4. VẬN DỤNG CAO (3 câu)
Câu 1. Giải thích lý do vì sao một số loài thực vật có hoa lại có hệ số tỉ lệ giới tính bất định (dioecious) và cung cấp một ví dụ?
Câu 2. Liệt kê và so sánh hai cơ chế tự thụ (self-incompatibility) ở thực vật có hoa và đưa ra ví dụ?
Câu 3. Diễn giải vai trò của ánh sáng trong quá trình sinh sản hợp kết màu (fertilization) ở thực vật có hoa?
Bài Làm:
Câu 1.
Một số thực vật có hệ số tỉ lệ giới tính bất định vì điều này giúp giảm nguy cơ tự thụ phấn và tăng khả năng tổ hợp gen, từ đó tăng khả năng sinh sản và tiến hóa.
Ví dụ điển hình về loài thực vật có hoa có hệ tỉ lệ giới tính bất định là cây gai dầu (Ricinus communis).
Câu 2.
Hai cơ chế tự ngẫu là Gametophytic Self-Incompatibility (GSI) và Sporophytic Self-Incompatibility (SSI). GSI là khi khả năng thụ tinh bị ảnh hưởng do sự trùng hợp kiểu gen của hạt phấn và bào tử mẹ.
Ví dụ về GSI là hoa cẩm chướng (Dianthus). Trong khi đó, SSI là khi sự không tương thích giữa gen của hạt phấn và bào tử mẹ đến từ cây cha và cây mẹ; ví dụ về SSI là hoa bưởi (Citrus).
Câu 3.
Ánh sáng đóng vai trò quan trọng trong quá trình hợp kết màu bằng cách kích thích sự phát triển của hoa và phản ứng hình thành hoa quả. Đặc biệt, ánh sáng thúc đẩy sự chín muồi của phấn hoa, giúp quá trình thụ phấn dễ dàng hơn.