CHỦ ĐỀ 9. BẢO VỆ CẢNH QUAN THIÊN NHIÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TỰ NHIÊN
I. MỤC TIÊU CHỦ ĐỀ
1. Kiến thức:
● Nhận xét, đánh giá được các hành vi, việc làm của tổ chức, cá nhân trong việc bảo tồn cảnh quan thiên nhiên.
● Xây dựng và thực hiện được kế hoạch tuyên tuyền, kêu gọi mọi người chung tay bảo vệ cảnh quan thiên nhiên.
● Phân tích, đánh giá được thực trạng môi trường tự nhiên tại địa phương; tác động của con người tới môi trường tự nhiên.
● Thuyết trình được các đối tượng khác nhau về ý nghĩa của việc bảo vệ môi trường.
● Đề xuất được và tham gia thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên.
2. Năng lực:
- Năng lực chung:
● Năng lực tự chủ và tự học: Xác định được nhiệm vụ học tập một cách tự giác, chủ động; tự đặt được mục tiêu học tập để đòi hỏi sự nỗ lực phấn đấu thực hiện; thực hiện các phương pháp học tập hiệu quả.
● Năng lực giao tiếp và hợp tác: Làm việc nhóm hiệu quả theo sự phân công của GV, đảm bảo mỗi HS đều có cơ hội tham gia thực hành và trình bày báo cáo trước lớp.
● Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Khả năng huy động, tổng hợp kiến thức, kĩ năng và các thuộc tính cá nhân nhằm giải quyết một nhiệm vụ học tập, trong đó có biểu hiện của sự sáng tạo.
- Năng lực riêng:
● Đánh giá được một cách khách quan, công bằng sự đóng góp của bản thân và người khác khi tham gia hoạt động.
● Giải quyết được một số vấn đề về môi trường tự nhiên và xã hội phù hợp với khả năng của mình.
● Rút ra được bài học kinh nghiệm và đề xuất được phương án cải tiến.
● Lãnh đạo được bản thân và nhóm, tạo động lực và huy động sức mạnh nhóm hoàn thành nhiệm vụ theo kế hoạch.
3. Phẩm chất:
● Trách nhiệm: Có tinh thần và trách nhiệm trong học tập, hoàn thành các nhiệm vụ được giao.
● Chăm chỉ: HS chăm học, chăm làm, hăng say học hỏi và nhiệt tình tham gia công việc chung.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
1. Đối với GV:
● SGK, SGV, giáo án
● Tranh, ảnh liên quan đến chủ đề 9 bảo vệ cảnh quan thiên nhiên và môi trường tự nhiên.
● Hướng dẫn HS các nhiệm vụ cần chuẩn bị, cần làm trong SBT, cần rèn luyện tại nhà để tham gia các buổi hoạt động trên lớp được hiệu quả.
● Máy tính, máy chiếu (nếu có)
2. Đối với HS:
● SGK, SBT hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10
● Thực hiện nhiệm vụ trong SBT trước khi đến lớp
● Tìm hiểu các tiêu chí làm việc nhóm hiệu quả
● Hình ảnh về thực trạng môi trường ở địa phương
● Các thông tin cơ bản (tên, vùng miền, đặc điểm nổi bật, hình ảnh đặc trưng…) về một vài cảnh quan thiên nhiên của Việt Nam.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
GỢI Ý NỘI DUNG SINH HOẠT DƯỚI CỜ VÀ SINH HOẠT LỚP
● Hưởng ứng phong trào Vì môi trường xanh
● Tuyên truyền, kêu gọi mọi người chung tay bảo vệ cảnh quan thiên nhiên
● Đóng kịch về bảo vệ môi trường tự nhiên
● Tham gia thực hiện các giải pháp bảo vệ môi trường tự nhiên.
HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC THEO CHỦ ĐỀ
HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
a. Mục tiêu: Hoạt động này giúp HS hứng thú với chủ đề, nhận ra tầm quan trọng của bảo vệ cảnh quan thiên nhiên và môi trường tự nhiên, nêu được những việc cần làm trong chủ đề để đạt được mục tiêu.
b. Nội dung: GV cho HS tìm hiểu ý nghĩa và định hướng nội dung chủ đề.
c. Sản phẩm: HS nắm được ý nghĩa chủ đề và những nội dung sẽ học trong chủ đề 9.
d. Tổ chức thực hiện:
Nhiệm vụ 1. Giới thiệu ý nghĩa của chủ đề
Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV cho cả lớp quan sát hình ảnh về thực trạng ô nhiễm môi trường hiện nay:
https://www.youtube.com/watch?v=JLCxOcnrs8I (từ đầu -> 2:16)
- GV đưa ra câu hỏi: Em có nhận xét gì về thực trạng ô nhiễm môi trường hiện nay?
Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS xem video hình ảnh, tiếp nhận câu hỏi và suy nghĩ trả lời.
Bước 3, 4. Báo cáo, đánh giá kết quả hoạt động, thảo luận
- GV mời một số HS đứng dậy chia sẻ ý kiến của mình.
- GV nhận xét, nói về tầm quan trọng, tính thời sự của chủ đề 9.
Nhiệm vụ 2. Định hướng nội dung
Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ học tập
- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm: Đọc phần định hướng nội dung, quan sát tranh chủ đề để mô tả hoạt động của các nhân vật trong tranh và ý nghĩa của các hoạt động đó.
Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ học tập
- HS tiến hành đọc cá nhân các nhiệm vụ cần thực hiện của chủ đề.
- GV giải thích thêm để HS hiểu rõ hơn những việc cần làm trong chủ đề.
Bước 3, 4. Báo cáo, đánh giá kết quả hoạt động, thảo luận
- GV chốt lại ý nghĩa thông điệp của tranh chủ đề:
+ Bức tranh chủ đề đang nói về hoạt động các nhà khoa học đang nghiên cứu, khảo sát số liệu để đưa ra phương án kịp thời bảo vệ môi trường tự nhiên trước sự hủy diệt ngày càng tàn khốc.
+ Ý nghĩa tranh chủ đề: Bảo vệ môi trường tự nhiên là việc làm cấp thiết không chỉ với các tổ chức mà còn là của mỗi cá nhân. Chúng ta cần có ý thức để bảo vệ môi trường ngày càng tốt đẹp hơn.
HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ – KẾT NỐI KINH NGHIỆM
Hoạt động 1. Tìm hiểu những việc làm giúp bảo tồn hoặc gây hại cảnh quan thiên nhiên và giải thích tại sao.
a. Mục tiêu: Hoạt động này giúp HS nhận biết và bước đầu chỉ ra được một số việc có thể gây hại hoặc giúp bảo tồn (một cách trực tiếp/ gián tiếp) cảnh quan thiên nhiên, tìm kiếm và chỉ ra được những việc làm của các cá nhân/ tổ chức ở Việt Nam cũng như trên thế giới liên quan đến việc bảo vệ cảnh quan và môi trường thiên nhiên.
b. Nội dung: GV lần lượt tổ chức HS các hoạt động:
● Chỉ ra những việc làm giúp bảo tồn hoặc gây hại cảnh quan thiên nhiên và giải thích tại sao
● Thu thập thông tin về việc làm của các tổ chức, cá nhân trong việc bảo vệ cảnh quan thiên nhiên, môi trường tự nhiên.
c. Sản phẩm: Biết thêm được các việc làm bảo vệ cảnh quan thiên nhiên, môi trường tự nhiên.
d. Tổ chức thực hiện:
|
HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS |
DỰ KIẾN SẢN PHẨM |
|
*Nhiệm vụ 1. Những việc làm giúp bảo tồn hoặc gây hại cảnh quan thiên nhiên và giải thích Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV chia lớp thành các nhóm từ 6 – 8 HS. Mỗi nhóm thảo luận về 7 việc làm trong sgk trang 81: + Sử dụng nhiều phân bón hóa học, phun thuốc diệt côn trùng để năng cao năng suất trồng trọt. + Xây dựng nhiều nhà máy thủy điện ở thượng nguồn các con sông lớn. + Mua sừng tê giác làm thuốc, mua ngà voi để trưng bày, trang trí. + Nuôi tôm hùm lồng bè ồ ạt ở vịnh, eo biển, bãi tắm…. + Khai thác rừng để lấy gỗ và sản xuất giấy + Đốt rơm rạ sau mỗi vụ thu hoạch lúa của một số người dân. + Sử dụng túi giấy thay cho túi nilon ở một số cửa hàng mua bán. Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS hoạt động theo nhóm, thảo luận, chia sẻ và đóng góp ý kiến, thống nhất cách giải thích cho các việc làm được đưa ra trong sgk. - GV quan sát và hỗ trợ cho HS khi cần. Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận - GV mời đại diện một số nhóm đứng dậy chia sẻ (mỗi nhóm chỉ giải thích cho 1 - 2 việc). Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện - GV nhận xét, đánh giá và tổng kết.
Nhiệm vụ 2. Thu thập thông tin về việc làm của các tổ chức, cá nhân trong việc bảo vệ cảnh quan thiên nhiên, môi trường tự nhiên. Bước 1. GV chuyển giao nhiệm vụ học tập - GV cho HS làm việc nhóm về các công việc sau: + Chú ý các tiêu chí về tổ chức/ làm việc nhóm hiệu quả. + Đọc mục 2, nhiệm vụ 1, sgk trang 81 để biết những việc cần làm. + Đưa ra ý tưởng về những hoạt động có thể thực hiện để thu thập thông tin, sau đó chọn hoạt động phù hợp hoàn cảnh. + Lập kế hoạch và phân công thực hiện các hoạt động này ngoài giờ lên lớp và trước buổi học của tiết học tiếp theo. - GV giúp HS chốt lại trong nhiệm vụ này các yêu cầu về thông tin: tên tổ chức/ cá nhân; những việc làm cụ thể của họ liên quan đến bảo vệ cảnh quan thiên nhiên; việc làm giúp giữ gìn hay gây ảnh hưởng xấu đến cảnh quan thiên nhiên như thế nào và nếu có thể thì cung cấp kết quả/ số liệu cụ thể. Bước 2. HS thực hiện nhiệm vụ học tập - HS hoạt động theo nhóm, thảo luận đóng góp ý kiến tích cực. - GV quan sát và hỗ trợ HS khi cần. Bước 3. Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận - GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận của nhóm mình. Bước 4. Đánh giá kết quả thực hiện - GV nhận xét, kết luận hoạt động |
1. Tìm hiểu những việc làm giúp bảo tồn hoặc gây hại cảnh quan thiên nhiên và giải thích tại sao - Việc a. Gây hại do sử dụng phân bón hóa học, thuốc diệt công trùng ảnh hưởng đến nguồn đất, nguồn nước, ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đa dạng sinh học,… - Việc b. Gây hại vì tác động rất tiêu cực đến đa dạng sinh học, môi trường tự nhiên theo dọc dòng sông. - Việc c. Gây hại vì giết thú rừng, ảnh hưởng đa dạng sinh học,… - Việc d. Nuôi tôm hùm trong lồng bè ồ ạt ở vịnh, eo biển, bãi tắm sẽ gây ô nhiễm nguồn nước và ảnh hưởng đến sinh thái biển, eo biển, bãi tắm. - Việc e. Nếu biết quản lí và khai thác rừng theo một kế hoạch nghiêm túc thì vẫn có thể giúp bảo vệ rừng, nhờ đó bảo vệ được cảnh quan thiên nhiên. Ngược lại khai thác bừa bãi, thiếu tầm nhìn chiến lược thì gây hại. - Việc f. Dùng túi giấy giúp giảm thiểu một phần chất thải nhựa đang gây hại đến cảnh quan thiên nhiên, môi trường tự nhiên. Nhưng nếu dùng túi giấy quá nhiều cũng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến rừng. - Việc g. Đốt rơm rạ phát sinh bụi mịn và CO2 làm ảnh hưởng đến môi trường tự nhiên và cảnh quan thiên nhiên như diệt thiên địch có ích.
*Thu thập thông tin về việc làm của các tổ chức, cá nhân trong việc bảo vệ cảnh quan thiên nhiên, môi trường tự nhiên Gợi ý: - Thu thập thông tin qua phỏng vấn hoặc quan sát thực tế: + Về cách tìm tổ chức/ cá nhân. Ví dụ: Tìm trên báo chí, tin tức, internet… để biết tổ chức/ cá nhân đã có hoạt động/ việc làm liên quan đến bảo vệ cảnh quan thiên nhiên, sau đó tìm thông tin để liên lạc và xin phép quan sát/ phỏng vấn…. + Những quy tắc lịch sử, xin phép chụp hình, ghi âm… bảo mật thông tin nếu tổ chức/ cá nhân yêu cầu. + Nếu việc quan sát thực tế không thuận tiện thì có thể chỉ phỏng vấn (gặp trực tiếp, điện thoại, email…) - Thu thập thông tin qua tìm kiếm thông tin trên báo chí, internet… + Tìm kiếm trên các nguồn uy tín, có thể kiểm chứng đa chiều… + Tìm thông tin về một số cá nhân đã có những việc làm ấn tượng… |