Câu 1: Đọc mẩu chuyện về cuộc tranh luận của Đất, Nước, Không Khí và Ánh Sáng (Tiếng Việt 5, tập một, trang 93 - 94), thực hiện lần lượt các yêu cầu sau :
a. Ghi lại tóm tắt ý kiến, lí lẽ và dẫn chứng của mỗi nhân vật
b. Dựa vào ý kiến của một nhân vật trong mẩu chuyện, em hãy mở rộng lí lẽ và dẫn chứng (ghi vắn tắt vào cột bên phải) để thuyết trình, tranh luận cùng các bạn
Trả lời:
a. Tóm tắt ý kiến, lí lẽ và dẫn chứng của mỗi nhân vật
| Nhân vật | Ý kiến | Lí lẽ, dẫn chứng |
| Đất | cây cần đất nhất | đất cung cấp chất màu để nuôi cây. |
| Nước | cây cần nước nhất | nước vận chuyển chất màu. |
| Không khí | cây cần không khí nhất | cây không thể sống thiếu không khí hoặc thiếu không khí thì cây chết. |
| Ánh sáng | cây cần ánh sáng nhất | thiếu ánh sáng, cây sẽ không còn màu xanh. |
b. Mở rộng lí lẽ và dẫn chứng (ghi vắn tắt vào cột bên phải) để thuyết trình, tranh luận cùng các bạn
| Nhân vật | Ý kiến | Mở rộng lí lẽ và dẫn chứng |
| Đất | Cây cần đất nhất | - Đất cung cấp chất màu để nuôi cây. Thiếu đất, cây không có chất dinh dưỡng để phát triển. - Hiện nay, ngoài trồng trong đất, người ta có thể tiến hành trồng trong nước (phương pháp thủy canh). Tuy nhiên, nhiều loài cây không thể sống trong môi trường nước (ví dụ các cây thân gỗ lớn). Vì vậy, đất vẫn là yếu tố quan trọng nhất cho cây trồng. |
| Nước | Cây cần nước nhất | - Khi trời hạn hán, dù có đất cây cũng sẽ khô héo, không thể phát triển được. Vì vậy, cần có nước thì chất dinh dưỡng của đất mới được vận chuyển để nuôi cây - Ở một số nơi, diện tích đất nhỏ hẹp, người ta vẫn tiến hành trồng cây trong nước có chất dinh dưỡng (phương pháp thủy canh), góp phần tạo ra một số lượng lớn cây trồng. |
| Không khí | Cây cần không khí nhất | - Cây không thể sống mà không có không khí - Cây luôn luôn cần khí trời. Khi trời mưa, khí trời cung cấp một lượng Ni-tơ tối thiểu cho cây qua việc trời mưa tưới nước xuống đất. Ni-tơ hoà tan trong nước mưa thành một loại phân tự nhiên có chứa U-rê để cây tươi xanh, mơn mởn. Không khí cũng là yếu tốmà cây xanh rất cần. - Có thể thiếu đất, thiếu nước cây vẫn sống được ít lâu nhưng nếu thiếu không khí, cây sẽ chết ngay. |
| Ánh sáng | Cây cần ánh sáng nhất | - Ánh sáng giúp cây xanh tạo chất diệp lục. Cây không được chiếu sáng không có màu xanh. - Nếu không có ánh sáng mặt trời, mặt đất sẽ vô cùng lạnh lẽo và đóng băng, cây cối không thể phát triển được. |
Câu 2: Đọc bài ca dao:
Đèn khoe đèn tỏ hơn trăng
Đèn ra trước gió còn chăng, hỡi đèn ?
Trăng khoe trăng tỏ hơn đèn
Cớ sao trăng phải chịu luồn đám mây ?
Viết lại ý kiến của em nhằm thuyết phục mọi người thấy rõ sự cần thiết của cả trăng và đèn trong bài ca dao.
Trả lời:
Ánh sáng là món quà quý giá của thiên nhiên ban tặng cho con người và vạn vật. Ánh sáng mặt trời giúp cây cối sinh sôi và phát triển, giúp con người nhìn rõ mọi vật, giúp chúng ta học tập và làm việc được hiệu quả. Khi mặt trời lặn, ánh sáng từ mặt trăng và đèn trở nên thân thiết với con người. Ánh sáng của đèn mạnh giúp em có thể đọc chữ, mẹ có thể khâu xong chiếc áo cho ba... Ánh sáng của đèn dầu hay đèn điện mạnh nên giúp con người nhìn mọi vật trong đêm tối sẽ rõ ràng hơn. Nhưng nếu vào một đêm trời mất điện hoặc khi ngọn đèn dầu mang ra trước gió cũng sẽ bị tắt. Mặt khác, ngọn đèn chỉ chiếu sáng được một phạn vị nhỏ như một căn phòng, một ngôi nhà.Trong khi đó, mặt trăng là ánh sáng tự nhiên, con người không phải mất tiền mua. Ánh trăng soi sáng khắp mọi nẻo đường, trăng không sợ tắt mà có thể hòa mình cùng với gió với mấy. Tuy nhiên, trăng chỉ tròn và sáng rõ vào những ngày rằm trong tháng. Những ngày mưa bão hoặc mùa đông mây đen che khuất, ánh sáng của trăng yếu ớt nên con người sẽ không thể nhìn rõ mọi vật khi về đêm. Vì vậy, ánh sáng của đèn và trăng đều vô cùng quan trọng và cần thiết đối với đời sống con người. Chúng ta cần trân trọng những nguồn sáng đó.