A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Tác giả
- Trần Đình Hượu (1926-1995) quê ở xã Võ Liệt, huyện Thanh Chương, tỉnh Nghệ An. Ông chuyên nghiên cứu các vấn đề lịch sử tư tưởng và văn học Việt Nam trung cận đại. Các công trình chính: Văn học Việt Nam giai đoạn giao thời 1900-1930 , Nho giáo văn học Việt Nam trung cận đại, Đến hiện đại từ truyền thống, các bài giảng về tư tưởng phương Đông.
- Năm 2000, ông được nhận giải thưởng Nhà nước về khoa học và công nghệ.
2. Tác phẩm
- Văn bản nhìn về vốn văn hóa dân tộc trích từ phần II, bài Về vấn đề đặc sắc văn hóa dân tộc, in trong cuốn Đến hiện đại từ truyền thống. Nhan đề do người biên soạn đặt.
- Khái quát chung về đoạn trích: Trong bài, người viết đã thoát khỏi thái độ hoặc ngợi ca, hoặc chê bai đơn giản thường thấy khi tiếp cận vấn đề. Tinh thần chung của bài viết là tiến hành một sự phân tích, đánh giá khoa học đối với những đặc điểm nổi bật của văn hoá Việt Nam. Tác giả đã sử dụng giọng văn điềm tĩnh, khách quan để trình bày luận điểm của mình. Người đọc chỉ có thể nhận ra được nguồn cảm hứng thật sự của tác giả nếu hiểu cái đích xa mà ông hướng đến: góp phần xây dựng một chiến lược phát triển mới cho đất nước thoát khỏi tình trạng nghèo nàn, lạc hậu, kém phát triển hiện thời.
Bài tập & Lời giải
Câu 1: Trang 162 sgk ngữ văn 12 tập 2
Tác giả đã phân tích dặc điểm của vốn văn hóa dân tộc trên cơ sở những phương tiện cụ thể nào của đời sống vật chất và tinh thần?
Xem lời giải
Câu 2: Trang 162 sgk ngữ vă 12 tập 2
Theo tác giả đặc điểm nổi bật nhất trong sáng tạo văn hóa của Việt Nam là gì? Đặc điểm này nói lên thế mạnh gì của vốn văn hóa dân tộc? Tìm một số ví dụ cụ thể trong đời sống văn hóa thực tiễn: Tín ngưỡng, văn học nghệ thuật ứng xử của người Việt Nam để làm rõ luận điểm này?
Xem lời giải
Câu 3: Trang 162 sgk ngữ văn 12 tập 2
Những đặc điểm nào có thể coi là hạn chế của vốn văn hóa dân tộc?
Xem lời giải
Câu 4: Trang 162 sgk ngữ văn 12 tập 2
Những tôn giáo nào có ảnh hưởng mạnh nhất đến văn hóa truyền thống của Việt Nam? Người Việt đã tiếp nhận tư tưởng của các tôn giáo này theo hướng nào để tạo nên bản sắc văn hóa dân tộc?
Xem lời giải
Câu 5: Trang 162 sgk ngữ văn 12 tập 2
Nhận định "Tinh thần chung của văn hóa Việt Nam là thiết thực, linh hoạt, dung hòa " nhằm nêu lên mặt tích cực hay hạn chế của văn hóa Việt Nam? Hãy giải thích rõ vấn đề này?
Xem lời giải
Câu 6: Trang 162 sgk ngữ văn 12 tập 2
Vì sao có thể khẳng định: "Con đường hình thành bản sắc dân tộc của văn hóa không chỉ trông cậy vào sự tạo tác của chính dân tộc đó mà còn trông cậy vào khả năng chiếm lĩnh, khả năng đồng hóa các giá trị văn hóa bên ngoài. Về mặt đó, lịch sử chứng minh là dân tộc Việt Nam có bản lĩnh?. Hãy liên hệ với thực tế lịch sử, văn hóa và văn học để làm sáng tỏ vấn đề này.
Xem lời giải
Luyện tập
Câu 1: Anh (chị) hiểu thế nào là truyền thống tôn sư trọng đao? Trình bày những suy nghĩ của anh chị về vấn đề này trong nhà trường và trong xã hộ hiện nay?
Xem lời giải
Câu 2: Theo anh chị nét văn hóa gây ấn tượng trong ngày tết Nguyên Đán của Việt Nam là gì? Trình bày hiểu biết của anh chị về vấn đề này?
Xem lời giải
Câu 3: Theo anh chị, hủ tục cần bài trừ nhất trong các ngày lễ, tết ở Việt Nam là gì? Trình bày hiểu biết của anh chị về vấn đề này?
Xem lời giải
Phần tham khảo mở rộng
Câu 1: Giá trị nội dung và nghệ thuật trong " Nhìn về vốn văn hóa dân tộc"
Xem lời giải
Phần tham khảo mở rộng
Câu 1:Trình bày những nội dung chính trong bài Nhìn về vốn văn hoá dân tộc. Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 12 tập 2.