BÀI 25. NGUỒN NHIÊN LIỆU
Khởi động: Hydrocarbon là thành phần chính của dầu mỏ, khí thiên nhiên và khí mỏ dầu. Hydrocarbon vừa là nguồn nhiên liệu, vừa là nguồn nguyên liệu quý. Chúng được khai thác và sử dụng như thế nào?
Giải rút gọn:
-
Khai thác:
-
Khoan, thu dầu và khí.
-
Loại bỏ tạp chất.
-
Xử lý bằng phương pháp chưng cất.
-
Sử dụng làm dung môi, nhiên liệu cho động cơ đốt trong, động cơ phản lực, chất bôi trơn,…
I. DẦU MỎ, KHÍ MỎ DẦU VÀ KHÍ THIÊN NHIÊN
Hoạt động 1: Quan sát sơ đồ trên Hình 25.1 và trình bày cấu tạo mỏ dầu.
Giải rút gọn:
Cấu tạo mỏ dầu: lớp khí ở phía trên, lớp dầu lỏng có hòa tan khí ở giữa, cuối cùng là lớp nước mặn.
Hoạt động 2: Tìm hiểu qua các tài liệu sách, báo, internet, thảo luận nhóm và trình bày về các nội dung sau:
a) Dầu mỏ và khí mỏ dầu tồn tại ở đâu trong tự nhiên? Nguyên nhân dẫn đến sự hình thành dầu mỏ và khí mỏ dầu là gì?
b) Các ứng dụng của dầu mỏ và khí mỏ dầu là gì?
Giải rút gọn:
a)
-
Dầu mỏ và khí mỏ dầu tồn tại ở trong vỏ trái đất.
-
Nguyên nhân: xác của động và thực vật dưới đáy biển phân rã thành các hợp chất giàu carbon tạo lớp vật chất hữu cơ,trộn lẫn với trầm tích biển tạo nên các lớp đá phiến mịn. Trai qua các điều kiện nhiệt độ và áp suất trở thành khí dầu mỏ.
b) Ứng dụng: nhiên liêu, dung môi, chất bôi trơn, sáp bóng, sáp dầu khoáng,…
II. NHIÊN LIỆU
Hoạt động: Quan sát Hình 25.2 và trả lời các câu hỏi sau đây:
1. Theo em, các chất được sử dụng làm nhiên liệu đều phải có tính chất gì?
2. Hãy cho biết trạng thái tồn tại của mỗi nhiên liệu ở điều kiện thường.
Giải rút gọn:
1. Tính chất: cháy được, khi cháy tỏa ra nhiệt và phát sáng.
2. Trạng thái tồn tại:
-
Nhiên liệu rắn: gỗ, than mỏ.
-
Nhiên liệu lỏng: xăng, dầu diesel, ethanol.
-
Nhiên liệu khí: hydrogen, methane, propane hay butane.
Hoạt động: Quan sát các loại nhiên liệu khác nhau trong Bảng 25.1 và cho biết ứng dụng của các loại nhiên liệu này trong cuộc sống hàng ngày.
Giải rút gọn:
Nhiên liệu Ứng dụng Khí hóa lỏng Nhiên liệu (sưởi ấm, bếp gas) Dầu nhẹ Dung môi Naphtha nhẹ Dung môi Xăng Nhiên liệu cho động cơ đốt trong (xe máy, ô tô,...) Dầu hỏa Nhiên liệu cho động cơ phản lực Dầu diesel Nhiên liệu cho động cơ diesel và các lò nung Dầu bôi trơn Chất bôi trơn Sáp paraffin Sáp bóng, sáp dầu khoáng Nhựa đường Bề mặt đường nhựa, giấy dầu lợp mái
Hoạt động: Bếp nấu ăn, xe máy, ô tô ở Việt Nam hiện đang sử dụng những loại nhiên liệu gì? Hãy đề xuất một số biện pháp sử dụng các loại nhiên liệu này an toàn và hiệu quả.
Giải rút gọn:
-
Bếp nấu ăn dùng gas, củi gỗ làm nhiên liệu còn xe máy, ô tô dùng nhiên liệu là xăng.
-
Biện pháp:
-
Cần tắt thiết bị khi không sử dụng.
-
Tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc về an toàn.