Câu 3 (Trang 130 SGK)
Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm
Hen hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi
Đoạn thơ trên đã gợi ra khung cảnh hiểm trở của vùng rừng núi và sự gian lao, vất vả của cuộc hành quân là nhờ có sự đóng góp của nhiều yếu tố (có cả những yếu tố không thuộc ngữ âm). Hãy phân tích:
- Nhịp điệu của các dòng thơ
- Sự phối hợp các thanh trắc và bằng ở ba dòng thơ đầu và cách dùng toàn thanh bằng ở dòng cuối
- Các yếu tố từ ngữ: từ láy, phép đối, phép lặp từ ngữ, phép nhân hóa
- Phép lặp cú pháp
Bài Làm:
- Ngắt nhịp: nhịp ngắn và đối xứng ở ba câu đầu 4-3, câu cuối dường như không có nhịp.
- Thanh điệu:
- Ba câu đầu dùng nhiều thanh trắc xen kẽ thanh bằng, dòng cuối toàn thanh bằng tạo ấn tượng về một viễn cảnh rộng mở ra mắt khi đã trải qua nhiều hiểm trở, khó khăn và đạt đến đỉnh cao.
- Điệp thanh toàn thanh bằng ở dòng cuối tạo cảm giác nhẹ nhàng, êm ả, mênh mang: Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.
- Các yếu tố từ ngữ:
- từ láy (khúc khuỷu, thăm thẳm, heo hút) - điệp phụ âm đầu
- Phép đối: Ngàn thước lên cao – ngàn thước xuống
- Phép lặp: lại từ ngữ: dốc, ngàn thước
- Phép nhân hóa: súng ngửi trời
- Phép lặp cú pháp (câu 1 và câu 3).