Viết công thức cấu tạo dạng đầy đủ của các hydrocarbon có công thức phân tử CH4, C2H6 và C3H8. Dự đoán tính chất của các chất dựa trên đặc điểm liên kết của chúng.

I. KHÁI NIỆM VÀ DANH PHÁP

Câu hỏi 1: Mô tả hình dạng của phân tử methane và ethane.

Xem lời giải

Câu hỏi 2: Gọi tên các hợp chất isobutane, isopentane và neopentane theo danh pháp thay thế.

Xem lời giải

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC

Thí nghiệm 1: Phản ứng của hexane với bromine

Chuẩn bị: Hexane, nước bromine, ống nghiệm, các nước nóng và bông tầm dung dịch NaOH.

Tiến hành: Cho vào ống nghiệm khô khoảng 1 mL hexane, sau đó nhà thêm vào khoảng 1 ml nước bromine. Lắc nhẹ hỗn hợp phản ứng. Nút ống nghiệm bằng bông đã tắm dung dịch NaOH rồi nhúng ống nghiệm vào trong các nước nóng khoảng 50 °C (đã chuẩn bị trước) hoặc để ống nghiệm ra nơi có ánh sáng mặt trời.

Yêu cầu: Quan sát, nhận xét màu sắc và tính đồng nhất của hỗn hợp phản ứng trước và sau khi đun nóng (hoặc để ra ngoài ánh nắng mặt trời).

Chú ý an toàn: Hexane, bromine và hydrogen bromide đều dễ bay hơi, có mùi xốc, độc.

Xem lời giải

Thí nghiệm 2: Phản ứng của hexane với potassium permanganate

Chuẩn bị: Hexane, dung dịch KMnO₄ 1%, ống nghiệm.

Tiến hành: Cho vào ống nghiệm khoảng 1 mL hexane, thêm tiếp vào ống nghiệm vài giọt dung dịch thuốc tím (KMnO₄) 1% và lắc đều.

Yêu cầu: Quan sát, nhận xét màu sắc và tính đồng nhất của hỗn hợp phản ứng.

Xem lời giải

1. Phản ứng thế halogen

Luyện tập: Viết công thức cấu tạo các sản phẩm monobromo có thể tạo thành trong phản ứng giữa bromine và hexane ở Thí nghiệm 1.

Xem lời giải

2. Phản ứng cracking và phản ứng reforming

3. Phản ứng oxi hóa

Thí nghiệm 3: Đốt cháy hexane

Chuẩn bị: Hexane, bát sứ, que đóm dài, diêm hoặc bật lửa.

Tiến hành: Cho khoảng 1 mL hexane vào chén sứ, dùng que đóm dài để châm lửa đốt hexane.

Yêu cầu: Quan sát, nhận xét màu ngọn lửa và viết phương trình hoá học của phản ứng oxi hoá hoàn toàn hexane.

Chú ý an toàn: Hexane bay hơi mạnh, dễ bắt lửa và dễ cháy.

Xem lời giải

IV. NGUỒN ALKANE TRONG TỰ NHIÊN, ỨNG DỤNG CỦA ALKANE

1. Nguồn alkane trong tự nhiên - Điều chế alkane trong công nghiệp

Câu hỏi 3: Biogas hay khí sinh học là một hỗn hợp khí (chủ yếu là methane, chiếm hơn 60%) được sinh ra từ quá trình phân hủy kị khí của các phụ phẩm nông nghiệp (chất thải của gia súc, gia cầm, rơm, rạ,...), rác thải hữu cơ,... Mỗi m$^{3}$ biogas có thể cung cấp năng lượng tương đương với 0,4 kg dầu diesel hoặc 0,6 kg xăng hoặc 0,8 kg than. Cho biết việc sử dụng biogas có thể mang lại những lợi ích gì.

Xem lời giải

2. Ứng dụng

3. Nhiên liệu và môi trường

Câu hỏi 4: Biện pháp nào sau đây không làm giảm ô nhiễm môi trường gây ra do sử dụng nhiên liệu từ dầu mỏ?

A. Đưa thêm hợp chất có chứa chì vào xăng để làm tăng chỉ số octane của xăng.

B. Đưa thêm chất xúc tác vào ống xả động cơ để chuyển hoá các khí thải độc hại.

C. Tăng cường sử dụng biogas.

D. Tổ chức thu gom và xử lí dầu cặn.

Xem lời giải

Vận dụng: Hãy đề xuất một số biện pháp góp phần làm giảm ô nhiễm môi trường do các phương tiện giao thông gây ra.

Xem lời giải

BÀI TẬP

Bài 1: Viết công thức cấu tạo và gọi tên thay thế của các hydrocarbon có công thức phân tử C₅H₁₂.

Xem lời giải

Bài 2: Vì sao không được dùng nước để dập tắt các đám cháy xăng, dầu mà phải dùng cát hoặc CO₂?

Xem lời giải

Bài 3: Dầu thô có thành phần chính là các hydrocarbon. Người ta có thể phân tách các hydrocarbon có trong dầu thô bằng phương pháp chưng cất phân đoạn. Mỗi phân đoạn gồm một số hydrocarbon có nhiệt độ sôi gần nhau.

a) Vì sao khó thu được hydrocarbon tinh khiết bằng cách chưng cất dầu thô?

b) Undecane (C₁₁H₂₄) là một hydrocarbon mạch dài có trong dầu thô. Undecane có thể bị cracking tạo thành pentane và một alkene. Viết phương trình hoá học của phản ứng xảy ra.

Xem lời giải

Bài 4: Khí thải của động cơ có thể chứa những chất nào gây ô nhiễm môi trường? Có những giải pháp nào để hạn chế ô nhiễm môi trường do khí thải của động cơ?

Xem lời giải