Bài 18: Thời tiết, khí hậu và nhiệt độ không khí

Thời tiết và khí hậu có ảnh hưởng tới cuộc sống hằng ngày của con người, từ ăn, mặc, ở cho đến các hoạt động sản xuất. Vì vậy, việc nghiên cứu thời tiết và khí hậu là một vấn đề hết sức cần thiết. Để nghiên cứu thời tiết và khí hậu, chúng ta cần nắm được các yếu tố chính là: nhiệt đới, gió và mưa.

A. Kiến thức trọng tâm

1. Thời tiết và khí hậu

  • Thời tiết: Là sự biểu hiện của các hiện tượng khí tượng ở một địa phương, trong một thời gian ngắn.
  • Khí hậu: Là sự lặp đi, lặp lại của tình hình thời tiết ở một địa phương trong thời gian dài và trở thành quy luật.

2. Nhiệt độ không khí và cách đo nhiệt độ không khí

a. Nhiệt độ không khí

  • là lượng nhiệt khí mặt đất hấp thụ năng lượng nhiệt Mặt Trời rồi bức xạ lại vào không khí.

b.  Cách đo nhiệt độ không khí

  • Dùng nhiệt kế để đo nhiệt độ không khí
  • Để nhiệt kế trong bóng râm và cách mặt đất 2m
  • Đo ít nhất 3 lần trong một ngày (5h, 13h và 21h)
  • Tính nhiệt độ trung bình ngày= Tổng nhiệt độ các lần đo/Số lần đo.

Ví dụ: Đo ba lần trong ngày được lần lượt là 25 độ, 37 độ, 34 độ. Vậy nhiệt độ TB là:

Nhiệt độ TB = (25 + 37+34) :3 = 32 độ.

Một số công thức tính nhiệt độ:

  • Nhiệt độ TB ngày = Tổng nhiệt độ các lần đo trong ngày/ số lần đo
  • Nhiệt độ TB tháng = Tổng nhiệt độ TB của các ngày trong tháng/số ngày
  • Nhiệt độ TB năm= Tổng nhiệt độ trung bình 12 tháng/12

3. Sự thay đổi nhiệt độ không khí:

a. Thay đổi theo vị trí gần hay xa biển

  • Sự tăng giảm nhiệt độ giữa mặt đất và mặt nước khác nhau sinh ra hai loại khí hậu khác nhau là khí hậu lục địa và đại dương.

b. Nhiệt độ không khí thay đổi theo độ cao

  • Càng lên cao không khí càng loãng, nhiệt độ càng hạ thấp.

c. Nhiệt độ không khí thay đổi theo vĩ độ

  • Càng gần xích đạo, nhiệt độ càng cao, càng gần hai cực, nhiệt độ càng hạ thấp.

B. Bài tập & Lời giải

Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài học

Trang 55 sgk Địa lí 6

Giả sử có một ngày ở Hà Nội, người ta đo nhiệt độ lúc 5 giờ được 20 độ C, lúc 13 giờ được 24 độ C và lúc 21 giờ được 22 độ C. Hỏi nhiệt độ TB của ngày hôm đó là bao nhiêu? Em hãy nêu cách tính?

Xem lời giải

Trang 56 sgk Địa lí 6

Tại sao khi đo nhiệt độ không khí, người ta phải để nhiệt kế trong bóng râm và cách mặt đất 2m?

Xem lời giải

Trang 66 sgk Địa lí 6

Tại sao vào mùa hạ: Những miền gắn biển có không khí mát hơn đất liên. Ngược lại, về mùa đông, những miền gần biển lại có không khí ấm hơn trong đất liền?

Xem lời giải

Trang 56 sgk Địa lí 6

Dựa vào những kiến thức đã biết, hãy tính sư chênh lệch về độ cao giữa hai địa điểm trong hình 48.

Xem lời giải

Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài học

Câu 1: Trang 57 sgk Địa lí 6

Thời tiết khác khí hậu điểm nào?

Xem lời giải

Câu 2: Trang 57 sgk Địa lí 6

Tại sao lại có sự khác nhau giữa khí hậu lục địa và khí hậu đại dương?

Xem lời giải

Câu 3: Trang 57 sgk Địa lí 6

Tại sao không khí trên mặt đất không nóng nhất vào lúc 12 giờ trưa (góc bức xạ mặt trời mạnh nhất) mà lại nóng nhất vào lúc 13 giờ?

Xem lời giải

Câu 4: Trang 57 sgk Địa lí 6

Người ta đã tính nhiệt độ TB thàng và TB năm như thế nào?

Xem lời giải

Bài tập: Tổng hợp câu hỏi ôn tập và câu trả lời bài 18 thời tiết, khí hậu và nhiệt độ không khí

Xem lời giải

Xem thêm các bài Giải sgk địa lí 6, hay khác:

Xem thêm các bài Giải sgk địa lí 6 được biên soạn cho Học kì 1 & Học kì 2 theo mẫu chuẩn của Bộ Giáo dục theo sát chương trình Lớp 6 giúp bạn học tốt hơn.

CHƯƠNG 1: TRÁI ĐẤT

CHƯƠNG 2: CÁC THÀNH PHẦN TỰ NHIÊN CỦA TRÁI ĐẤT

Lớp 6 | Để học tốt Lớp 6 | Giải bài tập Lớp 6

Giải bài tập SGK, SBT, VBT và Trắc nghiệm các môn học Lớp 6, dưới đây là mục lục các bài giải bài tập sách giáo khoa và Đề thi chi tiết với câu hỏi bài tập, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và 2 (đề kiểm tra học kì 1 và 2) các môn trong chương trình Lớp 6 giúp bạn học tốt hơn.

Lớp 6 - cánh diều

Giải sách giáo khoa

Giải sách bài tập

Trắc nghiệm

Lớp 6 - chân trời sáng tạo

Giải sách giáo khoa

Giải sách bài tập

Trắc nghiệm

Lớp 6 - kết nối tri thức

Giải sách giáo khoa

Giải sách bài tập

Trắc nghiệm

Tài liệu & sách tham khảo theo chương trình giáo dục cũ