Mở đầu: Tại sao dùng thuốc kháng sinh lâu dài để chữa bệnh dễ dẫn tới các vi khuẩn gây bệnh trở nên kháng thuốc?
Giải rút gọn:
Hệ gene của vi khuẩn rất dễ bị đột biến, một trong những đột biến đó khiến vi khuẩn có khả năng kháng kháng sinh. Trong môi trường có kháng sinh, những vi khuẩn không kháng thuốc sẽ bị tiêu diệt, những vi khuẩn có khả năng kháng thuốc sẽ tồn tại và sinh sản, di truyền gene kháng thuốc cho các thế hệ sau.
I. QUAN SÁT CÁC ĐẶC ĐIỂM DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ
Câu 1: Tại sao Darwin cho rằng đặc điểm về cấu trúc, hình thái của mỏ chim trên quần đảo Galapagos là đặc điểm thích nghi?
Giải rút gọn:
Vì các loài chim khác nhau có cấu trúc và hình thái mỏ khác nhau để phù hợp với các điều kiện của môi trường để giúp chúng sống sót tốt hơn.
Câu 2: Hãy đưa ra một vài đặc điểm thích nghi mà em quan sát được ở sinh vật và cho biết đặc điểm đó đem lại lợi ích gì cho chúng.
Giải rút gọn:
Một vài đặc điểm thích nghi:
-
Cây bàng rụng lá vào mùa thu và mùa đông: giảm quá trình thoát hơi nước.
-
Rắn lột xác: để thay thế lớp da cũ kĩ đã bị bào mòn.
-
Thằn lằn sau khi đứt đuôi sẽ mọc lại đuôi mới: tạo ra các bộ phận mới thay thế bộ phận bị tổn thương.
II. ĐỀ XUẤT GIẢ THUYẾT CHỌN LỌC TỰ NHIÊN GIẢI THÍCH QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI
Câu 1: Một đặc điểm như thế nào được gọi là đặc điểm thích nghi?
Giải rút gọn:
Đặc điểm thích nghi là sự thay đổi hình thái, kích thước, sinh lí của sinh vật để phù hợp với các điều kiện của môi trường để giúp chúng sống sót tốt hơn.
Câu 2: Giải thích quá trình hình thành loài mới theo quan niệm của Darwin.
Giải rút gọn:
Quá trình hình thành loài mới theo quan niệm của Darwin: Darwin cho rằng quá trình tương tự như chọn lọc nhân tạo. Trong quần thể sinh vật có một số biến dị di truyền, làm tăng khả năng sống sót và sinh sản của sinh vật thì tần số các cá thể có các biến dị sẽ tăng dần trong quần thể ở các thế hệ sau. Darwin gọi là chọn lọc tự nhiên.
III. KIỂM CHỨNG GIẢ THUYẾT
Câu 1: Sưu tập từ sách, báo, internet,... một số thí nghiệm kiểm chứng học thuyết Darwin.
Giải rút gọn:
Một số thí nghiệm kiểm chứng học thuyết Darwin:
-
Thí nghiệm tiến hóa với E.coli của bởi Richard Lenski.
-
Vi khuẩn kháng kháng sinh.
-
DDT và côn trùng kháng DDT.
LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
Câu 1: Trình bày phương pháp mà Darwin đã sử dụng để xây dựng học thuyết chọn lọc tự nhiên và hình thành loài.
Giải rút gọn:
Phương pháp: Quan sát thu thập dữ liệu, sau đó đề xuất giả thuyết giải thích các dữ liệu quan sát được, và tìm kiếm bằng chứng thực nghiệm kiểm chứng giả thuyết.
Câu 2: Một bạn học sinh đề xuất như sau: “Nếu muốn biết một đặc điểm nào là đặc điểm thích nghi chỉ cần làm thí nghiệm xác định tỉ lệ sống sót của các cá thể mang đặc điểm đó có cao hơn so với các cá thể không có đặc điểm nghiên cứu hay không”. Đề xuất này đúng hay sai? Giải thích.
Giải rút gọn:
-
Đề xuất sai.
-
Giải thích:
-
Thích nghi là một quá trình phức tạp, phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố khác nhau, tỉ lệ sống sót không thể khẳng định hoàn toàn cả quá trình thích nghi.
-
Trong thí nghiệm, việc đảm bảo kiểm soát được mọi yếu tố là rất khó khăn. Mỗi cá thể có mức độ biểu hiện khác nhau, khiến cho quá trình thí nghiệm dễ gặp sự cố hơn.