nu nằm dưới tầm đại bác
Đoạn văn miêu tả cánh rừng xà nu nằm dưới tầm đại bác là đoạn mở đầu thiên truyện. Đoạn văn mở đầu này đã tạo một không khí ấn tượng về câu chuyện làng Xô man chống Mỹ được kể trong tác phẩm. Đại bác đã bắn hàng vạn cây xà nu nhưng những cây xà nu mới lại mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời. Trong đau thương, xà nu vẫn sinh sôi nảy nở, trường tồn, bất diệt như sức sống của người làng Xô man đánh Mỹ và bọn tay sai để bảo vệ buôn làng góp phần bảo vệ đất nước. Như vậy là cả "làng" và "xà nu" đều là đối tượng hủy diệt trực tiếp và tàn bạo của bom đạn kẻ thù, sự sống đẹp đẽ, an lành và bình dị đang bị đập trong tư thế đối đầu với sự hủy diệt phi lý, phi nhân tính, với cái chết phi tự nhiên; những sự sinh tồn vĩ đại, đẹp đẽ của cả thiên nhiên và con người đang đứng trước mối đe dọa của sự diệt vong. Sự tàn phá mang tính hủy diệt của bom đạn kẻ thù đã khiến "cả rừng xà nu hàng vạn cây, không có cây nào không bị thương". Đoạn văn đã tô đậm, khắc sâu ý nghĩa nhan đề và góp phần bộc lộ sâu sắc chủ đề tác phẩm.
c) Hình ảnh những ngọn đồi, cánh rừng xà nu trải ra hút tầm mắt, chạy tít tắp dến tận chân trời luôn trở đi trở lại trong tác phẩm.
- Hình ảnh xà nu trở đi trở lại nhiều lần trong tác phẩm tới hơn 20 lần; mở đầu là hình ảnh cánh rừng xà nu dưới bom đạn của kẻ thù - kết thúc tác phẩm là hình ảnh của những cánh rừng xà nu chạy dài hút tầm mắt.
- Tác dụng nhấn mạnh, làm nổi bật biểu tượng của câu chuyện, tạo ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc làm nổi bật giá trị tư tưởng của tác phẩm tạo ra mối liên hệ mật thiết giữa các thế hệ cây xà nu với các thế hệ nối tiếp nhau của dân làng Xô Man trong kháng chiến chống Mỹ.