BÀI 12. NGƯỜI CÔNG DÂN
LUYỆN TỪ VÀ CÂU: CÁCH NỐI CÁC VẾ CÂU GHÉP
I. NHẬN XÉT
Câu 1: Tìm các vế câu trong mỗi câu ghép dưới đây:
a) Tháng Chạp khô héo, hoa kim ngân nở vàng từng búi.
TÔ HOÀI
b) Trời vẫn còn lạnh lắm và những thân cây vẫn còn run rẩy.
Theo NGUYỄN PHAN HÁCH
c) Buổi chiều, nắng vừa nhạt, sương đã buông nhanh xuống mặt biển.
THI SẢNH
d) Dù Tuyết chưa một lần đến Huế nhưng cô vẫn có thể hình dung ra sự thơ mộng của dòng sông Hương.
QUANG MINH
Soạn rút gọn:
a) “Tháng Chạp khô héo” và “hoa kim ngân nở vàng từng búi”.
b) “Trời vẫn còn lạnh lắm” và “những thân cây vẫn còn run rẩy”.
c) “Buổi chiều”, “nắng vừa nhạt” và “sương đã buông nhanh xuống mặt biển”.
d) “Dù Tuyết chưa một lần đến Huế” và “cô vẫn có thể hình dung ra sự thơ mộng của dòng sông Hương”.
Câu 2: Trong mỗi câu trên, các vế câu được nối với nhau bằng cách nào?
Soạn rút gọn:
a) Các vế câu “Tháng Chạp khô héo” và “hoa kim ngân nở vàng từng búi” được nối trực tiếp với nhau.
b) Các vế câu “Trời vẫn còn lạnh lắm” và “những thân cây vẫn còn run rẩy” được nối với nhau bằng kết từ “và”.
c) Các vế câu “Buổi chiều”, “nắng vừa nhạt” và “sương đã buông nhanh xuống mặt biển” được nối trực tiếp với nhau.
d) Các vế câu “Dù Tuyết chưa một lần đến Huế” và “cô vẫn có thể hình dung ra sự thơ mộng của dòng sông Hương” được nối với nhau bằng kết từ “nhưng”.
III. LUYỆN TẬP
Câu 1: Tìm câu ghép trong mỗi đoạn văn dưới đây. Các về câu được nối với nhau bằng cách nào?
a) Hoa bưởi là hoa cây, còn hoa nhài là hoa bụi. Hoa cây có sức sống mạnh mẽ. Hoa bụi có chút gì giản dị hơn.
NGÔ VĂN PHÚ
b) Mới đây thôi, đồng lúa phơi một màu vàng chanh; còn bây giờ, nó đã rực lên màu vàng cam rồi. Mặt Trời từ từ trôi về phía những dãy núi mờ xa. Dường như đồng lúa và Mặt Trời đang có một sự đua tài thầm kín nào đấy. Mặt Trời càng xuống thấp, cánh đồng càng dâng lên. NGUYỄN TRỌNG TẠO
Soạn rút gọn:
a) “Hoa bưởi là hoa cây, còn hoa nhài là hoa bụi.” là câu ghép. Các vế câu “Hoa bưởi là hoa cây” và “hoa nhài là hoa bụi” được nối với nhau bằng từ nối “còn”.
b)
- “Mới đây thôi, đồng lúa phơi một màu vàng chanh; còn bây giờ, nó đã rực lên màu vàng cam rồi.” là câu ghép. Các vế câu “Mới đây thôi, đồng lúa phơi một màu vàng chanh” và “bây giờ, nó đã rực lên màu vàng cam rồi” được nối với nhau bằng từ nối “còn”.
- “Mặt Trời từ từ trôi về phía những dãy núi mờ xa. Dường như đồng lúa và Mặt Trời đang có một sự đua tài thầm kín nào đấy.” là câu ghép. Các vế câu “Mặt Trời từ từ trôi về phía những dãy núi mờ xa” và “Dường như đồng lúa và Mặt Trời đang có một sự đua tài thầm kín nào đấy” được nối trực tiếp với nhau.
- “Mặt Trời càng xuống thấp, cánh đồng càng dâng lên.” là câu ghép. Các vế câu “Mặt Trời càng xuống thấp” và “cánh đồng càng dâng lên” được nối với nhau bằng từ nối “càng”.
Câu 2: Hãy thay mỗi kí hiệu 
bằng một kết từ (hoặc dấu câu) và vế câu phù hợp để tạo thành câu ghép.
a) Chim chóc hát ca 
b) Mới ngày nào, những cây ngô còn lấm tấm như mạ non 
c) Vì trời mưa ngày càng to hơn 
Soạn rút gọn:
a) Chim chóc hát ca với tiếng hót trong trẻo.
b) Mới ngày nào, những cây ngô còn lấm tấm như mạ non mà giờ đây chúng đã trở nên xanh tươi và rậm rạp.
c) Vì trời mưa ngày càng to hơn, nên tôi quyết định ở nhà thay vì đi chơi.