B. Hoạt động hình thành kiến thức.
1. Đọc văn bản sau: SƠN TINH THỦY TINH
2. Tìm hiểu văn bản:
a. Sơn Tinh Thủy Tinh gồm mấy phần? Nêu ý chính của mỗi phần.
b. Tìm từ ngữ miêu tả tài năng của các nhân vật Sơn Tịnh, Thủy Tinh.
c, Hãy miêu tả ngắn gọn cuộc chiến Sơn Tịnh Thủy Tinh.
d. Trong truyện có những yếu tố kì ảo nào? Nêu tác dụng của các yếu tố kì ảo đó.
e. Theo em, nhân dân lao đông(tác giả nhân gian) đã thể hiện thái độ ủng hộ đối với nhân vật Sơn Tinh hay Thủy Tinh? Vì sao?
g. Thảo luận về ý nghĩa của truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh theo gợi ý:
- Truyện phản ánh hiện thực gì?
- Truyện thể hiện nguyện vọng gì của nhân dân lao động thời xưa?
Bài Làm:
a. Truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh có thể chia thành 3 phần:
- Phần 1: từ đầu đến "mỗi thứ một đôi": Vua Hùng thứ mười tám kén rể.
- Phần 2: tiếp theo đến "Thần nước đành rút quân": Scm Tinh, Thủy Tinh cầu hôn và cuộc giao tranh của hai vị thần.
- Phần 3: phần còn lại: Sự trả thù hằng năm về sau của Thủy Tinh và chiến thắng của Sơn Tinh.
b. Tài năng của các nhân vật:
- Sơn Tinh: vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cồn bãi; vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên từng dãy núi đồi.
- Thủy Tinh: Gọi gió, gió đến; hô mưa, mưa về.
c. Trong cuộc giao tranh, Thủy Tinh hô mưa, gọi gió làm thành giông bão rung chuyển cả đất trời, dâng nước sông lên cuồn cuộn đánh Sơn Tinh. Nước ngập ruộng đồng nhà cửa, nước dân lên lưng đồi, sườn núi, thánh Phong Châu nổi lềnh bềnh trên một biển nước.Trước tình cảnh đó, Sơn Tinh không hề nao núng, dùng phép lạ bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, dựng thành lũy đất, ngăn chặn dòng nước lũ. Nước sông dâng lên bao nhiêu, đồi núi dâng lên bấy nhiêu. Hai bên đánh nhau ròng rã mấy tháng trời. Cuối cùng Sơn Tinh vẫn vững vàng mà Thủy Tinh đã kiệt. Thần nước đánh rút quân.
d. Trong truyện có số chi tiết kì ảo là :
- Sính lễ: voi chín ngà , gà chín cựa , ngựa chín hồng mao
- Sơn tinh : vẫy tay về phía đông , phía đông nổi cồn bãi . vẫy tay về phía tây , phía tây mọc lên từng dãy núi đồi
- Thủy tinh : gọi gió , gió đến , gọi mưa , mưa về .
- Sơn tinh : bốc từng quả đồi , dời từng dãy núi
- ...
=> Tác dụng: tác dụng của yếu tố kì ảo đó là muốn giải thích hiện tượng lũ lụt , thể hện sức mạnh , mong ước của người Việt cổ muốn chế ngự thiện tai.đồng thời suy tôn , ca ngợi công lao dựng nước của các vua hùng.
e. Tác giả dân gian ủng hộ cho nhân vật Sơn Tinh vì Sơn Tinh là nhân vật đã bảo vệ cuộc sống của nhân dân, là đại diện cho tinh thần nhân dân ta trong thời kì đắp đê chống lũ lụt và chống lại thiên tai lũ lụt.
g. Ý nghĩa của truyện:
- Phản ánh, giải thích hiện thực mưa bão, ngập lụt của nước ta
- Truyện thể hiện nguyện vọng gì của nhân dân lao động thời xưa đó là thể hiện sức mạnh và ước mơ chế ngự bão lụt của người Việt cổ.
- Suy tôn, ca ngợi công lao dựng nước của các vua Hùng. Thần núi Tản Viên trở thành con rể vua Hùng có ý nghĩa đề cao quyền lực của các vua Hùng.