2. THÔNG HIỂU (6 câu)
Câu 1. Phân tích đặc điểm cảm ứng ở thực vật?
Câu 2. Phân tích cơ chế cảm ứng ở thực vật?
Câu 3. Trình bày về vận động hướng động của thực vật?
Câu 4. Trình bày về vận động cảm ứng ở thực vật?
Câu 5. Trình bày ý nghĩa của việc nghiên cứu khoa học đối với cảm ứng ở thực vật?
Câu 6. Hãy trình bày ý nghĩa của cảm ứng ở thực vật?
Bài Làm:
Câu 1.
- Các yếu tố môi trường như ánh sáng, nhiệt độ, nước, hoá chất, trọng lực,... là các tác nhân kích thích gây ra cảm ứng ở thực vật.
- Cảm ứng ở thực vật thường diễn ra chậm và khó nhận biết bằng mắt thường trong thời
gian ngắn. Tuy nhiên, cũng có vận động cảm ứng diễn ra nhanh như phản ứng cụp lá của cây trinh nữ hay phản ứng bắt mồi của cây gọng vó.
- Cảm ứng ở thực vật có thể liên quan đến sinh trưởng hoặc không liên quan đến sinh trưởng của tế bào.
Câu 2.
Dưới đây là một số cơ chế cảm ứng ở thực vật:
- Cảm ứng nội tiết: Các hormone thực vật như auxin, gibberellin, cytokinin và ethylene có thể điều chỉnh tăng trưởng và phát triển của cây.
- Cảm ứng ánh sáng: Thực vật có khả năng phát triển và thích nghi với các yếu tố ánh sáng khác nhau, bao gồm cường độ ánh sáng, màu sắc ánh sáng và thời gian chiếu sáng.
- Cảm ứng nước: Điều này là do nước là yếu tố thiết yếu cho sự sống của thực vật và các quá trình sinh trưởng của chúng.
- Cảm ứng đất: Các loại vi sinh vật đất cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng bằng cách giúp trao đổi chất và bảo vệ chúng khỏi các bệnh.
- Cảm ứng nhiệt độ: Thực vật có khả năng thích nghi với các yếu tố nhiệt độ khác nhau. Nhiệt độ ảnh hưởng đến tốc độ phát triển và sinh trưởng của thực vật, cũng như đến quá trình sinh sản và sản xuất hạt.
Câu 3.
Dựa vào sự phản ứng trả lời kích thích của thực vật, có thể chia ra:
- Hướng sáng
- Hướng sáng là sự sinh trưởng của thân (cành) cây hướng về phía ánh sáng.
- Do phía tối nồng độ auxin cao hơn nên đã kích thích các tế bào sinh trưởng dài ra nhanh hơn làm cho cơ quan uốn cong về phía kích thích.
- Hướng trọng lực (Hướng đất)
- Hướng trọng lực là phản ứng sinh trưởng của cây đối với trọng lực.
- Đỉnh rễ hướng trọng lực dương, đỉnh thân hướng trọng lực âm.
- Hướng hóa
- Hướng hóa là phản ứng sinh trưởng của cây đối với các hợp chất hóa học.
- Hướng hóa dương là khi cơ quan của cây sinh trưởng hướng tới nguồn hóa chất. Hướng hóa âm khi phản ứng sinh trưởng của cây tránh xa hóa chất.
- Hướng nước
- Hướng nước là sự sinh trưởng của rễ cây hướng tới nguồn nước.
- Hướng hóa và hướng nước có vai trò giúp rễ thực vật hướng tới nguồn nước và phân bón trong đất.
- Hướng tiếp xúc
- Hướng tiếp xúc là phản ứng sinh trưởng đối với sự tiếp xúc.
Câu 4.
* Cảm ứng Ứng động (Vận động cảm ứng) ở thực vật là một hiện tượng mà trong đó thực vật thay đổi hướng, tư thế hoặc cấu trúc của nó để phản ứng với các yếu tố kích thích từ môi trường. Có hai loại cảm ứng ứng động chính:
- Nastic movements (phản ứng nastic): Thực vật phản ứng với kích thích không phụ thuộc vào hướng của kích thích. Ví dụ:
+ Phản ứng với kích thích cơ học, như sự chạm của lá Mimosa pudica (hoa xấu hổ) khiến chúng gấp lại.
+ Phản ứng với ánh sáng, như sự mở hoa của hoa dạ yến thảo vào ban đêm.
- Phản ứng hướng động: Thực vật phản ứng với kích thích phụ thuộc vào hướng của kích thích. Ví dụ:
+ Sự uốn cong của thân cây theo hướng ánh sáng để hấp thụ ánh sáng nhiều hơn.
+ Sự uốn cong của rễ cây theo hướng trọng lực, giúp cây ổn định và hấp thụ dinh dưỡng từ đất.
+ Sự uốn cong của thân cây theo hướng chạm, giúp cây leo lên các vật xung quanh.
Câu 5.
* Dưới đây là một số ý nghĩa của việc nghiên cứu cảm ứng ở thực vật:
- Hiểu rõ hơn về cơ chế và quá trình cảm ứng ở thực vật: Chúng ta có thể áp dụng những kiến thức này để cải thiện sản lượng và chất lượng cây trồng, giảm thiểu tác động của thay đổi khí hậu đến nông nghiệp và môi trường.
- Áp dụng trong y học: Nghiên cứu cảm ứng của thực vật có thể được áp dụng để phát triển các loại thuốc mới, chủ yếu là các loại thuốc hoạt động thông qua cơ chế cảm ứng của thực vật.
- Tìm hiểu về khả năng thích nghi của thực vật: Giúp chúng ta có thể dự đoán được sự phát triển của các loài thực vật trong tương lai.
- Giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường: Nghiên cứu cảm ứng của thực vật có thể giúp chúng ta tìm cách giải quyết các vấn đề về ô nhiễm môi trường.
Câu 6.
- Cảm ứng rất quan trọng trong sự sinh trưởng và phát triển của thực vật. Ví dụ, cảm ứng ánh sáng giúp thực vật tổng hợp năng lượng và sản xuất thực phẩm thông qua quá trình quang hợp. Cảm ứng nhiệt độ cũng rất quan trọng để thực vật có thể tăng hoặc giảm quá trình trao đổi chất, điều chỉnh quá trình sinh trưởng và phát triển.
- Cảm ứng cũng giúp thực vật đáp ứng với các tác nhân xấu như sự thiếu nước hay nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp. Thực vật sẽ cố gắng thích nghi để sống sót và tiếp tục phát triển.
- Ngoài ra, cảm ứng còn giúp thực vật phát hiện và đáp ứng với sự xuất hiện của các vi khuẩn, nấm và côn trùng, bảo vệ chúng khỏi sự xâm nhập và phát triển bệnh.