1. CÁC ĐẠI DƯƠNG TRÊN THẾ GIỚI
|
Đại dương |
Tiếp giáp các châu lục và đại dương |
|||
|
Phía Bắc |
Phía Đông |
Phía Nam |
Phía Tây |
|
|
Thái Bình Dương |
Giáp Bắc Băng Dương |
Giáp bờ tây lục địa Mỹ |
Giáp lục địa Nam Cực |
Giáp bờ đông lục địa Á - Âu |
|
Đại Tây dương |
Giáp Bắc Băng Dương |
Giáp bờ tây lục địa Á - Âu và lục địa Phi |
Giáp lục địa Nam Cực |
Giáo bờ đông lục địa Mỹ |
|
Ấn Độ Dương |
Giáp lục địa Á - Âu |
Giáp lục địa Á - Âu, lục địa Ô-xtray-li-a |
Giáp lục địa Nam Cực |
Giáp bờ đông lục địa Phi và Đại Tây Dương |
|
Bắc Băng Dương |
Bao quanh Bắc cực và giáp với Đại Tây Dương, Thái Bình Dương, lục địa Á - Âu, lục địa Mỹ. |
|||
2. NHIỆT ĐỘ, ĐỘ MUỐI CỦA BIỂN VÀ ĐẠI DƯƠNG
- Nhiệt độ trung bình của nước biển và đại dương là 17 độ. Nhiệt độ đó thay đổi phụ thuộc vào vị trí địa lí, điều kiện khí hậu và một số điều kiện tự nhiên khác.
- Đơn vị đo độ muối là %o. Độ muối của nước biển và đại dương là 35%o.
- Độ muối của biển và đại dương có đặc điểm: có xu hướng giảm dần từ vùng có vĩ độ thấp đến vùng có vĩ độ cao.
- Nước biển vùng nhiệt đới có độ muối cao hơn so với nước biển vùng ôn đới.
- Nguyên nhân do vùng nhiệt đới có độ bốc hơi cao hơn cho nên hàm lượng muối trong nước biển sẽ cao hơn so với vùng ôn đới.
3. SỰ VẬN ĐỘNG CỦA NƯỚC BIỂN VÀ ĐẠI DƯƠNG
a. Sóng
- Khái niệm và nguyên nhân hình thành sóng biển và sóng thần:
+ Sóng biển: Được sinh ra chủ yếu là do gió. Gió càng mạnh thì sóng càng lớn.
+ Sóng thần: Được sinh ra do động đất hoặc núi lửa hoạt động ngầm dưới đáy biển. Loại sóng này có thể cao vài chục mét, gây nhiều tác hại nghiêm trọng.
b. Thủy triều
- Sự thay đổi mực nước ở hai thời điểm khác nhau:
+ Bãi biển lúc mở rộng, lúc thu hẹp.
+ Nước biển có lúc dâng lên, lấn sâu vào đất liền, lúc lại rút xuống, lùi ra xa.
- Nguyên nhân sinh ra hiện tượng thủy triều: nhờ sức hút của Mặt trời và Mặt trăng mà nước trong nước biển có sự vận động lên xuống tạo ra thủy triều.
- Biểu hiện của hiện tượng thủy triều:
+ Có nơi, mỗi ngày thuỷ triều lên - xuống hai lần, gọi là bán nhật triều.
+ Có nơi thủy triều chỉ lên xuống mỗi ngày một lần, gọi là nhật triều.
- Kết quả Phiếu học tập số 2:
+ Triều cường (thuỷ triều dao động nhiều nhất) xảy ra vào ngày trăng tròn (giữa tháng) và ngày không trăng (đầu tháng) khi Mặt trời, Mặt trăng và Trái đất nằm thẳng hàng.
+ Triều kém (thuỷ triểu dao động ít nhất) xảy ra vào những ngày trăng lưỡi liềm đầu tháng và cuối tháng khi Mặt trời, Mặt trăng và Trái đất ở vị trí vuông góc.
c. Dòng biển
- Dòng biển là các dòng nước chảy trong biển và đại dương.
+ Có hai loại dòng biển: Dòng biển nóng chảy từ vĩ độ thấp lên vĩ độ cao và dòng biển lạnh chảy từ vĩ độ cao xuống vĩ độ thấp. Dòng biển nóng hay lạnh là so với nhiệt độ nước biển xung quanh.
- Nguyên nhân chính tạo nên các dòng biển là gió. Gió luôn thay đổi, nhưng các dòng biển tương đối ổn định.
- Dòng biển có vai trò quan trọng đối với việc điều hoà khí hậu, giao thông vận tải trên biển, đánh bắt hải sản.