A. KIẾN THỨC TRỌNG TÂM
I. Vài nét về tiểu sử
- Ngày sinh: 19/5/1890
- Quê quán: làng Kim Liên (làng Sen), xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An
- Xuất thân: gia đình nhà nho yêu nước.
- Học vấn: thủa bé học chữ Hán sau đó học chữ quốc ngữ và tiếng Pháp nên am hiểu văn hóa, văn học phương Đông (Trung Quốc) và văn hóa, văn học phương Tây (Pháp) ==> hai dòng phương Đông và Phương Tây quyện chảy trong huyết mạch văn chương.
- Quá trình hoạt động cách mạng:
- 1911: ra đi tìm đường cứu nước.
- 1918 – 1922: hoạt động Cách mạng trên đất Pháp, tích cực viết báo, viết sách tuyên truyền chống chủ nghĩa thực dân và đoàn kết các dân tộc thuộc địa.
- 1923 – 1941: chủ yếu hoạt động ở Liên Xô, Trung Quốc, Thái Lan.
- 1942-1943: bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt và giam giữ ở các nhà ngục Quảng Tây, Trung Quốc.
- 2/9/1945: đọc bản Tuyên ngôn độc lập…
- Vị lãnh tụ vĩ đại đồng thời là nhà văn, nhà thơ lớn với di sản văn học quí giá.
II. Sự nghiệp văn học
1. Quan điểm sáng tác
a. Hồ Chí Minh xem văn học là vũ khí chiến đấu phục vụ cho sự nghiệp CM. Nhà văn cũng là người chiến sĩ trên mặt trận văn hóa tư tưởng.
b. Hồ Chí Minh luôn chú trọng tính chân thật và tính dân tộc trong văn học. Người căn dặn nhà văn phải miêu tả cho hay, cho chân thật và cho hùng hồn hiện tượng phong phú của đời sống và phải giữ cho tình cảm chân thật. Mặt khác, nên đề cao sự sáng tạo của người nghệ sĩ, chú ý phát huy cốt cách dân tộc và có ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt.
c. Người luôn xác định mục đích, đối tượng tiếp nhận để quyết định nội dung và hình thức tác phẩm (viết cho ai? viết làm gì? viết cái gì? viết như thế nào?).
2. Di sản văn học: Người để lại một di sản văn học lớn lao về tầm vóc tư tưởng, phong phú về thể loại, đa dạng về phong cách.
a. Văn chính luận:
b. Truyện và kí
c. Thơ ca: Đây là lĩnh vực sáng tạo nổi bật nhất trong sự nghiệp văn chương của HCM.
3. Phong cách nghệ thuật
- Nét chung: Phong cách nghệ thuật của Bác rất độc đáo, đa dạng, hấp dẫn. Luôn hướng tới cuộc sống, niềm vui, ánh sáng
- Mỗi thể loại mang phong cách nghệ thuật riêng
B. Bài tập & Lời giải
Câu 1 (SGK - trang 29) Những nét chính về quan điểm sáng tác văn học nghệ thuật của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Quan điểm đó giúp anh/chị hiểu sâu sắc thêm văn thơ của Người như thế nào?
Xem lời giải
Câu 2 ( SGK - trang 29) Hãy nêu những nét khái quát về di sản văn học của Hồ Chí Minh
Xem lời giải
Câu 3 (SGK - trang 29) Những đặc điểm cơ bản của phong cách nghệ thuật Hồ Chí Minh
Xem lời giải
Luyện tập
Bài tập 1: trang 29 sgk Ngữ văn 12 tập một
Phân tích bài thơ Chiều tối (Mộ) trong tập Nhật kí trong tù để làm rõ sự hòa hợp độc đáo giữa bút pháp cổ điển và bút pháp hiện đại của thơ Hồ Chí Minh
Xem lời giải
Bài tập 2: trang 29 sgk Ngữ Văn 12 tập một
Những bài học thấm thía và sâu sắc mà anh (chị) tiếp thu được khi học và đọc những bài thơ trong tập Nhật kí trong tù của Hồ Chí Minh.
Xem lời giải
Phần tham khảo mở rộng
Câu 1:Trình bày những nội dung chính trong bài Tuyên ngôn độc lập. Bài học nằm trong chương trình ngữ văn 12 tập 1