2. THÔNG HIỂU (3 câu)
Câu 1: Xác định biện pháp tu từ đảo ngữ được sử dụng trong các trường hợp sau và nêu tác dụng của biện pháp này:
a) Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.
(Hồ Chí Minh, Lòng yêu nước của nhân dân ta)
b) Đã tan tác những bóng thù hắc ám
Đã sáng lại trời thu tháng Tám.
(Tố Hữu, Ta đi tới)
Câu 2: Câu hỏi dưới đây có phải là câu hỏi tu từ không? Dựa vào đâu em khẳng định như vậy?
Có ai, một buổi sáng mùa thu, ngồi nhìn ra đường phố, thấy những cô gái làng Vòng gánh cốm đi bán mà không nghe thấy lòng rộn rã yêu đương?
(Vũ Bằng, Cốm Vòng)
Câu 3: Tìm câu hỏi tu từ có trong các câu sau và cho biết tác dụng của những câu văn đó.
a) Nhưng ta trách gì Xuân Diệu ? Xuân Diệu, nhà thơ đại biểu đầy đủ nhất cho thời đại, chỉ nói cái khổ sở, cái thảm hại của hết thảy chúng ta.
(Hoài Thanh)
b) Hỡi sông Hồng tiếng hát bốn nghìn năm
Tổ quốc bao giờ đẹp thế này chăng ?
(Chế Lan Viên)
Bài Làm:
Câu 1:
- a) Đảo thứ tự trong cụm từ: “một lòng nồng nàn yêu nước” -> “một lòng yêu nước nồng nàn”.
- Tác dụng: Nhấn mạnh truyền thống yêu nước nồng nàn của nhân dân ta.
- b) Đảo vị ngữ lên trước chủ ngữ:
“Đã tan tác những bóng thù hắc ám” -> “Những bóng thù hắc ám đã tan tác”
“Đã sáng lại trời thu tháng Tám” -> “Trời thu tháng Tám đã sáng lại”
Tác dụng: Nhấn mạnh, thể hiện niềm tự hào của tác giả về những chiến thắng oanh liệt cũng như thành quả trong công cuộc xây dựng đất nước sau kháng chiến chống Pháp thắng lợi.
Câu 2:
Theo em, câu hỏi trên là câu hỏi tu từ, dựa vào:
- Hình thức: “Có ai” – từ để hỏi và có dấu chấm hỏi ở cuối câu.
- Tuy là câu hỏi nhưng không nhằm mục đích tìm kiếm câu trả lời mà nhằm khẳng định tình cảm của tác giả dành cho những cô gái làng Vòng gánh cốm đi bán nói riêng và cốm làng Vòng – thức quà dân dã của mùa thu Hà Nội nói chung. Đó là một thứ tình cảm yêu mến, trân trọng.
Câu 3:
a) Câu hỏi tu từ: Nhưng ta trách gì Xuân Diệu ?
- Tác dụng: Qua việc sử dụng câu hỏi tu từ, nhà phê bình Hoài Thanh muốn khẳng định rằng bản thân ông không trách Xuân Diệu. Đồng thời, nhấn mạnh việc Xuân Diệu chính là nhà thơ đại biểu đầy đủ nhất cho thời đại khi nói về cái khổ sở, cái thảm hại hết thảy lúc bấy giờ.
b) Câu hỏi tu từ: Tổ quốc bao giờ đẹp thế này chăng?
- Tác dụng: Nhấn mạnh vẻ đẹp sông nước Tổ quốc Việt Nam.