I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Thể loại: Văn bản thông tin
2. Đọc- kể tóm tắt
3. Bố cục: 3 phần
- Đoạn 1:từ đầu => tổn thương của nó: đặt vấn đề (đời sống của muôn loài trên TĐ và sự cân bằng rất dễ tổn thương của nó)
- Đoạn 2: Tiếp => đẹp đẽ này: Nội dung chính (Sự đa dạng của các loài, tính trật tự trong đời sống của muôn loài, vai trò của con người trên TĐ)
- Đoạn 3: Phần còn lại : Kết luận vấn đề): Kết luận vấn đề
II. TÌM HIỂU CHI TIẾT
1. Đặt vấn đề
- Đời sống của muôn loài trên Trái Đất và sự cân bằng rất dễ bị tổn thương của nó.
→ Là một vấn đề cấp thiết trong hoàn cảnh hiện nay khi con người đang can thiệp ngày càng nhiều vào thiên nhiên.
2. Thông tin chính của văn bản
a. Sự đa dạng của các loài
- Các loài sinh vật trên TĐ rất đa dạng, phong phú.
- Con người chưa khám phá hết số lượng các loài trên TĐ.
- Giữa các loài có sự phụ thuộc lẫn nhau.
- Mỗi quần xã giống như một thế giới riêng, trong đó các loài cùng chung sống với số lượng cá thể khác nhau.
- Sự đa dạng ở mõi quần xã phụ thuộc vào nhiều yếu tố.
b. Tính trật tự trong đời sống của muôn loài
- Biểu hiện :
+ Tính trật tự thể hiện ở số lượng các loài trong một quần xã : loài ưu thế, loài chủ chốt, loài thứ yếu, loài ngẫu nhiên, loài đặc trưng…
+ Sự phân bố các loài trong không gian sống chung : theo chiều thẳng đứng, chiều ngang
→ nhằm giảm bớt sự cạnh tranh giữa các loài và giúp từng loài sử dụng nguồn sống của môi trường hiệu quả nhất.
- Nếu chỉ tồn tại quan hệ đối kháng hoặc quan hệ hỗ trợ thì sự cân bằng trong đời sống của các loài trong một quần xã lập tức bị phá vỡ.
c. Vai trò của con người trên TĐ
- Con người cho rằng mình là chúa tể của thế giới, đã tuỳ ý xếp đặt lại trật tự mà tạo hoá gây dựng
→ đời sống muôn loài bị xáo trộn, phá vỡ, chịu tác động xấu từ con người.
3. Kết thúc vấn đề
- Con người cần hiểu và có cách ứng xử đúng đắn với muôn loài trên TĐ.
III. Tổng kết
1. Nội dung – Ý nghĩa:
* Nội dung: Văn bản đề cập đến vấn đề sự đa dạng của các loài vật trên TĐ và trật tự trong đời sống muôn loài.
* Ý nghĩa : VB đã đặt ra cho con người vấn đề cần biết chung sống hài hoà với muôn loài, để bảo tồn sự đa dạng của thiên nhiên trên TĐ.
2. Nghệ thuật
- Số liệu dẫn chứng phù hợp, cụ thể, lập luận rõ ràng, logic có tính thuyết phục.
- Cách mở đầu - kết thúc văn bản có sự thống nhất, hỗ trợ cho nhau tạo nên nét đặc sắc, độc đáo cho VB.