Bài 2: ĐẶC ĐIỂM DÂN CƯ, XÃ HỘI CHÂU ÂU
1. Lựa chọn đáp án đúng.
a) Số dân của châu Âu đứng thứ tư trên thế giới sau
A. châu Á, châu Phi và châu Mỹ.
B. châu Á, châu Phi và châu Đại Dương.
C. châu Phi, châu Mỹ và châu Đại Dương.
D. châu Á, châu Mỹ và châu Đại Dương.
Trả lời: A. châu Á, châu Phi và châu Mỹ.
b) Dân cư châu Âu có
A. tỉ lệ người dưới 15 tuổi và người từ 65 tuổi trở lên đều thấp.
B. tỉ lệ người dưới 15 tuổi và người từ 65 tuổi trở lên đều cao.
C. tỉ lệ người dưới 15 tuổi thấp, tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên cao.
D. tỉ lệ người dưới 15 tuổi cao và tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên thấp.
Trả lời: C. tỉ lệ người dưới 15 tuổi thấp, tỉ lệ người từ 65 tuổi trở lên cao.
c) Ý nào không phải là đặc điểm cơ cấu dân cư châu Âu?
A. Cơ cấu dân số già.
B. Cơ cấu dân số trẻ.
C. Tỉ lệ nữ nhiều hơn nam.
D. Trình độ học vấn cao.
Trả lời: B. Cơ cấu dân số trẻ.
d) Châu Âu có cơ cấu dân số già là do
A. số người nhập cư vào châu Âu ngày càng nhiều.
B. tỉ lệ gia tăng dân số tự nhiên thấp.
C. tuổi thọ của dân cư ngày càng tăng.
D. cả hai ý B và C.
Trả lời: D. cả hai ý B và C.
e) Năm 2020, tỉ lệ dân đô thị ở châu Âu là khoảng
A. 60%. B. 65%. C. 70%. D. 75%
Trả lời: D. 75%
g) Năm 2020, các nước có tỉ lệ dân đô thị từ 90% trở lên là
A. Na Uy, Thuỵ Điển, Phần Lan.
B. Anh, Pháp, Đức.
C. Ai-xơ-len, Bỉ, Hà Lan.
D. Phần Lan, Thụy Sỹ, I-ta-li-a.
Trả lời: C. Ai-xơ-len, Bỉ, Hà Lan.
h) Năm 2020, các đô thị nào trong các đô thị dưới đây ở châu Âu có số dân từ 10 triệu người trở lên?
A. Xanh Pê-téc-bua, Ma-đrít.
B. Mát-xcơ-va, Pa-ri.
C. Béc-lin, Viên.
D. Rô-ma, A-ten.
Trả lời: B. Mát-xcơ-va, Pa-ri.
2. Dựa vào bảng số liệu dưới đây, hãy so sánh và rút ra nhận xét về tỉ lệ tăng dân số tự nhiên, tỉ lệ người dưới 15 tuổi và từ 65 tuổi trở lên, tuổi thọ trung bình của châu Âu so với các châu lục khác (năm 2020)
Trả lời: Tỉ lệ dân số Châu Âu đang già hóa, tỉ lệ sinh tự nhiên thấp nhất, tỉ lệ dân số già cao nhất.
3. Hãy cho biết:
a) Hậu quả của cơ cấu dân số già ở châu Âu.
b) Một số biện pháp giải quyết vấn đề cơ cấu dân số già ở châu Âu.
Trả lời:
a) Hậu quả : Tỷ lệ người già sống thọ ngày càng tăng, ảnh hưởng tiêu cực tới tỷ lệ lao động trên thế giới trong khi tỷ lệ sinh sản tự nhiên ở những nước phát triển chưa được cải thiện, chi phí ngân sách phục vụ cho an sinh xã hội của các quốc gia tăng lên đáng kể.
b) Biện pháp khắc phục : Mặc dù nâng cao tuổi thọ của con người là mục tiêu mang tính nhân văn của tất cả các quốc gia trên thế giới, nhưng để khắc phục được những hậu quả bất lợi của việc già hóa dân số thế giới, các quốc gia có tỷ lệ sinh sản tự nhiên thấp phải có những chính sách hợp lý (có thể nâng lên thành luật) để khuyến khích các cặp vợ chồng sinh nhiều con, nhưng vẫn không ảnh hưởng tới nhu cầu hưởng thụ cuộc sống của họ, chăm sóc tốt đối với những người già yếu không còn khả năng lao động, cải tiến công nghệ để nâng cao năng suất lao động khắc phục tình trạng thiếu hụt lao động do hiện tượng già hóa dân số gây ra.
4. Trong các câu sau, câu nào đúng, câu nào sai?
a) Một trong những nguyên nhân làm cho năng suất lao động cao là do dân.
b) Quá trình công nghiệp hoá không có tác động đến quá trình đô thị hoá ở châu Âu.
c) Châu Âu có nhiều thành phố có số dân trên 10 triệu người.
d) Châu Âu là châu lục đông dân từ thời cổ đại, chủ yếu do nhập cư.
Trả lời:
– Câu đúng: a, d.
– Câu sai: b, c.
5. Hãy sử dụng những cụm từ sau để hoàn thành hai đoạn thông tin dưới đây.
a) Ở châu Âu, việc phát triển công nghiệp (1).. . cùng với việc mở rộng (2)............ đã thúc đẩy nhanh quá trình (3)............, tạo nên các (4)........ b) Hiện nay do nhu cầu về (5)............ và tìm kiếm (6)............, nên việc di cư (7)............ châu Âu ngày càng (8)............ và có ảnh hưởng đến (9)............ của các quốc gia.
Trả lời:
6. Nêu ba đặc điểm chính của:
– Đô thị hoá ở châu Âu.
– Di cư ở châu Âu.
Trả lời: - Ba đặc điểm chính của đô thị hoá ở châu Âu:
+ Quá trình đô thị hoá xuất hiện từ sớm (thế kỉ XIX) và gắn liền với công nghiệp hoá.
+ Ở các vùng công nghiệp lâu đời có các cụm và các dải đô thị; quá trình đô thị hoá nông thôn phát triển tạo nên các đô thị vệ tinh.
+ Mức độ đô thị hoá cao, khoảng 75% số dân châu Âu sống ở đô thị (năm 2020).
– Ba đặc điểm chính của vấn đề di cư ở châu Âu:
+ Nhập cư là một trong những nguyên nhân làm cho châu Âu đông dân từ thời cổ đại.
+ Từ cuối thế kỉ XX đến đầu thế kỉ XXI, số lượng người nhập cư vào châu Âu ngày càng nhiều..
+ Di cư giữa các quốc gia trong nội bộ châu Âu ngày càng tăng
7. Dựa vào bảng 1 trang 101 SGK, hãy chú thích cho biểu đồ dưới đây và nhận xét về cơ cấu dân số theo nhóm tuổi ở châu Âu năm 1990 và năm 2020.
Trả lời:
– Chú thích:
+ (1) 0 – 14 tuổi
+ (2) 15 – 64 tuổi
+ (3) Từ 65 tuổi trở lên
– Nhận xét: Châu Âu có cơ cấu dân số già. Giai đoạn 1990 – 2020, trong cơ cấu dân số châu Âu, nhóm 0 – 14 tuổi và 15 – 64 tuổi có xu hướng giảm, nhóm trên 65 tuổi có xu hướng tăng.
+ Nhóm 0 – 14 tuổi chiếm tỉ lệ thấp, có xu hướng giảm. Năm 1990 là 20,5%, năm 2020 giảm xuống còn 16,1% (giảm 4,4%).
+ Nhóm 15 – 64 tuổi chiếm tỉ lệ lớn nhất nhưng cũng đang có xu hướng giảm. Năm 1990 là 66,9%, năm 2020 là 64,8% (giảm 2,1%).
+ Nhóm từ 65 tuổi trở lên tăng nhanh. Năm 1990 chiếm tỉ lệ 12,6%, năm 2020 tăng lên 19,1% (tăng 6,5%)