II. DẠNG 2 – ĐỀ KIỂM TRA TỰ LUẬN
ĐỀ 1
Câu 1 (5 điểm). Nêu khái niệm, vai trò, đặc điểm của trao đổi chất qua màng tế bào.
Câu 2 (5 điểm). Phân biệt khuếch tán đơn giản và khuếch tán tăng cường.
GỢI Ý ĐÁP ÁN:
Câu 1:
- Khái niệm: Trao đổi chất qua màng tế bào là quá trình vận chuyển các chất ra, vào tế bào qua màng tế bào.
- Vai trò: Tế bào không thể tồn tại nếu không có hoạt động trao đổi chất với môi trường bên ngoài.
+ Giúp tế bào lấy được các chất cần thiết cho các hoạt động sống của tế bào.
+ Giúp tế bào đào thải những chất thải phát sinh trong các hoạt động sống của tế bào.
- Đặc điểm:
+ Tế bào chỉ cho những chất nhất định ra, vào tế bào.
+ Vật chất mà tế bào cần trao đổi với môi trường có thể rất nhỏ như các loại ion cho tới các đại phân tử sinh học, thậm chí cả một tế bào khác.
Câu 2:
Thành phần (màng tế bào) tham gia khuếch tán
Đặc điểm chất khuếch tán
Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ khuếch tán
Khuếch tán đơn giản
Lớp kép phospholipid.
Các chất không phân cực và có kích thước nhỏ: các chất khí, các phân tử kị nước.
Phụ thuộc vào bản chất khuếch tán, sự chênh lệch nồng độ các chất bên trong và bên ngoài cùng thành phần hóa học của lớp phospholipid kép.
Khuếch tán tăng cường
Kênh protein chuyên biệt – protein xuyên màng.
Các chất không thể khuếch tán qua lớp kép phospholipid của màng tế bào.
Phụ thuộc vào tốc độ khuếch tán và số lượng kênh protein đóng mở trên màng cùng với sự chênh lệch về điện thế giữa hai phía của màng.