Nội dung bài viết gồm 2 phần:
- Lý thuyết
- Hướng dẫn giải bài tập SGK
A. LÝ THUYẾT
I. Cấu tạo và hoạt động của máy biến thế
1. Cấu tạo:
Máy biến thế gồm có:
- Hai cuộn dây dẫn có số vòng dây khác nhau, đặt cách điện với nhau.
- Một lõi sắt (hay thép) có pha silic chung cho cả hai cuộn dây
2. Nguyên tắc hoạt động:
- Khi đặt vào hai đầu cuộn sơ cấp của máy biến thế một hiệu điện thế xoay chiều thì ở hai đầu cuộn thứ cấp xuất hiện một hiệu điện thế xoay chiều
II. Tác dụng làm biến đổi hiệu điện thế của máy biến thế
- Hiệu điện thế ở hai đầu mỗi cuộn dây của máy biến thế tỉ lệ với số vòng dây của mỗi cuộn: $\frac{U_{1}}{U_{2}}=\frac{n_{1}}{n_{2}}$
- Khi hiệu điện thế ở cuộn sơ cấp lớn hơn hiệu điện thế ở cuộn thứ cấp (U1 > U2) ta có máy hạ thế, còn khi U1 < U2 ta có máy tăng thế
III. Lắp đặt máy biến thế ở hai đầu đường dây tải điện
- Để giảm hao phí trên đường dây tải điện, cần có hiệu điện thế lên đến hàng trăm nghìn vôn, nhưng ở nơi dùng điện lại phải có hiệu điện thế thích hợp (thường là 220V). Bởi vậy, ở hai đầu đường dây tải điện phải đặt hai loại biến thế có nhiệm vụ khác nhau: Ở đầu đường dây tải về phía nhà máy điện đặt máy tăng thế, ở nơi tiêu thụ đặt máy hạ thế
Bài tập & Lời giải
Hướng dẫn trả lời các câu hỏi giữa bài
Trang 100 Sgk Vật lí lớp 9
Nếu đặt vào hai đầu của một cuộn dây (gọi là cuộn sơ cấp) một hiệu điện thế xoay chiều thì bóng đèn mắc ở hai đầu cuộn dây kia (gọi là cuộn thứ cấp) có sáng lên không ? Tại sao ?
Xem lời giải
Trang 100 Sgk Vật lí lớp 9
Hiệu điện thế xuất hiện ở hai đầu cuộn thứ cấp cũng là hiệu điện thế xoay chiều. Tại sao ?
Xem lời giải
Trang 101 Sgk Vật lí lớp 9
Bảng 1
Kết quả đo
Lần thí nghiệm | $U_{1}$ (V) | $U_{2}$ (V) | $n_{1}$ (vòng) | $n_{2}$ (vòng) |
1 | 3 |
|
|
|
2 | 3 |
|
|
|
3 | 9 |
|
|
|
Căn cứ vào bảng số liệu trên, hãy rút ra nhận xét về mối quan hệ giữa hiệu điện thế U đặt vào hai đầu các cuộn dây của máy biến thế và số vòng dây của các cuộn tương ứng
Xem lời giải
Hướng dẫn giải bài tập cuối bài
Câu 4: Trang 102 Sgk Vật lí lớp 9
Một máy biến thế dùng trong nhà cần phải hạ hiệu điện thế từ 220V xuống 6V và 3V. Cuộn sơ cấp có 4000 vòng. Tính số vòng của cuộn thứ cấp tương ứng.