A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
I. Tính từ của nam châm
- Bình thường, kim (hoặc thanh) nam châm tự đo, khi đã đứng cân bằng luôn chỉ hướng Nam – Bắc. Một cực của nam châm (còn gọi là từ cực) luôn chỉ hướng Bắc (được gọi là cực Bắc), còn cực kia luôn chỉ hướng Nam (được gọi là cực Nam).
- Nam châm được sơn màu khác nhau để phân biệt các từ cực của nam châm.
- Nam châm hút được sắt, thép, niken, coban,..
II. Tương tác giữa hai nam châm
- Khi đặt hai nam châm gần nhau, các từ cực cùng tên đẩy nhau, các từ cực khác tên hút nhau.
B. Bài tập & Lời giải
Câu 1: Trang 58 - SGK vật lí 9
Nhớ lại kiến thức về từ tính của nam châm ở lớp 5 và lớp 7, hãy đề xuất và thực hiện một thí nghiệm để phát hiện xem một thanh kim loại có phải là nam châm hay không ?
Xem lời giải
Câu 2: Trang 58 - SGK vật lí 9
Đặt kim nam châm trên giá thẳng đứng như mô tả hình 21.1
- Khi đã đứng cân bằng, kim nam châm nằm dọc theo hướng nào?
- Xoay cho kim nam châm lệch khỏi hướng vừa xác định, buông tay. Khi đã đứng cân bằng trở lại , kim nam châm còn chỉ hướng như lúc đầu nữa không? Làm lại thí nghiệm hai lần và cho nhận xét.
Xem lời giải
Câu 3: Trang 59 - SGK vật lí 9
Đưa từ cực của hai nam châm lại gần nhau (hình 21.3). Quan sát hiện tượng cho nhận xét.
Xem lời giải
Câu 4: Trang 59 - SGK vật lí 9
Đổi đầu một trong hai nam châm rồi đưa chúng lại gần nhau. Có hiện tượng gì xảy ra với các nam châm?
Xem lời giải
Câu 5: Trang 59 - SGK vật lí 9
Theo em, có thể giải thích thế nào hiện tượng hình nhân đặt trên xe của Tổ Xung Chi luôn chỉ hướng Nam ?
Xem lời giải
Câu 6: Trang 59 - SGK vật lí 9
Người ta dùng la bàn để xác định hướng Bắc , Nam (hình 21.4). Tìm hiểu cấu tạo của la bàn. Hãy cho biết bộ phận nào của la bàn có tác dụng chỉ hướng. Giải thích. Biết rằng mặt số của la bàn có thể quay độc lập với kim nam châm.
Xem lời giải
Câu 7: Trang 59 - SGK vật lí 9
Hãy xác định tên từ cực của các nam châm thường dùng trong phòng thí nghiệm (nam châm thẳng, nam châm chữ U, kim nam châm).
Xem lời giải
Câu 8: Trang 60 - SGK vật lí 9
Xác định tên các từ cực của thanh nam châm trên hình 21.5.