Đề bài: Hãy viết văn bản nghị luận trình bày ý kiến về một trong những vấn đề sau:
- Tầm quan trọng của động cơ học tập;
- Ứng xử trên không gian mạng;
- Quan niệm về lòng vị tha;
- Thị hiếu của thanh niên ngày nay;...
Bài tham khảo 1:
Học tập là một trong những nhiệm vụ quan trọng mà mỗi người cần phải xác định cho mình, đặc biệt là với mỗi học sinh. Để việc học đạt hiệu quả mỗi người nên xác định cho mình một động cơ học tập đúng đắn. Vậy động cơ học tập là gì? động cơ học tập có vai trò quan trọng như thế nào với mỗi người?
Chúng ta hiểu động cơ học tập là việc xác định nhiệm vụ, mục tiêu học tập đúng đắn. Trên cơ sở có mục tiêu học tập đó, mỗi người sẽ có ý thức phấn đấu để hoàn thành mục tiêu và đạt được kết quả cao trong học tập. Mỗi người sẽ có mỗi động cơ học tập khác nhau, không ai giống ai cả. Dù động cơ học tập khác nhau nhưng đều giống nhau ở mục tiêu và kết quả đạt được, đó là kết quả học tập tốt. Trên thực tế không phải ai cũng xác định được mục tiêu học tập cả, có người có ý thức, trách nhiệm thì luôn luôn xác định được mục tiêu học tập đúng đắn, phấn đấu để đạt được mục tiêu đó. Trường hợp này thì lại thường rơi vào những người có sự chăm chỉ và có kết quả học tập tốt. Ngược lại những người có lực học kém, thường xuyên ỷ lại vào người khác sẽ không có động cơ học tập rõ ràng, hậu quả là việc học đã kém lại càng kém hơn, thành tích học tập không được như mong muốn.
Động cơ học tập hình thành từ khi nào? Chúng ta không thể ép học sinh mầm non, tiểu học mới chập chững đi học đã xác định được mục tiêu, động cơ học tập ngay được. Động cơ học tập hình thành trong quá trình lâu dài, được tích lũy dần dần và chỉ thực sự rõ ràng khi học sinh đã có những nhận thức, suy nghĩ đúng đắn, chính xác về việc học của mình. Có những bạn hình thành động cơ học tập từ rất sớm ngược lại lại có những người trải qua rất nhiều những thay đổi, biến động, đả kích về tinh thần hoặc nhiều lý do khác mới hình thành cho mình được động cơ học tập… Với động cơ học tập chúng ta có thể chia nó làm hai loại: một là động cơ bên trong hai là động cơ bên ngoài. Động cơ bên trong chính là mục tiêu phấn đấu mà người học đề ra để mình đạt được; động cơ bên ngoài là những ảnh hưởng, tiêu chí của xã hội đặt ra và nó cũng có tác động không nhỏ đến người học, là yếu tố thúc đẩy mỗi người hình thành được mục tiêu cho mình.
Như chúng ta đều biết động cơ học tập có vai trò vô cùng quan trọng với mỗi người. Nhờ có động cơ học tập người học có phương hướng, mục tiêu học tập để từ đó hoàn thành được giấc mơ của mình. Chẳng hạn một người có động cơ học tập là đạt học bổng để đi nước ngoài du học thì họ sẽ luôn có ý thức phấn đấu, nỗ lực để hoàn thành được mục tiêu đó. Nếu có được những động cơ học tập phù hợp, việc học sẽ không còn áp lực với mỗi học sinh, chúng sẽ thấy đó là điều thú vị cần phải chinh phục được. Từ đó, kết quả học tập sẽ được cải thiện rất nhiều.
Để có được động cơ học tập mỗi người cần phải xác định được tầm quan trọng của việc học, mục tiêu rõ ràng ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường. Bên cạnh đó việc hỗ trợ của cha mẹ, thầy cô và bạn bè xung quanh cũng là những yếu tố cần thiết giúp mỗi người học nhận thức được đúng đắn nhiệm vụ của mình. Cha mẹ cũng không nên quá áp đặt, so sánh để tạo áp lực cho con cái. Mà hãy dành sự nhẫn nại, kiên trì, giảng giải từ từ để con em hiểu được tầm quan trọng của học tập.
Với mỗi học sinh xác định được động cơ học tập là điều vô cùng quan trọng, đó là bước đệm và là tiền đề để mỗi người có hướng phấn đấu trong học tập, hoàn thành được những mục tiêu đề ra, chinh phục được con đường học vấn của mình.
Bài tham khảo 2:
Học, học nữa, học mãi, câu nói của Lênin vẫn đúng cho đến tận bây giờ. Học để tiếp thu kiến thức, những điều cần biết, là hành trang vững trãi trên con đường tương lai. Tuy nhiên, một số bộ phận học sinh đã lơ là việc học và việc tạo cho mình một động cơ học tập là điều rất cần thiết.
Trước hết, chúng ta cần tìm hiểu thế nào là động cơ học tập? Theo J. Piaget, “Động cơ là tất cả các yếu tố thúc đẩy cá thể hoạt động nhằm đáp ứng nhu cầu và định hướng cho hoạt động đó”. Theo Phan Trọng Ngọ, “Động cơ học tập là cái mà việc học của họ phải đạt được để thỏa mãn nhu cầu của mình. Nói ngắn gọn, học viên học cái gì thì đó là động cơ học tập của học viên”. Từ một số kết quả tìm hiểu được, tóm lại, động cơ học tập chính là yếu tố định hướng, thúc đẩy hoạt động học tập, nó phản ánh đối tượng có khả năng thỏa mãn nhu cầu chiếm lĩnh tri thức của người đọc. Bởi vậy, động cơ học tập đóng một vai trò đặc biệt quan trọng trong suốt quá trình học tập của mỗi người.
Vậy, động cơ học tập được hình thành như thế nào? Động cơ học tập không có sẵn hay tự bộc phát mà được hình thành dần dần trong quá trình học tập của mỗi học sinh. Nhu cầu giải quyết mâu thuẫn giữa một bên là “phải hiểu biết” và một bên là “chưa hiểu biết” (hay hiểu biết chưa đủ, chưa đúng) là nguyên nhân chính để hình thành động cơ học tập. Ngoài ra, động cơ nói chung và động cơ học tập nói riêng cũng thường có mối liên hệ mật thiết với hứng thú của con người. Theo tôi, động cơ học tập được chia thành hai loại: động cơ bên ngoài (động cơ xã hội) và động cơ bên trong (động cơ hoàn thiện tri thức). Động cơ xã hội chính là những yếu tố bên ngoài tác động đến người học (bố mẹ, tương lai, thầy, cô giáo). Động cơ này thường mang yếu tố áp lực hơn bởi đôi khi có một số trường hợp sẽ mang tính chất cưỡng chế (ví dụ: kết quả học tập không đáp ứng được nhu cầu của bố mẹ). Động cơ bên trong là tự bản thân người học tạo ra hứng thú trong việc học của mình (cố gắng học để đạt điểm cao, để hiện thực hóa ước mơ). Trong từng hoàn cảnh cụ thể, hai động cơ này sẽ xuất hiện đồng thời bởi chúng có mối liên hệ với nhau. Động cơ xã hội “bám vào”, “hiện thân” trên động cơ hoàn thiện tri thức, trở thành một bộ phận của động cơ hoàn thiện tri thức. Tuy nhiên, động cơ hoàn thiện tri thức vẫn đóng vai trò chính.
Động cơ học tập có tầm quan trọng như thế nào? Đối với học sinh, việc học là quan trọng nhất. Bởi hành trang tri thức là hành trang vững chãi, thiết thực và cần thiết nhất trên con đường thành công. Bất kể làm việc gì, khi chúng ta có hứng thú, mọi việc mới được tiến hành một cách nhanh chóng nhất. Chính vì vậy, động cơ học tập chính là yếu tố then chốt tạo nên hứng thú học tập cho học sinh. Nếu có được những động cơ học tập phù hợp, việc học sẽ không còn áp lực với mỗi học sinh, chúng sẽ thấy đó là điều thú vị cần phải chinh phục được. Từ đó, kết quả học tập sẽ được cải thiện rất nhiều.
Tuy nhiên, để kích thích sự hứng thú ấy cũng cần những người “nghệ sĩ”. Trước hết, mỗi học sinh cần ý thức được tầm quan trọng của việc học, cần có mục tiêu rõ ràng (Đặt câu hỏi “Học để làm gì?”), có phương pháp học tập đúng đắn. Việc tự hoàn thiện mình như vậy cũng là yếu tố quan trọng để khơi dậy động cơ học tập cho học sinh. Bên cạnh đó, việc hỗ trợ của phụ huynh và giáo viên cũng rất cần thiết. Cha mẹ cần giải thích rõ cho con hiểu về lợi ích của việc học và tác hại nếu như con người không có tri thức để tạo một động cơ học tập tích cực cho con. Đặc biệt, phụ huynh không nên sử dụng phương pháp “con nhà người ta” để giúp con tiến bộ hơn bởi phần lớn sẽ sinh ra mặt trái là sự đố kị chứ không phải sự cố gắng. Giáo viên hãy tăng hứng thú trong mỗi giờ học bằng lối giảng truyền cảm, đôi khi pha chút thú vị, thường xuyên thay đổi phương pháp dạy để học sinh tìm kiếm được những điều mới lạ trong những trang sách.
Với tất cả những điều đã phân tích ở trên, theo tôi, tự mỗi người hãy đề ra cho mình cách học và mục đích học đúng đắn, xác thực; cố gắng để đạt được thành công đó. Đồng thời, cha mẹ và giáo viên cũng chính là những bước đệm quan trọng để giúp con tìm ra động cơ học tập. Có như vậy, việc học đối với mỗi học sinh sẽ không còn là ác mộng.
Bài tham khảo 3:
Xã hội ngày càng phát triển, mạng xã hội cũng dần trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống mỗi người. Cùng với đó, văn hoá ứng xử trên không gian mạng cũng trở thành một trong những vấn đề luôn được quan tâm từ lâu. Theo khảo sát của Microsoft nhân ngày Quốc tế an toàn mạng năm 2021, Việt Nam nằm trong top 5 quốc gia có mức độ văn minh thấp nhất trên không gian mạng. Điều này giống như giọt nước tràn ly khiến cụm từ "văn hóa ứng xử trên không gian mạng" vốn đã nhức nhối lại trở nên nóng hơn bao giờ hết.
Vậy thế nào là văn hóa ứng xử? Thế nào là văn hóa ứng xử trên không gian mạng? Ứng xử là sự ứng phó, đối xử, phản ứng của con người trước tác động của người khác trong tình huống cụ thể. Tất cả những hành động, thái độ, cử chỉ, cách thức giao tiếp giữa người với người như vậy tạo thành văn hóa ứng xử. Văn hóa ứng xử phụ thuộc lớn vào tính cách, trải nghiệm, môi trường sống, trình độ tri thức... mỗi người; tạo thành ấn tượng chung để đánh giá mỗi cá nhân hoặc cả một xã hội, cộng đồng. Văn hóa ứng xử trên không gian mạng có thể hiểu là tất cả hành động của con người trên mạng xã hội, từ việc đăng bài đến việc bày tỏ cảm xúc, bình luận, chia sẻ lại bài viết của người khác... Giống như xã hội luôn hướng đến sự phát triển, hiện đại thì văn hoá ứng xử nói chung và văn hoá ứng xử trên không gian mạng nói riêng cũng luôn hướng đến sự văn minh, tiến bộ để cuộc sống tốt đẹp hơn.
Mạng xã hội là công cụ giúp con người giao lưu, kết nối với nhau; là phương tiện hỗ trợ giúp học tập, công việc dễ dàng, thuận tiện hơn. Trong thời gian khó khăn do dịch bệnh, giãn cách những ngày qua, không khó để bắt gặp các bài viết gửi lời chia sẻ, động viên chân thành gửi đến các bệnh nhân mắc Covid hay những người đang ngày đêm ở tuyến đầu phòng chống dịch. Nhờ đó, mỗi chúng ta đều được tiếp thêm năng lượng tích cực, yêu đời; tiếp thêm sức mạnh để vượt qua đại dịch. Nhờ mạng xã hội, những hình ảnh đẹp, những câu chuyện về các hoàn cảnh khó khăn và các chương trình thiện nguyện được cộng đồng chia sẻ, lan truyền mạnh mẽ, phổ biến hơn để người cần giúp đỡ được giúp đỡ, cần ủng hộ được ủng hộ, cần tuyên dương được tuyên dương...
Bên cạnh đó, vẫn còn tồn tại không ít các hành vi ứng xử kém văn minh trên mạng. Dạo một vòng quanh trang mạng bản thân đang sử dụng, bạn có thể dễ dàng thấy các bài đăng, bình luận mang tính chất kì thị tôn giáo, giới tính, dân tộc; các phát ngôn sai sự thật hay mang tính chất đả kích, miệt thị, lăng mạ, công kích các cá nhân, tổ chức... Chúng được gọi chung là "rác mạng" và từ lâu đã trở thành vấn đề nhức nhối, gây ra những hậu quả khôn lường cho xã hội. Giữa năm 2021, ở Trung Quốc, một cô gái trẻ đã tự tử bằng thuốc trừ sâu ngay trong buổi phát sóng trực tiếp (live stream) trên mạng xã hội sau khi chia sẻ về căn bệnh trầm cảm mình đang mắc phải. Đáng nói là ngay ở phần bình luận trực tiếp, có rất nhiều cư dân mạng cổ vũ ý định tự sát của cô gái với nội dung: "Chết đi!", "Uống ngay đi!"...
Ở Việt Nam, theo một cuộc nghiên cứu được giới chuyên môn thực hiện, gần 80% người dùng mạng xã hội nước ta là nạn nhân hoặc biết tới các trường hợp phát ngôn gây thù ghét trên mạng - một con số biết nói khiến mỗi chúng ta phải suy ngẫm nhiều điều. Chỉ một clip ngắn quay lại một cảnh nhạy cảm, một cuộc ẩu đả không rõ nguồn gốc, không rõ hoàn cảnh... cũng có thể khiến cộng đồng mạng dậy sóng, kèm theo đó là hàng ngàn bình luận khiếm nhã bình phẩm ngoại hình, truy tìm, tiết lộ thông tin cá nhân... Một số người, thậm chí là người nổi tiếng lại không ngần ngại đăng tải nội dung nói tục, chửi bậy, chia sẻ thông tin sai sự thật lên trang cá nhân... Tháng 9 năm ngoái, một vụ đấu tố qua lại trên mạng xã hội giữa một doanh nhân thành đạt và các nghệ sĩ nổi tiếng về vấn đề từ thiện đã nhanh chóng biến thành vụ lùm xùm phải nhờ đến sự can thiệp của pháp luật, biến cụm từ "sao kê" trở thành một trong các từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất năm. Dù chưa có bất cứ kết luận nào của cơ quan có thẩm quyền nhưng một bộ phận người dùng mạng đã tự phong cho mình chức danh "thẩm phán online", tràn vào trang cá nhân của những người liên quan, mặc sức bôi nhọ, thoá mạ, mạt sát họ và gia đình... Và đó chỉ là một số trong vô vàn minh chứng cho thực trạng đáng buồn của văn hoá ứng xử trên không gian mạng.
Nguyên nhân chủ yếu của thực trạng này xuất phát từ ý thức sử dụng mạng xã hội của con người. Khi giao tiếp trên mạng, do không đối mặt trực tiếp nên một số người có suy nghĩ mình nói gì cũng được, làm gì cũng được. Việc buông lời kì thị, bắt nạt người khác vì thế cũng trở nên dễ dàng hơn; cảm giác ăn năn, hối hận cũng ít hơn. Mạng xã hội vô tình trở thành nơi "ẩn thân" để dễ dàng xúc phạm người khác. Một số người, chủ yếu là giới trẻ có tâm lý nổi loạn, thích thể hiện, bất chấp tất cả để thể hiện cái tôi, để nhận được sự chú ý trên mạng xã hội. Một số người thì đánh tráo khái niệm, vin vào cụm từ "tự do ngôn luận" để bao biện cho hành vi công kích người khác. Ranh giới giữa tự do ngôn luận và xúc phạm, làm tổn thương người khác chưa bao giờ trở nên mong manh đến vậy. Ngoài ra, ảnh hưởng của giáo dục, môi trường sống, gia đình khiến một bộ phận người dùng mạng chưa nhận thức đầy đủ về tác hại của việc phát ngôn không đúng mực trên mạng; đôi khi thiếu kiến thức dẫn đến việc không biết chọn lọc, đánh giá tính đúng sai của thông tin.
Để xây dựng văn hóa ứng xử trên không gian mạng văn minh, tiến bộ hơn; các công ty điều hành các trang mạng xã hội lớn hiện nay như Facebook, Youtube, Instagram, Twitter... đã có những giải pháp riêng nhằm thanh lọc thông tin xuất hiện trên mạng xã hội của họ, có biện pháp cảnh cáo, ngăn chặn những hành vi và người dùng kém văn minh. Ngày 17/6/2021, Bộ Thông tin và Truyền thông nước ta cũng đã ban hành Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội. Đây được coi như giải pháp mềm để mỗi người tự hiểu rõ trách nhiệm của mình khi sử dụng mạng xã hội; nhằm hướng dẫn, định hướng mỗi người tự điều chỉnh hành vi của mình sao cho phù hợp.
Tuy nhiên, tất cả các biện pháp đều không thể phát huy hiệu quả nếu thiếu con người. Bày tỏ suy nghĩ, chính kiến là chuyện riêng của mỗi người nhưng khi phát ngôn chúng trên không gian mạng thì nó không còn là chuyện riêng nữa. Tất cả những điều bạn thể hiện trên mạng chứng tỏ bạn là ai; là căn cứ để người khác nhìn nhận, đánh giá con người bạn. Vậy nên, mỗi người cần có ý thức chịu trách nhiệm, tự xem xét và điều chỉnh suy nghĩ, hành vi của mình trên mạng xã hội. Tiếp cận thông tin một cách chọn lọc, cẩn thận đánh giá tính chính xác và độ tin cậy của thông tin. Trước khi phát ngôn bất cứ điều gì trên mạng, hãy cân nhắc ranh giới nên và không nên, phù hợp và không phù hợp.
Khi bắt gặp một vấn đề không cùng quan điểm, thay vì bày tỏ thái độ tiêu cực thì bạn có thể lướt qua; thay vì bình luận nặng nề, thô tục, hãy chia sẻ quan điểm bằng những từ ngữ phù hợp, văn minh. Khi chúng ta giao tiếp với nhau gián tiếp qua mạng xã hội, ranh giới giữa bày tỏ ý kiến và xúc phạm người khác đôi khi trở nên rất mỏng manh. Do đó, mỗi khi có ý định đặt ra lời phê phán, đánh giá nặng lời ai đó, hãy thử đặt mình hoặc những người thân yêu nhất của mình vào vị trí người nhận được những lời đó; nếu cảm thấy buồn hay bị tổn thương thì đồng nghĩa với việc bạn đã công kích, xúc phạm người khác mất rồi.
Thế giới số, mạng xã hội có thể là ảo nhưng tác động của nó là thật. Mạng xã hội là công cụ giúp con người gần nhau hơn, có cuộc sống tốt đẹp, hạnh phúc hơn nên con người đừng tự biến mình trở thành công cụ bị nó thao túng, điều khiển. Hãy trở thành người dùng mạng tỉnh táo, thông thái và cùng cộng đồng chung tay xây dựng, bảo vệ văn hoá ứng xử trên không gian mạng ngày càng tiến bộ, văn minh.
Bài tham khảo 4:
Có ai đó đã từng nói rằng: “Xung đột là căn bệnh trầm trọng của nhân loại và lòng vị tha là liều thuốc duy nhất”. Quả thật, lòng vị tha chính là phẩm chất mà con người cần có được trong cuộc sống.
Vị tha có nghĩa là sống vì người khác, không ích kỷ, không vì riêng mình, không mưu lợi cá nhân. Lòng vị tha là sự hy sinh một điều gì cho ai đó không phải là bản thân mình (ví dụ hy sinh thời gian, tiền bạc, của cải) mà không kỳ vọng sẽ được ghi nhận hay sự đền đáp hoặc lợi ích dù là trực tiếp hay gián tiếp từ phía người nhận hoặc cộng đồng. Lòng vị tha chính là biểu hiện cao đẹp nhất phẩm chất nhân hậu của con người. Nó không đòi hỏi gì nhiều ngoài một trái tim biết chia sẻ vui buồn, biết yêu thương đồng loại.
Người có lòng vị tha là người luôn đặt mục đích của mọi việc làm là vì người khác, vì xã hội. Nếu có vì mình cũng luôn cố gắn với lợi ích chung của mọi người. Khi làm việc luôn giành phần khó khăn về mình, không lười biếng, tránh né, đùn đẩy công việc cho người khác. Khi gặp khó khăn biết đứng ra gánh vác trọng trách. Những lúc gặp thất bại họ không đổ lỗi cho người khác. Phải nghiêm túc nhìn nhận những sai trái của bản thân. Khi thành công không khoe khoang, kể lể công trạng. Những người có lòng vị tha luôn sống hòa nhã, vui vẻ, thân thiện với mọi người. Họ dễ đồng cảm, chia sẻ và sẵn sàng giúp đỡ người khác. Họ cũng biết kìm nén cảm xúc của riêng mình để làm vui lòng người khác. Thậm chí họ con luôn nghĩ về người khác trước khi nghĩ đến mình (lo trước cái lo của thiên hạ, vui sau cái vui của thiên hạ).
Nhưng cần hiểu rằng, sống vị tha không có nghĩa là nuông chiều những thói hư tật xấu, bao biện dung túng những khuyết điểm, Sống vị tha phải có bản lĩnh cá nhân, luôn có chủ kiến cá nhân, không lệ thuộc vào người khác. Chúng ta cần phê phán lối sống vị kỷ, chỉ biết sống cho bản thân mình, lạnh lùng, dửng dưng trước nỗi đau của đồng loại. Lối sống ích kỉ sẽ gây ra sự mất đoàn kết, làm suy giảm sức mạnh tập thể, của động đồng.
Lòng vị tha sống trong ta nhưng để hiểu và sử dụng được nó có khi ta phải dùng cả đời mới được. Vậy thì ngay từ bây giờ, bằng những hành động rất nhỏ, hãy thể hiện và nuôi dưỡng lòng vị tha, đừng để một ngày nó biến mất, ta sẽ trở nên vô cảm, trái tim hóa sắt đá thì khi đó ta sẽ chẳng thể cảm nhận được cuộc sống này tươi đẹp như thế nào.
Khởi nguồn của mọi đạo đức chính là lòng vị tha. Tất cả những gì có ý nghĩa trên cuộc đời này là những gì ta biết dành cho người khác. Cuộc sống không nên đóng khép cánh cửa tâm hồn mà hãy luôn rộng mở nó. Hãy để thế giới chan hòa trong bạn và bạn luôn là một phần quan trọng của thế giới. Hãy biết tha thứ cho những người đã làm bạn tổn thương và vì thế đừng làm tổn thương người khác. Không biết tha thứ cho lỗi lầm của người khác là tự đánh mất cơ hội hoàn thiện bản thân mình.
Quả thật, ánh sáng của lòng vị tha có thể lan tỏa đến những nơi tăm tối nhất để xoa dịu mọi trái tim. Mỗi người hãy biết sống vị tha để luôn cảm thấy hạnh phúc và vui vẻ hơn.