A. TỔNG QUAN KIẾN THỨC VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP
1. Năng lượng và sự chuyển hóa năng lượng
- Ta nhận biết được một vật có có cơ năng khi nó có khả năng thực hiện công (cơ năng) hay có nhiệt năng khi nó có thể làm nóng các vật khác.
- Ta có thể nhận biết được các dạng năng lượng như hóa năng, quang năng, điện năng khi chúng chuyển hóa thành cơ năng hay nhiệt năng.
- Mọi quá trình biến đổi đều kèm theo sự chuyển hóa năng lượng từ dạng này sang dạng khác.
2. Định luật bảo toàn năng lượng
- Năng lượng không tự sinh ra hoặc tự mất đi mà chỉ biến đổi từ dạng này sang dạng khác, hoặc truyền từ vật này sang vật khác.
3. Sản xuất điện năng
- Trong nhà máy nhiệt điện, năng lượng của nhiên liệu bị đốt cháy được chuyển hóa thành điện năng.
- Trong nhà máy thủy điện, thế năng của nước trong hồ chứa được chuyển hóa thành điện năng.
- Máy phát điện gió và pin mặt trời gọn nhẹ có thể cung cấp năng lượng điện cho những vùng núi, hải đảo xa xôi.
- Nhà máy điện hạt nhân biến đổi năng lượng hạt nhân thành năng lượng điện, có thể cho công suất rất lớn.
B. Bài tập & Lời giải
Bài 1: a, Con người muốn hoạt động (đi lại, giữa ấm cơ thể...) cần phải có năng lượng. NĂng lượng đó do đâu mà có và đã được biến đổi từ dạng nào sang dạng nào?
b, Trong chu trinhg biến đổi của nước biển (từ nước thành hơi, thành mưa trên nguồn, thành nước chảy trên suối, sông về biển) có kèm theo sự biến đổi năng lượng từ dạng nào sang dạng nào?
Bài 2: a, Trong nhà máy thủy điện và nhiệt điện có hai bộ phận chính để thực hiện việc biến đổi một dạng năng lượng khác thành điện năng. Hãy chỉ ra hai bộ phận đó và cho biết năng lượng nào đã được biến đổi thành điện năng qua hai bộ phận này?
b, Về phương diện chống ô nhiễm môi trường thì nhà máy nhiệt điện hay nhà máy thủy điện có ưu điểm hơn? Giải thích?
Bài 3: Như ta đã biết, các tuabin gió chuyển hóa động năng của gió thành chuyển động quay của các tuabin từ đó sinh ra điện năng. Vậy nguồn năng lượng ban đầu của gió do đâu mà có?
Xem lời giải
Bài 4: Một búa máy có khối lượng m = 1 tấn được dùng để đóng cọc bê tông. Búa rơi từ độ cao h = 2m xuống đóng vào cọc. Dựa vào định luật bảo toàn năng lượng, hãy dự đoán xem búa đập vào cọc sẽ có những dạng năng lượng nào xuất hiện và có hiện tượng gì xảy ra kèm theo?
Bài 5: Một quả bóng cao su được thả rơi xuống nền đất cứng. Tại sao trong các lần nảy sau quả bóng không đạt đến độ cao ban đầu? Điều này có trái với định luật bảo toàn năng lượng không? Tại sao? Hãy dự đoán xem còn có hiện tượng gì kèm theo xảy ra ngoài hiện tượng bị nảy lên và rơi xuống của quả bóng?
Bài 6: Người ta dùng máy phát điện gó để thu điện năng. Vơi sức gió là 1000N chuyển động với vận tốc là 10 m/s thì công suất của máy là bao nhiêu? Tính lượng điện năng thu được trong một giây. Giả sử quá trình chuyển hóa năng lượng xảy ra hoàn toàn và không bị mất mát.