III. VẬN DỤNG
Câu 1: “Ngụ binh ư nông” là gì? Trình bày hiểu biết của em về những biện pháp thúc đẩy trong nông nghiệp của nhà Lý.
Câu 2: Bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta là bộ luật nào? Hãy cho biết luật pháp nước ta dưới thời Lý được thi hành như thế nào?
Câu 3: Vì sao nói xã hội thời Lý có xu hướng phong kiến hóa hơn các triều đại trước?
Bài Làm:
Câu 1:
- “Ngụ binh ư nông” là nghĩa là “gửi binh lính ở nhà nông” cho các quân sĩ luận phiên về cày ruộng và thanh niên đăng kí tên vào sổ nhưng vẫn ở nhà sản xuất, khi triều đình cần sẽ tham gia quân đội.
- Nông nghiệp nhà Lý: thực hiện nhiều biện pháp thúc đẩy sản xuất nông nghiệp:
+ Thi hành chính sách “ngụ binh ư nông
+ Tiếp tục thực hiện việc cày Tịch diễn: Mùa xuân năm 1038, vua Lý Thái Tông ra Bố Hải Khẩu (Thái Bình) cày tịch điền. Vua dích thân tế Thần Nông rồi tự cày những đường đầu tiên. Đó là việc làm nhằm khích lệ nông dân hăng hải sản xuất.
+ Cấm giết trâu bò để bảo vệ sức kéo cho nông nghiệp, vận động nhân dân khai khẩn đất hoang, đào kênh mương, đắp đê phòng lụt,...
+ Nhờ vậy, nhiều năm mùa màng bội thu như năm 1016 (triều Lý Thái Tổ), năm 1030, 1044 (triều Lý Thái Tông), 1131 (triều Lý Thản Tông), năm 1139, 1140 (triều Lý Anh Tông) nông nghiệp rất phát đạt.
Câu 2:
- Bộ luật thành văn đầu tiên của nước ta là bộ Hình thư đánh dấu bước tiến mới trong quản lí nhà nước
- Luật pháp quy định chặt chẽ:
+ Việc bảo vệ vua, cung đình, bảo vệ của công và tài sản cá nhân.
+ Bảo vệ sức kéo và sản xuất nông nghiệp.
+ Xử phạt nghiêm khắc những người phạm tội.
Câu 3:
- Xã hội thời Lý có xu hướng phong kiến hóa hơn các triều đại trước vì:
+ Tầng lớp quý tộc (vua, quan) có nhiều đặc quyền. Một số dân thường có nhiều ruộng đất trở thành địa chủ.
+ Nông dân chiếm đa số trong dân cư, là lực lượng sản xuất chủ yếu trong xã hội, nhận ruộng đất công làng xã để cày cấy và nộp thuế, thực hiện nghĩa vụ nhà nước. Một số phải lĩnh canh ruộng đất và nộp tô cho địa chủ.
+ Thợ thủ công và thương nhân khá đông đảo.
+ Nô tì có địa vị thấp kém nhất, phục vụ trong triều đình và gia đình quan lại.