4. Tìm hiểu quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.
a. Đọc các đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
Đoạn 1: Cái chàng Dế Choắt, người gầy gò và dài lêu nghêu như một gã nghiện thuốc phiện. Đã thanh niên rồi mà cánh chỉ ngắn củn đến giữa lưng, hở cả mạng sườn như người cởi trần mặc áo gi-lê. Đôi càng bè bè, nặng nề, trông đến xấu. Râu ria gì mà cụt có một mẩu và mặt mũi thì lúc nào cũng ngẩn ngẩn ngơ ngơ.
Đoạn 2: Càng đổ dần về hướng mũi Cà Mau thì sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. Trên thì trời xanh, dưới thì nước xanh, chung quanh mình cũng chỉ toàn một sắc xanh cây lá. Tiếng rì rào bất tận của những khi rừng xanh bốn mùa, cùng tiếng sóng rì rào từ biển Đông và vịnh Thái Lan ngày đêm không ngớt vọng về trong hơi gió muối […]. Dòng sông Năm Căn mênh mông, nước ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác, cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người ếch giữa những đầu sóng trắng. Thuyền xuôi giữa dòng con sông rộng hơn ngàn thước, trông hai bên bờ, rừng đước dựng lên cao ngất như hai dãy trường thành vô tận.
Đoạn 3: Mùa xuân, cây gạo gọi đến bao nhiêu là chim ríu rít. Từ xa nhìn lại, cây gạo sừng sững như một tháp đèn khổng lồ: hàng ngàn bông hoa là hàng ngàn ngọn lửa hồng tươi, hàng ngàn búp nõn là hàng ngàn ánh nến trong xanh, tất cả đều lóng lánh, lung linh trong nắng. Chào mào, sáo sậu, sáo đen,… đàn đàn lũ luc bay đi bay về, lượn lên lượn xuống. Chúng nó gọi nhau, trò chuyện, trêu ghẹo và tranh cãi nhau, ồn mà vui không thể tưởn được. Ngày hội mùa xuân đấy!
(1) Nhận xét về những đặc điểm nổi bật của sự vật, phong cảnh được miêu tả trong mỗi đoạn văn.
(2) Những đặc điểm đó thể hiện những hình ảnh và chi tiết nào?
Đoạn văn |
Đặc điểm chính |
Từ ngữ, hình ảnh |
Đoạn 1 |
|
|
Đoạn 2 |
|
|
Đoạn 3 |
|
|
Bài Làm:
(1) Những đặc điểm nổi bật của sự vật, phong cảnh được miêu tả trong mỗi đoạn văn:
- Đoạn 1: Hình ảnh ốm yếu, tội nghiệp của chú Dế Choắt.
- Đoạn 2: Đặc tả quang cảnh vừa đẹp thơ mộng vừa mênh mông, hùng vĩ của sông nước Cà Mau
- Đoạn 3: Miêu tả hình ảnh đầy sức sống của cây gạo vào mùa xuân.
(2)
Đoạn văn |
Đặc điểm chính |
Từ ngữ, hình ảnh |
Đoạn 1 |
Dế Choắt ốm yếu tội nghiệp |
gầy gò, lêu nghêu, bè bè, nặng nề, ngẩn ngẩn ngơ ngơ. |
Đoạn 2 |
quang cảnh vừa đẹp thơ mộng vừa mênh mông, hùng vĩ của sông nước Cà Mau. |
Giăng chi chít như mạng nhện, trời xanh, nước xanh, rừng xanh, rì rào bất tận, mênh mông, ầm ầm như thác. |
Đoạn 3 |
Miêu tả hình ảnh đầy sức sống của cây gạo vào mùa xuân |
Chim ríu rít, cây gạo - tháp đèn khổng lồ, ngàn hoa lửa, ngàn búp nõn là hàng ngàn ánh nến trong xanh |