A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
1. Quy tắc nắm tay phải
Nắm bàn tay phải, rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây thì ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây.
2. Quy tắc nắm bàn tay trái
Đặt bàn tay trái sao cho các đường sức từ hướng vào lòng bàn tay, chiều từ cổ tay đến ngón tay giữa hướng theo chiều dòng điện thì ngón tay cái choãi ra 900 chỉ chiều của lực điện từ.
B. Bài tập & Lời giải
Bài 1: Trang 82 - SGK vật lí 9
Treo thanh nam châm gần một ống dây như hình 30.1. Đóng mạch điện.
a) Có hiện tượng gì xảy ra với thanh nam châm ?
b) Đổi chiều dòng điện chạy qua các vòng dây, hiện tượng sẽ xảy ra như thế nào ?
c) Hãy làm thí nghiệm kiểm tra xem các câu trả lời trên của em có đúng không.
Xem lời giải
Bài 2: Trang 83 - SGK vật lí 9
Hãy xác định chiều của lực điện từ, chiều của dòng điện, chiều của đường sức từ và tên cực từ trong các trường hợp biểu diễn trên hình 30.2a,b,c. Cho biết kí hiệu (+) chỉ dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang giấy và có chiều đi từ phía trước ra phía sau, kí hiệu (.) chỉ dòng điện có phương vuông góc với mặt phẳng trang giấy và có chiều từ phía sau ra phía trước.
Xem lời giải
Bài 3: Trang 84 - SGK vật lí 9
Hình 30.3 mô ta khung dây dẫn ABCD (có thể quay quanh trục OO’) có dòng điện chạy qua đặt trong từ trường, chiều của dòng điện và tên các cực của nam châm đã chỉ rõ trên hình.
a) Hãy vẽ lực $\overrightarrow{F_1}$ tác dụng lên đoạn dây dẫn AB và lực $\overrightarrow{F_2}$ tác dụng lên đoạn dây CD.
b) Cặp lực $\overrightarrow{F_1}$, $\overrightarrow{F_2}$ làm cho khung dây quay theo chiều nào?
c) Để cho khung dây ABCD quay theo chiều ngược lại thì phải làm thế nào?