Phần tham khảo mở rộng
Câu 1: Trình bày những nội dung chính trong bài: "Nghĩa tường minh và hàm ý( tiếp theo)". Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 9 tập 2.
Bài Làm:
A. Ngắn gọn những nội dung chính
1. Ngắn gọn kiến thức trọng tâm.
Điều kiện để sử dụng hàm ý:
- Người nói( người viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu hỏi
- Người nghe (người đọc) có năng lực giải đoán hàm ý
B. Nội dung chính cụ thể
1. Điều kiện để sử dụng hàm ý
Hàm ý là phần thông báo tuy không được diễn đạt trực tiếp bằng từ ngữ trong câu nhưng người nghe có thể suy ra từ những từ ngữ ấy. ... Do đó, muốn sử dụng hàm ý, cần đảm bảo hai điều kiện:
- Người nói (viết) có ý thức đưa hàm ý vào câu.
- Người nghe (đọc) có năng lực giải đoán hàm ý.
Lưu ý những trường hợp không nên sử dụng nghĩa hàm ý:
- Khi cần thông báo về một sự kiện, tin tức hay thông tin cho công chúng vì sử dụng nghĩa hàm ý dễ gây hiểu lầm.
- Trong văn bản hành chính công vụ, văn bản khoa học.
- Những câu khẩu hiệu, tuyên truyền.
2. Ví dụ: Lựa chọn đáp án nào sử dụng nghĩa hàm ý:
Được bạn rủ đi xem phim nhưng em muốn từ chối:
- Mình không đi xem phim đâu.
- Tiếc quá, mình hứa với mẹ làm việc nhà rồi.
- Mình mà đi xem phim với cậu á?
Trong ba câu trên thì câu “ Tiếc quá, mình hứa với mẹ làm việc nhà rồi.” sử dụng nghĩa hàm ý. Thay vì từ chối thẳng thừng bạn ấy đã từ chố một cách khéo léo ý nghĩa là thể hiện tính lịch sự, tôn trọng người đối thoại.