Đề 3: Hãy phân tích tác hại của thái độ thiếu trung thực trong thi cử. Theo anh (chị) làm thế nào để khắc phục thái độ đó?

Dàn ý chung

1. Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: thái độ thiếu trung thực trong thi cử

2. Thân bài:

a. Giải thích: Thiếu trung thực trong thi cử: có những hành vi không đúng đắn trong thi cử như gian lận, quay cóp...

b. Biểu hiện:

• Học sinh lén lút đem phao, tài liệu
• Ghi tài liệu ra bàn, những nơi ít ai để ý
• Sử dụng các thiết bị thông minh để tra cứu, gian lân
• Nhìn bài, làm bài hộ nhau, ném giấy cho nhau chép
• Đi thi hộ

c. Nguyên nhân:

• Từ ý thức của học sinh: ham chơi, lười học
• Áp lực từ gia đình, thầy cô
• Bệnh thành tích ở một số trường học

d. Tác hại:

• Hình thành nên một thói xấu
• Không có kiến thức thực để áp dụng vào cuộc sống
• Nền giáo dục sa sút, ảnh hưởng tới thế hệ tương lai của đất nước

e. Giải pháp:

• Học sinh cần có ý thức chăm chỉ học tập, học vì kiến thức chứ không vì điểm số
• Phụ huynh, nhà trường cần quan tâm đến học sinh nhiều hơn, tránh gây áp lực
• Tiêu diệt căn bệnh thành tích

3. Kết bài: Tổng kết lại vấn đề và liên hệ bản thân

Bài mẫu 1: Hãy phân tích tác hại của thái độ thiếu trung thực trong thi cử. Theo anh (chị) làm thế nào để khắc phục thái độ đó?

Bài làm

Nếu được gọi tên xã hội hiện tại, tôi sẽ gọi đây là một xã hội giả dối. Vì sao ư? Vì mọi thứ đều có thể làm giả được. Từ đồ ăn, thực phẩm đến bằng cấp, thậm chí là con người. Đó là hệ quả tất yếu của thái độ thiếu trung thực, đặc biệt là thiếu trung thực trong thi cử của chúng ta trong suốt một thời gian dài khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Trung thực là thành thật, thẳng thắn, tôn trọng sự vật, sự việc, quá trình như đúng những gì ta chứng kiến, theo lẽ phải và sự công bằng. Thiếu trung thực chính là sự giả dối, lươn lẹo làm cho sự thật bị bóp méo, trái với lẽ phải và công bằng. Sự thật nếu đã bị bóp méo thì không còn là sự thật nữa. Và hẳn nhiên, nếu đã không còn là sự thật thì kết quả dù có thể nào thì cũng không còn giá trị. Thiếu trung thực trong bất kỳ hoàn cảnh nào đều là điều không thể chấp nhận. Thiếu trung thực trong thi cử thì lại càng không. Thiếu trung thực trong thi cử là hành động gian dối trong các kỳ thi hay kiếm tra. Thực chất đây chính là hành động ăn cắp kiến thức một cách trắng trợn của một bộ phận không nhỏ những con người nhỏ nhen, ích kỷ với chủ nghĩa cá nhân hẹp hòi.

Kết quả của các kỳ thi hay kiểm tra chỉ có giá trị trong một thời điểm nhất định chứ nó không thể là thước đo để định giá giá trị của một con người. Bởi vốn dĩ các cuộc thi hay kỳ kiểm tra được đề ra là để đánh giá năng lực của người học trong một giai đoạn nhất định, từ đó ta có thể thấy được mình đang ở đâu, đang thiếu gì cần bổ sung và khắc phục. Nhưng bản chất của các kỳ thi sẽ thay đổi nếu như nó không còn giữ đúng được mục đích đề ra ban đầu của mình. Hành động gian đối trong thi cử là một hành động sai trái, thiếu công bằng và cần phải loại bỏ ngay khỏi suy nghĩ, trong tiềm thức của tất cả chúng ta.

Nếu đã là sự giả dối thì nó sẽ kéo theo hàng loạt những hệ lụy giống như khi ta bắt đầu một lời nói dối thì ta sẽ phải nói dối thêm hàng nghìn lần để có thể khớp với lời nói dối ban đầu. Đã sai sẽ lại càng sai. 

Thiếu trung thực hay gian dối trong thi cử trước hết sẽ làm thay đổi kết quả của cuộc thi khiến cho việc đánh giá năng lực của người thi không còn đúng nữa. Những người học thực sự sẽ bị đánh đồng với những kẻ lười biếng, ỷ lại. Công bằng ở đâu khi người thì học ngày học đêm, kẻ thì nhởn nhơ bay nhảy để cuối cùng hai người được đánh giá như nhau? Vẫn biết cuộc đời vốn dĩ không công bằng nhưng nếu không có sự công bằng ngay trên ghế nhà trường thì khi ra ngoài xã hội kia, nhân cách và thế giới quan của chúng ta sẽ bị lệch lạc và méo mó đến nhường nào?

Gian dối trong thi cử đồng nghĩa với việc không học tập, không làm việc nghiêm túc trong suốt cả cuộc hành trình. Và điều đương nhiên, những con người ấy sẽ chẳng có gì trong đầu, dù là những thứ đơn giản nhất. Chúng ta gian lận trong mọi kỳ thi để có được thành quả một cách dễ dàng. Điều đó có nghĩa thành công đến với chúng ta như một điều đương nhiên, dù không cần bỏ ra chút công sức hay thật sự cố gắng một giây phút nào. Nếu kẻ gian dối may mắn qua được tất cả các kỳ thi, ta sẽ nhận vào xã hội một cái đầu rỗng tuếch, không làm được việc, không có tính kỷ luận, không cố gắng. Cả một xã hội nếu chỉ toàn những cái đầu rỗng thì chúng ta sẽ phát triển thế nào?

Người xưa nói “Ăn cắp quen tay, ngủ ngày quen mắt” để nhắc nhở chúng ta về việc hình thành một thói quen xấu. Việc gian lận trong thi cử suốt một thời gian dài sẽ tạo ra cho ta một thói quen. Đó là sự lười biếng, ỷ lại. Lâu dần thói quen sẽ ăn vào máu trở thành một phần của tính cách, sự lươn lẹo, giả dối. Sẽ chẳng ai có thể đặt niềm tin vào một con người thiếu trung thực. Đã gian dối được một lần, hà cớ gì họ lại không gian dối lần thứ hai nữa? Làm việc hay chơi cùng với những người gian dối ta sẽ luôn trong tâm thế đề phòng, cảnh giác vì họ có thể phản bội và bán đứng ta bất cứ lúc nào. Lòng tin là thứ ta phải dùng cả đời để xây dựng nhưng ta lại có thể đánh mất nó một cách dễ dàng trong vài phút. Chắc hẳn chúng ta vẫn còn ngỡ ngàng trước thông tin Tập đoàn Khải Silk buôn bán lụa giả nhập từ Trung Quốc số lượng lớn với giá rẻ và bán ra thị trường với giá cao ngất ngưởng sau khi được phù phép với mác lụa Việt Nam. Danh tiếng 15 năm gây dựng lòng tin nơi người tiêu dùng bốc chốc sụp đổ như làn khói mỏng. Cả một “đế chế” bỗng chốc trở thành kẻ lừa lọc, gian dối. Cho dù có cố gắng giải thích, phân trần hay chối bỏ trách nhiệm thì vết nhơ của sự gian dối sẽ không bao giờ có thể trắng lại được. Người tiêu dùng sẽ không ai dám tin tưởng dùng sản phẩm của Khải Silk nữa.

Con người là tế bào của xã hội. Nếu xã hội toàn những con người thiếu trung thực, gian dối, lừa lọc thì bản chất của xã hội ấy chính là sự giả dối. Sự giả dối đã trở thành bản chất thì đạo đức bị xuống cấp cũng đâu có gì lạ? Khi mọi phạm trù đạo đức bị đạp đổ bởi lợi ích cá nhân: ăn cắp kiến thức, ăn trộm thành quả lao động của người khác, lừa dối niềm tin của người tiêu dùng...thì sớm muộn gì không gian xã hội cũng bị thu hẹp lại chỉ còn một màu đen xám xịt. Cuộc sống còn ý nghĩa gì khi xung quanh ta toàn những chiếc mặt nạ của sự giả dối? Có mệt mỏi không khi cứ phải gồng mình cười nói với những thứ ta ghê tởm? Có thấy lạc lõng không khi cứ phải luồn cúi để trượt dài theo những giá trị phù phiếm, của cái tôi vị kỷ hẹp hòi. Cả một xã hội chạy theo thành tích, chạy theo sự hào nhoáng bề ngoài thì tụt hậu rồi chết là điều có thể lường trước được.

Vậy thì, phải làm thế nào để có thể khắc phục được thái độ thiếu trung thực trong thi cử? Mọi sai lầm đều xuất phát từ cá nhân mỗi người, đừng bao giờ tìm cách đổ lỗi cho bất kỳ ai, trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Mỗi cá nhân đều là một tế bào của xã hội, tế bào ấy khỏe mạnh thì cả cơ thể sẽ hồng hào, đầy sức sống. Vì thế, mỗi chúng ta đều cần tự ý thức được về tác hại của việc thiếu trung thực, trong bất cứ việc gì, đặc biệt là trong thi cử. Hãy nghiêm khắc với chính bản thân mình để hình thành thói quen trung thực, thẳng thắn và biến nó thành tính cách của mình. Người ta thường nói, thật thà thẳng thắn thường thua thiệt. Nhưng cái thua thiệt ấy chỉ là cái lợi trước mắt, chỉ cả cái nhỏ nhặt, không có giá trị. Thua thiệt một chút nhưng cái mà ta nhận được là lòng tin, là tình yêu và sự kính trọng của mọi người đối với mình. Đó chẳng phải là giá trị lớn nhất của một con người sao?

Thế giới đều khâm phục tinh thần tự chủ, tự cường và phong cách sống của người Nhật. Đi bất cứ đâu ta cũng nghe thấy người ta ca ngợi hoặc nhắc tới đất nước ấy với một thái độ trân trọng. Chúng ta cũng cần phải học hỏi người Nhật, thay đổi tư duy ích kỷ, nhỏ nhen, tủn mủn lúc nào cũng đặt lợi ích cá nhân lên hàng đầu, mà thay vào đó hãy là lợi ích chung của cộng đồng. Điều đó không có nghĩa là ta sẽ bỏ qua nhu cầu của cá nhân mà chỉ đơn giản là ta bớt ích kỷ và chia sẻ nhiều hơn thôi. Chúng ta cũng cần thay đổi nhận thức và quan niệm giáo dục. Nền giáo dục của ta đang bị chi phối bởi bệnh thành tích, bệnh sĩ. Đó là hai căn bệnh cố hữu, đã ăn sâu bén rễ trong tâm hồn người Việt từ bao đời nay. Dù rất khó để thay đổi nhưng hãy cố gắng thay đổi: nói không với thành tích, nói không với gian lận. Ta chỉ tìm được người tài khi ta đánh giá họ theo đúng thực lực của bản thân họ và những gì họ cống hiến được cho đất nước, cho sự phát triển của loài người. 

Từ trước đến giờ, tôi vẫn luôn sống với quan niệm, những thứ có được bằng việc gian dối sẽ giống như cầu vồng sau mưa. Đẹp đấy. Lung linh đấy. Nhưng nó chỉ tồn tại được trong chốc lát. Cái còn lại sau cùng là ta có được gì sau những lần gian dối ấy. Thiếu trung thực trong bất kỳ điều gì cũng không thể chấp nhận. Thiếu trung thực trong thi cử thì lại càng không.

Bài mẫu 2: Hãy phân tích tác hại của thái độ thiếu trung thực trong thi cử. Theo anh (chị) làm thế nào để khắc phục thái độ đó?

Bài làm

Trong thời đại ngày nay, giáo dục là một phần quan trọng nhằm phát triển con người, hướng đến cải tạo xã hội, giúp xã hội văn minh hơn. Trong quá trình học tập, thi cử là một hình thức nhằm giúp kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục; nhưng dường như hình thức này vẫn không triệt để và khách quan vì thái độ thiếu trung thực trong thi cử của một bộ phận học sinh hiện nay. Đáng lưu ý hơn, hiện tượng này ngày càng phổ biến và trở thành một vấn đề nhức nhối trong nhà trường.

Trước hết chúng ta cần tìm hiểu “thái độ thiếu trung thực” là gì. Để hiểu được nó, ta phải hiểu khái niệm “trung thực”, trung thực là luôn tôn trọng sự thật , tôn trọng chân lí , lẽ phải; sống ngay thẳng , thật thà và dũng cảm nhận lỗi khi mình mắc khuyết điểm. Vậy, “thái độ thiếu trung thực” là làm không đúng, không tôn trọng những gì đã có, đã xảy ra. Trong thi cử, thiếu trung thực được thể hiện dưới hình thức gian lận, coi trọng điểm chác mà bỏ qua kiến thức thực. Việc học sinh đi thi mang theo và sử dụng tài liệu hiện nay trở nên khá phổ biến. Trong thời hiện đại ngày nay, gian lận trong thi cử ngày càng trở nên tinh vi hơn, học sinh sử dụng các phương tiện điện tử để quay cóp, mở tài liệu có tổ chức, sử dụng tai nghe để trao đổi thông tin...

Trung thực là một trong những đức tính quý giá mà con người được xây đắp ngay từ nhỏ. Thế nhưng, khi đã trưởng thành, học sinh vẫn bất chấp thiếu trung thực để được điểm cao. Vậy nguyên nhân ở đây là gì?  Có hai yếu tố cần bàn ở đây: khách quan và chủ quan. Khách quan là những yếu tố từ bên ngoài, trước hết là từ xã hội, xã hội hiện nay ngày càng đề cao bằng cấp. Mọi người nhìn vào điểm số để đánh giá một người, đánh giá năng lực và thậm chí đánh giá cả nhân cách. Nếu học sinh điểm thấp, thì họ sẽ cho rằng học sinh này thật lười biếng, mà không nghĩ rằng học sinh đã cố gắng rất nhiều nhưng chỉ có thể được như vậy, hoặc vào ngày kiểm tra đã có một sơ suất nào đó. Yếu tố thứ hai nằm ở gia đình, cha mẹ xem con là bộ mặt của họ, yêu cầu con cái phải được điểm cao để thỏa mãn cái tôi bản thân, hay để đi theo con đường sự nghiệp mà cha mẹ đã vạch sẵn cho con mình. Chính điều này vô hình chung đã tạo nên áp lực điểm số, khiến người ta bất chấp tất cả sử dụng tài liệu trong thi cử. Nhưng nguyên nhân quyết định lại nằm ở yếu tố chủ quan: bản thân học sinh thiếu ý thức trong quá trình học tập. Nhiều học sinh do lười học hay học bài chưa kĩ, đến lớp gặp bài kiểm tra, vì muốn được điểm cao nên đã thiếu trung thực, quay cóp, xem bài bạn… Ngoài ra, họ có tinh thần không vững, không đủ dũng cảm để nhìn nhận khả năng của chính bản thân mình, họ muốn có điểm cao để che lấp năng lực thật sự.

Những điều này cần phải bị lên án một cách mạnh mẽ, bởi thiếu trung thực trong thi cử sẽ để lại nhiều hậu quả to lớn. Sử dụng “phao” thi, tài liệu là điều cấm kỵ, phạm vào quy chế thi. Trong thực tế, đã có biết bao nhiêu trường hợp thí sinh cố tình đem và sử dụng tài liệu trong phòng thi bị giám thị, hội đồng coi thi…phát hiện, lập biên bản, đình chỉ thi. Có nhiều trường hợp học sinh nuối tiếc, ân hận vì việc làm sai trái của mình dẫn đến bị cấm thi các môn thi tiếp theo, bị trượt tuyển sinh vào lớp 10, tốt nghiệp THPT quốc gia, bản thân bị tai tiếng, phụ huynh thất vọng, buồn bã… Nhưng nếu trong trường hợp bạn không bị phát hiện, thì nó cũng dẫn đến rất nhiều vấn đề. Trước hết, bạn sẽ bị lệ thuộc vào những kiến thức ảo. Tâm lý dựa dẫm này sẽ khiến bạn bị lệ thuộc vào tài liệu. Bạn làm bài phụ thuộc vào sách vở, vào kiến thức của người khác, vì thế kết quả ban đầu có thể tốt, nhưng về sau, bạn ngày càng bị hổng kiến thức, đến một lúc nào đó, những lỗ hổng đó sẽ không bao giờ có thể lấp được nữa. Những kiến thức ảo ấy khiến bạn không thể nhận thức được năng lực thực sự của bản thân, đồng thời cũng không biết mình đang ở đâu, đang cần gì. Kiến thức ảo dẫn đến tấm bằng ảo, tiến sĩ ảo, và cuộc đời của bạn cũng sẽ chẳng có gì là thật, nếu bạn cứ theo đuổi những thứ không có thật. Hơn thế nữa, gian lận sẽ tạo điều kiện cho bạn mắc vào nhiều thói xấu khác đó là lười nhác, ỷ lại và lừa dối. Nếu gian lận một lần mà trót lọt sẽ khiến bạn có ý định tái phạm thêm một, hai và có thể nhiều lần nữa. Vì bạn thấy: cần gì phải ra sức học làm gì cho mệt người. Một khi đã trở thành một con người dối trá, sau này ra đời, bạn sẽ không thể trở thành một người thành công bằng con đường tử tế. Bởi, xã hội không thể chấp nhận sự dối trá, đến lúc ấy, sẽ chẳng có ai tin tưởng bạn nữa, và chính bản thân bạn đã tự đào hố chôn mình. Không chỉ dừng lại ở đó, những người xung quanh bạn cũng không xem trọng bạn, họ cho rằng bạn là người lười nhác và không có gì đáng để tôn trọng.

Vậy, làm thế nào để giảm thiểu thái độ thiếu trung thực trong thi cử? Mới đây, Bộ Giáo dục – Đào tạo ra những biện pháp, chủ trương mới, được mọi người đồng tình. Muốn có nền giáo dục tốt phải có thế hệ giáo viên tốt, làm gương cho học sinh noi theo kiên quyết xử lí những hành vi gian lận; sẵn sàng cho học sinh học lại để cung cấp đầy đủ kiến thức cho học sinh… Có như vậy mới mong sẽ ít đi những hành vi sai trái. Ngoài ra, nhà trường có thể khen thưởng những người gương mẫu trong vấn đề gạt bỏ mặt tiêu cực trong ngành giáo dục hiện nay. Nhưng quan trọng hơn cả là học sinh phải tự rèn luyện và tu dưỡng bản thân. Phải dũng cảm nhìn nhận mình đang ở đâu để cải thiện việc học tập, chăm chỉ học tập thật tốt để có thể tự tin trong việc làm bài kiểm tra, đánh giá và trung thực trong thi cử.

Có thể hành trình chống lại thiếu trung thực trong thi cử sẽ là một con đường dài với nhiều nỗ lực lớn để thực hiện. Nhưng tôi tin rằng, nếu chúng ta ai cũng đóng góp bằng những hành động nhỏ, những tiếng nói góp ý, động viên thì tình hình thi cử sẽ được cải thiện, và ngày mà những bài kiểm tra thật sự trở thành một hình thức đánh giá khách quan nhất sẽ không còn xa nữa.

Bài mẫu 3: Hãy phân tích tác hại của thái độ thiếu trung thực trong thi cử. Theo anh (chị) làm thế nào để khắc phục thái độ đó?

Bài làm

Một trong những căn bệnh xảy ra rất thường xuyên trong ngành giáo dục hiện nay đó chính là căn bệnh thiếu trung thực trong thi cử. Có thể nói việc thiếu trung thực này sẽ gây nên những vấn đề vô cùng nghiêm trọng không chỉ cho bản thân học sinh mà còn cho tương lai đất nước sau này. Vậy nó là gì mà lại khiến nhiều người lo sợ đến thế?

Trung thực là một đức tính vô cùng tốt đẹp của con người. Đó chính là việc thẳng thắn thừa nhận những việc làm sai trái của bản thân, dũng cảm nhận khuyết điểm của mình, không bao che tội lỗi của người khác. Ngay từ khi mới vào lớp một chúng ta đã được đọc những dòng chữ vàng Bác Hồ kính yêu dành cho thế hệ mầm non tương lai. Trong đó đức tính trung thực đã được đưa lên đầu tiên “khiêm tốn, thật thà, dũng cảm”. Bởi lẽ Người hiểu rằng chỉ có những người trung thực dám làm dám chịu mới có thể làm nên công trạng cho quốc gia. Thế nhưng trên thực tế dù đã được quán triệt tư tưởng bằng những bài giảng đạo đức bằng những lời dạy từ bố mẹ, thầy cô thì hiện tượng thiếu trung thực trong thi cử vẫn diễn ra rất nhiều trong môi trường giáo dục.

Bằng chứng cụ thể của nó chính là việc các em học sinh vẫn đang hàng ngày dùng thái độ “thiếu trung thực”, quay cóp trong những bài kiểm tra, khảo sát. Thực tế chúng ta cũng nên nhìn nhận việc này từ nhiều khía cạnh khác nhau. Đầu tiên nó xuất phát từ nguyên nhân khách quan. Có rất nhiều cha mẹ, thầy cô hầu như dùng điểm số để đánh giá nhận thức của các con. Điểm cao thì được thưởng được khen ngợi, thấp thì bị mắng mỏ thậm chí phạt và đánh. Điều này phải nói là hoàn toàn sai. Và chính nó đã vô tình đẩy con họ vào con đường gian dối, thiếu trung thực. Sâu xa hơn nó gây nên một hậu quả vô cùng nghiêm trọng đó chính là khiến chúng ta trở nên lệ thuộc vào sách vở, không bao giờ biết phấn đấu mà chỉ ỉ lại vào nó. Lâu dần chúng ta mất đi khả năng tự học để rồi trượt dài trên con dốc của sự dối trá. Chưa kể việc có quay cóp lần thứ nhất sẽ có n lần tiếp theo như thế, để qua mắt được thầy cô các em ngày càng nghĩ ra nhiều trò tinh quái hơn, ranh ma hơn trở nên bất cần hơn. Bên cạnh yếu tố khách quan thì yếu tố chủ quan cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Nó xuất phát từ chính ý thức của mỗi con người, nếu bạn là người trung thực biết dũng cảm đối diện với những điều sai, day dứt trước lương tâm của mình thì bạn sẽ không bao giờ làm những việc như quay cóp hay gian dối trong học tập. Bởi lẽ trong mỗi con người đều có một tòa án lương tâm cho riêng mình. Những việc bạn làm không ai biết nhưng chính lương tâm của bạn là chiếc gương phản ánh mọi tội lỗi, nó sẽ nhắc nhở bạn khiến bạn day dứt và biết sửa những lỗi lầm. Việc bị đánh giá soi xét bằng những ánh mắt thiếu thiện chí, thiếu tin tưởng cũng chính là cách tốt nhất để bạn sửa sai.

 Không chỉ gây nên những hậu quả khôn lường đối với bản thân mà căn bệnh thiếu trung thực trong thi cử này còn gây một tác hại nghiêm trọng đối với xã hội. Nó là nguyên nhân gây nên những việc bất công như người giỏi thì không có việc làm ổn định mà người chẳng biết chữ gì lại giữ những chức vụ quan trọng trong cơ quan, trong một tổ chức. Thế mới có trường hợp anh kỹ sư đốt tấm bằng đại học bách khoa của mình một cách đầy cay đắng. Thử hỏi những con người chỉ biết dùng tiền để “mua quan bán chức”, để “mua bằng cấp” nhưng bên trong chẳng có kiến thức gì sẽ lãnh đạo một tập thể như thế nào? Tương lai của đất nước sẽ đi về đâu?

Đề xuất những kiến nghị để hạn chế việc thiếu trung thực trong thi cử đã được các cấp ngành ráo riết thực hiện trong suốt nhiều năm qua bằng nhiều hình thức như: thắt chặt giám sát, lắp camera theo dõi, đưa ra nhiều mức xử lí cứng rắn đối với những cá nhân thiếu trung thực… Nhưng thiết nghĩ điều quan trọng nhất để giảm thiểu tình trạng này xuất phát từ ý thức của mọi người. Bởi lẽ dù thầy cô có làm chặt cỡ nào thì học trò cũng nghĩ ra những trò tinh vi hơn để qua mắt. Mỗi con người hãy ý thức được vai trò và trách nhiệm của mình với xã hội để từ đó tự chủ hơn về hành động của mình. Bởi chúng ta là con người, có suy nghĩ có nhận thức vì thế hãy tiếp nhận cái tốt mà loại bỏ cái xấu không nên để người khác phải răn đe hay dọa nạt. Vì nó chỉ khiến cho giá trị của ta bị hạ thấp đi mà thôi.

Thiếu trung thực là một việc làm vô cùng đáng lên án. Nhất là thiếu trung thực trong giáo dục lại càng nguy hiểm hơn. Ngay từ bây giờ chúng ta hãy rèn luyện cho mình một bản tính trung thực thật thà sống có trách nhiệm hơn với bản thân và xã hội. Bởi lẽ chỉ có những người trung thực mới khiến cho xã hội này trở nên đẹp và ý nghĩa hơn.