IV. VẬN DỤNG CAO
Câu 1: Âm mưu và thủ đoạn của nhà Hán trong việc đồng hoá dân tộc ta? Vì sao giữ độc quyền về sắt?
Câu 2: Sau cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng đến trước khởi nghĩa Lý Bí, nhân dân Âu Lạc chấp nhận sự thống trị đô hộ của phong kiến phương Bắc. Đó là nhận định đúng hay sai. Giải thích và dùng một cuộc khởi nghĩa để chứng minh.
Bài Làm:
Câu 1:
Âm mưu và thủ đoạn:
- Tổ chức sắp xếp bộ máy cai trị đến việc tổ chức bóc lột triệt để mọi người dân Âu Lạc.
- Loại trừ người Âu Lạc ra khỏi bộ máy cai trị đưa người Hán sang nước ta, tìm cách xoá bỏ mọi phong tục, tập quán của người Âu Lạc để dần dần “Hán hoá” dân ta.
Tại vì:
- Sau cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng, nhân dân Âu Lạc đấu tranh để phát triển kinh tế. Nghề rèn sắt phát triển và thay dần nghề đúc đồng. Công cụ sản xuất và vũ khí được chế tạo bằng sắt nên sắc, nhọn hơn công cụ và vũ khí bằng đồng. Do vậy sản xuất đạt năng suất cao hơn, chiến đấu có hiệu quả hơn.
- Nhà Hán giữ độc quyền về sắt, về mặt kinh tế để hạn chế phát triển sản xuất ở Giao Châu, về mặt an ninh để hạn chế được sự chống đối của nhân dân.
Câu 2:
Đó là nhận định hoàn toàn sai.
Giải thích:
- Sau cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng đến trước khởi nghĩa Lý Bí, mặc dù bộ máy cai trị của phương Bắc càng được mở rộng, chính quyền đô hộ vẫn không thể kiểm soát được các làng xã, nhất là ở các vùng xa.
- Tiếp nối tinh thần chiến đấu anh dũng của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng, nhân dân Âu Lạc tiếp tục đứng lên chiến đấu chống quân xâm lược.
- Cho đến trước cuộc khởi nghĩa Lý Bí, không thế kỉ nào chính quyền đô hộ không bị các cuộc khởi nghĩa của nhân dân ta làm cho thất điên bát đảo. Tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa của Chu Đạt (157 - 160); cuộc khởi nghĩa của Lương Long (178 - 181); khởi nghĩa Bà Triệu (248)...
Chứng minh bằng cuộc khởi nghĩa Bà Triệu (248):
- Năm 248, Bà Triệu cùng anh trai là Triệu Quốc Đạt phất cờ khởi nghĩa. Khi anh trai mất, Bà Triệu được nghĩa quân tôn làm chủ tướng.
- Từ nơi tụ nghĩa ban đầu ở vùng núi Nưa (Thanh Hóa), nghĩa quân ngày càng được đông đảo nhân dân ủng hộ. Cuộc khởi nghĩa nhanh chóng lan rộng làm cho “toàn thể Giao Châu chấn động”.
- Trước tình hình đó, nhà Ngô cử tướng Lục Dận dẫn khoảng 8.000 quân kéo sang Giao Châu đàn áp cuộc khởi nghĩa. Bà Triệu và nghĩa quân phải chuyển về vùng Phú Điền (Hậu Lộc, Thanh Hóa ngày nay). Ít lâu sau, Bà Triệu hi sinh trên núi Tùng. Cuộc khởi nghĩa kết thúc.
- Mặc dù cuối cùng bị thất bại, cuộc khởi nghĩa đã thể hiện ý chí quyết tâm đánh bại quân xâm lược.