Phần tham khảo mở rộng
Câu 1: Trình bày những nội dung chính trong bài Từ ấy. Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 11 tập 2
Bài Làm:
A. Ngắn gọn những nội dung chính
1. Giới thiệu chung
- Tác giả:
Tố Hữu ( 1920 – 2002) tên thật Nguyễn Kim Thành. Quê: Ông sinh ra tại Phù Lai, xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Con đường thơ gắn liền với con đường cách mạng : Từ ấy, Việt Bắc, gió lộng…
Dấu mốc là năm 1937, khi Tố Hữu được vinh dự đứng trong hàng ngũ của Đảng đấu tranh vì lợi ích của nhân dân, tạo ra bước ngoặt trong tư tưởng của người yêu nước trẻ.
- Tác phẩm:
Ngày được đứng vào hàng ngũ những người cùng phấn đấu vì một lí tưởng cao đẹp là bước ngoặt trong cuộc đời Tố Hữu, để ghi lại sự kiện đáng nhớ ấy bài thơ "Từ ấy" đã được ra đời.
Từ ấy được sáng tác năm 1938. nằm trong phần "Máu lửa" của tập Từ ấy.
2. Phân tích văn bản
- Niềm vui sướng, say mê khi bắt gặp lí tưởng cộng sản
Từ ấy là phút giây đầu tiên tác giả đón nhận ánh sáng của lí tưởng cộng sản.
Lí tưởng cộng sản là ánh nắng chói chang từ mặt trời chân lí, với những hướng đi tư tưởng đứng đắn.
Tâm hồn nhà thơ như được tưới mát về lí tưởng cộng sản biến tâm hồn tài lụi lâu nay của nhà thơ bỗng chốc thành vườn hoa lá rực rỡ sắc hương và rộn ràng tiếng chim đoạn thơ như tiếng reo vui hân hoan tri ân với Đảng.
- Nhận thức mới về lẽ sống
Trước khi bắt gặp lí tưởng cộng sản tâm hồn nhà thơ thu vào cái tôi bơ vơ,bế tắc không biết đi về đâu như bao nhà thơ cùng thời
Từ khi bắt gặp lí tưởng tâm hồn nhà thơ hòa vào khối đời chung vào cuộc sống của những người lao khổ để cùng phấn đấu vì lí tưởng cao đẹp
Ông tự nguyện gắn kết cuộc đời mình với mọi người, với trăm nơi, với bao hồn khổ. Gắn kết để sẻ chia, tạo nên khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
- Sự chuyển biến sâu sắ trong tình cảm
Tố Hứu tự nhận mình là con, là anh, là em, là anh của vạn nhà, vạn kiếp phôi pha, vạn đầu em nhỏ, Tố Hữu đã trở thành thành viên của đại gia đình của nhân dân lao động. Tấm lòng trải cùng những người cùng khổ, tình cảm bỗng chốc thân thương như tình cảm gia đình.
B. Phân tích nội dung bài học
- Ý nghĩa nhan đề bài thơ Từ ấy
Từ ấy là khi nhà thơ được đứng trong hàng ngũ của Đảng, chung lí tưởng của Đảng. Đánh dấu mốc son chói lọi trong cuộc đời hoạt động cách mạng của nhà thơ Tố Hữu. Thể hiện niềm vui sướng hân hoan của nhà cách mạng trẻ tuổi lần đầu tiên bắt gặp lí tưởng của Đảng, của cách mạng và nguyện dấn thân vào con đường máu lửa ấy.
- Phân tích chi tiết bài thơ Từ ấy
Niềm vui sướng, đam mê ghi bắt gặp lí tưởng của đảng. Từ ấy là phút giây đầu tiên tác giả đón nhận ánh sáng của lí tưởng cộng sản. Đó là phút giây thiêng liêng nhất trong cuộc đời nhà thơ
Lí tưởng cộng sản là ánh nắng hạ chói chang tỏa ra từ mặt trời chân lí đứng đắn, đẹp đẽ. Hai câu đầu viết theo bút pháp tự sự: "Từ ấy trong tôi..." Từ ấy, là lúc nhà thơ được mặt trời "chân lí" cách mạng soi sáng . Hình ảnh ẩn dụ "nắng hạ" tượng trưng như ánh sáng của Đảng, cách mạng làm bùng sáng tâm hồn nhà thơ, "mặt trời chân lí" là một liên kết đầy sáng tạo giữa hình ảnh và ngữ nghĩa. Câu thơ ca ngợi ánh sáng diệu kì của cách mạng, ánh sáng của những công lí, công bằng trong xã hội.
Hai câu thơ sau dạt dào cảm hứng lãng mạn. Những vang động và vui tươi tràn ngập trong tâm hồn của thanh niên trẻ, niềm háo hức khi đón nhận lí tưởng cách mạng được so sánh bằng những hình ảnh và âm thanh lấy từ thiên nhiên tạo vật: "vườn hoa lá", "đậm hương" "rộn tiếng chim".
Ánh sáng của Đảng đã khiến cho hồn thơ của Tố Hữu một cuộc đời có ý nghĩa thiêng liêng, to lớn, một hồn thơ bát ngát tình yêu cách mạng, yêu đồng bào.
Nhà thơ đã đón nhận bằng cả trái tim và khối óc, tâm hồn nhà thơ như bừng tỉnh. Hai động từ bừng, chói đã đặc tả sự thay đổi bất ngờ, mạnh mẽ ấy
Hai câu cuối
Tâm hồn nhà thơ diễn ra cuộc tái sinh màu nhiệm. lí tưởng cộng sản như một nàn gió biến tâm hồn tài lụi lâu nay của nhà thơ bỗng chốc thành vườn hoa lá rực rỡ sắc hương và rộn ràng tiếng chim. Nhịp thơ linh hoạt , biến hóa, lối thơ vắt dòng khiến đoạn thơ như tiếng reo vui hân hoan, như khúc ca sôi nổi chứa chan niềm hạnh phúc, tri ân với Đảng.
- Nhận thức mới về lẽ sống
Trước khi bắt gặp lí tưởng cộng sản tâm hồn nhà thơ thu vào cái tôi cô đơn, bế tắc không biết đi con đường là đúng đắn.
Nhưng từ khi bắt gặp lí tưởng tâm hồn nhà thơ thay đổi diệu kì:
Nhà thơ hòa vào khối đời chung cùng với cuộc sống của những người lao khổ để cùng sống và chiến đấu với lí tưởng cao đẹp là độc lập, tự do.
Ông tự nguyện gắn kết đời mình với mọi người, với trăm nơi, với bao hồn khổ. Gắn kết để sẻ chia, tạo nên sức mạnh khối đại đoàn kết dân tộc. Hàng loạt điệp từ, điệp cấu trúc khiến lời thơ rắn rỏi như lời thề thiêng liêng mãi sống và làm theo lí tưởng cách mạng.
- Sự chuyển biến sâu sắc trong tâm hồn nhà thơ
Trước khi gặp cách mạng, Tố Hữu là một thanh niên tiểu tư sản. Khi ánh sáng cách mạng như "Mặt trời chân lí chói qua tim", đã giúp nhà thơ bỏ qua tâm hồn chật hẹp để sống với một tình yêu to lớn vẹn tròn.
Nhà thơ nhận mình "là con của vạn nhà", là em của "vạn kiếp phôi pha" gần gũi bằng tình cảm xót thương những kiếp đời lao khổ\những kiếp sống đáng thương; là anh của "vạn đầu em nhỏ" "cù bất cù bơ". Nhà thơ muốn sống trong những người lao khổ ấy để cảm nhận sâu sắc, rõ nét nét đẹp của những người lao động, cùng họ đoàn kết, đứng lên đấu tranh vì độc lập, tự do. Từ những cảm nhận ấy đã giúp nhà thơ say mê hoạt động cách mạng cống hiến đời mình góp phần giải phóng đất nước, giải phóng những kiếp lầm than trong xã hội tăm tối.
3. Tổng kết
- Nội dung
Từ ấy" đã đánh dấu bước ngoặt trưởng thành vô cùng qua trọng của Tố Hữu trên chặng đường cách mạng. Nó là tiếng reo mừng, sung sướng của một người thanh niên trẻ khi được lí tưởng cách mạng soi sáng, để từ đó quyết tâm đem sức mình cống hiến cho Tổ quốc.
- Nghệ thuật
Bài thơ "Từ ấy" giàu nhạc điệu. Thơ Tố Hữu r là thơ trữ tình - chính luận, hướng người đọc đến chân trời tươi sáng.
Sử dụng các biện pháp tu từ gợi cảm: ẩn dụ, so sánh, điệp ngữ.
Hình ảnh thơ tươi sáng, rực rỡ.
Giọng thơ tâm tình mà đậm chất trữ tình chính trị.
- Ý nghĩa
Bài thơ có ý nghĩa như một tuyên ngôn về lẽ sống của một chiến sĩ cách mạng cũng là tuyên ngôn nghệ thuật của nhà thơ. Bài thơ thể hiện tâm nguyện của người thanh niên trẻ yêu nước: niềm vui sướng, say mê mãnh liệt, những nhận thức mới về lẽ sống, sự chuyển biến sâu sắc trong tình cảm khi đứng vào đội ngũ của Đảng với lẽ sống cao đẹp nhất.