Bài 3: Tỉ lệ bản đồ

A. Kiến thức trọng tâm

1. Ý nghĩa tỉ lệ bản đồ

a, Bản đồ là gì?

• Bản đồ là hình vẽ tương đối chính xác về một vùng đất hay toàn bộ trái đất trên một mặt phẳng.

b, Tỉ lệ bản đồ là gì?

•  Tỉ lệ bản đồ cho ta biết khoảng cách trên bản đồ đã thu nhỏ bao nhiêu lần so với kích thước thực của chúng trên thực tế.

c, Các dạng biểu hiện của tỉ lệ bản đồ :

• Tỉ lệ số: là một phân số luôn có tử là 1. Mẫu số càng lớn thì tỉ lệ càng nhỏ và ngược lại.
• Tỉ lệ thước: Là tỉ lệ được vẽ dưới dạng thước đo tính sẵn, mỗi đoạn đều ghi số đo độ dài tương ứng trên thực địa.

Ví dụ : mỗi đoạn 1cm trên thước bằng 1km hoặc 10km trên thực địa.

– Bản đồ có tỉ lệ càng lớn thì số lượng các đối tượng địa lí đưa lên bản đồ càng nhiều.

– Tiêu chuẩn phân loại :

+ Lớn : tỉ lệ trên : 1 : 200.000

+ Trung bình : từ : 1: 200.000 đến 1:1000.000

+ Nhỏ : dưới : 1:1000.000

d, Ý nghĩa:

• Tỉ lệ bản đồ cho biết bản đồ đó được thu nhỏ bao nhiêu so với thực địa.
• Tỉ lệ bản đồ càng lớn thì mức độ chi tiết của bản đồ càng cao.

2. Đo tính các khoảng cách thực địa dựa vào tỉ lệ thước hoặc tỉ lệ số trên bản đồ

Cách tính khoảng cách trên thực địa dựa vào tỉ lệ số và tỉ lệ thước:

• Đánh dấu khoảng cách hai điểm.
• Đo khoảng cách hai điểm
• Dựa vào tỉ lệ số, tính 1cm trên thước bằng ……cm ngoài thực tế. Sau đó đổi ra đơn vị mét (m), hoặc kilômet (km).