I. VAI TRÒ, Ý NGHĨA
- Thiết kế kĩ thuật là hoạt động xác định chức năng, hình dạng, kết cấu, vật liệu, tính toán lựa chọn các thông số thiết kế theo nhu cầu sử dụng. Kết quả của thiết kế kĩ thuật là bản vẽ kĩ thuật kèm theo bản thuyết minh liên quan.
- Để sản xuất được sản phẩm cần có bản vẽ kĩ thuật. Nhờ bản vẽ kĩ thuật mà các cơ sở sản xuất ở nhiều khu vực khác nhau có thể liên kết để cùng nhau sản xuất và phát triển sản phẩm.
- Nếu không có bản vẽ chi tiết như hình 19.1, người công nhân không thể sản xuất chi tiết đó được vì không biết được hình dạng, kích thước chính xác, vật liệu để sản xuất chi tiết đó.
=> Kết luận: Hoạt động thiết kế kĩ thuật có vai trò ý nghĩa lớn trong sản xuất và phát triển sản phẩm. Để tạo ra những sản phẩm đáp ứng yêu cầu, hoạt động thiết kế kĩ thuật cần tuân theo một số nguyên tắc nhất định.
II. CÁC NGUYÊN TẮC CỦA THIẾT KẾ KĨ THUẬT
1. CÁC NGUYÊN TẮC TỐI ƯU
- Nguyên tắc tối ưu của thiết kế kĩ thuật là tìm một giải pháp thiết kế tốt nhất thỏa mãn các ràng buộc đã cho.
- Các nguyên tắc tối ưu gồm:
- Nguyên tắc đơn giản hóa
- Đưa ra giải pháp thiết kế sản phẩm với cùng một tính năng sử dụng có kết cấu càng đơn giản càng tốt để giảm chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm.
- Ví dụ: Máy xay thịt dùng để xay nhuyễn các loại thịt lợn, thịt gà, tôm, cua, cá,...
- Nguyên tắc giải pháp tối ưu
- Đưa ra giải pháp đáp ứng được nhiều tiêu chí thiết kế nhất.
- Ví dụ: Thiết kế bút chì và tẩy trên cùng một cái bút rất thuận tiện khi sử dụng.
- Nguyên tắc tối thiểu tài chính
- Đưa ra giải pháp tạo ra sản phẩm có cùng tính năng nhưng có chi phí sản xuất, vận hành càng thấp càng tốt.
- Ví dụ: ổ lăn, bulông,...
2. CÁC NGUYÊN TẮC PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
- Nguyên tắc phát triển bền vững của thiết kế kĩ thuật là sự thoả mãn được nhu cầu hiện tại mà không làm tổn hại đến thế hệ tương lai.
- Các loại nguyên tắc phát triển bền vững gồm:
- Nguyên tắc tiết kiệm tài nguyên
- Thiết kế sản phẩm sao cho sử dụng ít vật liệu và tốn ít năng lượng.
- VD: Dùng đèn LED tiết kiệm điện hơn so với đèn sợi đốt.
- Nguyên tắc bảo vệ môi trường
- Thiết kế sản phẩm sao cho thân thiện với môi trường.
- VD: Túi giấy, túi cói…được tạo ra từ vật liệu thân thiện môi trường, dễ tái chế hoặc tiêu hủy.