Giải SBT giáo dục kinh tế pháp luật cánh diều bài 11 Công dân với hệ thống chính trị nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Giải bài 11: Công dân với hệ thống chính trị nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam - Sách bài tập giáo dục kinh tế và pháp luật 10 cánh diều. Phần đáp án chuẩn, hướng dẫn giải chi tiết cho từng bài tập có trong chương trình học của sách bài tập. Hi vọng, các em học sinh hiểu và nắm vững kiến thức bài học.

Bài tập 1: Em hãy quan sát hình ảnh dưới đây và cho biết:

  • Tên của tổ chức thể hiện trong từng hình.
  • Đặc điểm cơ bản của tổ chức.
  • Vị trí của tổ chức trong hệ thống chính trị nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Em hãy quan sát hình ảnh dưới đây và cho biết

Em hãy quan sát hình ảnh dưới đây và cho biết

Trả lời:

Tổng liên đoàn lao động Việt Nam: Đây là tổ chức chính trị – xã hội lớn mạnh dành cho giai cấp công nhân, đội ngũ trí thức và người lao động. Tổng liên đoàn lao động Việt Nam mang tính chát quần chúng và tính chất giai cấp công nhân. 

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: Đây là tổ chức thực hiện chức năng chính là tham mưu, giám sát, đoàn kết dân tộc, chăm lo cho đời sống, lợi ích của các thành viên, thực hiện quyền dân chủ và đổi mới xã hội, giữ vững mối liên hệ chặt chẽ với Đảng, nhà nước và Nhân dân.

Hội nông dân Việt Nam: Đây là tổ chức của giai cấp nông dân do Đảng lãnh đạo và là thành viên của Mặt trận tổ quốc Việt Nam, vận động giáo dục hội viên, nông dân phát huy quyền làm chủ, tích cực học tập nâng cao trình độ, năng lực về mọi mặt; đại diện giai cấp nông dân tham gia xây dựng Đảng và Nhà nước; chăm lo bảo vệ các quyền và lợi ích của nông dân Việt Nam.

Hội liên hiệp phụ nữ: Đây  là một trong số những tổ chức chính trị – xã hội của riêng giới nữ, thực hiện chức năng đại diện cho quyền bình đẳng, dân chủ, lợi ích hợp pháp và chính đáng của phụ nữ, tham gia quản lý Nhà nước, tham gia xây dựng Đảng.

Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh: Đây tổ chức chính trị – xã hội dành cho tầng lớp thanh niên, bao gồm các thanh niên ưu tú, đội hậu bị của Đảng thu hút thế hệ trẻ vào những hoạt động xã hội bổ ích, lành mạnh, qua đó giáo dục ý thức tôn trọng pháp luật cho đoàn viên thanh niên.

Tổ chức chính trị: có hệ thống tổ chức chặt chẽ, có điều lệ hoạt động, hoạt động tuân thủ theo quy định và hiến pháp của quốc gia.

Tổ chức xã hội: Các thành viên tham gia trong tổ chức xã hội hoạt động hoàn toàn dựa trên tinh thần tự nguyện và hoạt động dựa trên một mục đích chung hay đơn giản ở đây là họ thành lập dựa trên nguyên tắc cùng giai cấp, cùng công việc nghề nghiệp của mình.

Bài tập 2: Em hãy ghép nội dung ở cột B với một nội dung ở cột A sao cho phù hợp.

A

B

1. Tổ chức chính trị

a. Đảng Cộng sản Việt Nam

2. Tổ chức liên minh chính trị

b. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

c. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam

3. Tổ chức chính trị - xã hội

d. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

e. Hội Nông dân Việt Nam

4. Tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp

g. Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam

h. Hội Cựu chiến binh Việt Nam

5. Tổ chức xã hội

i. Hội Nhà báo Việt Nam

k. Đoàn Luật sư Việt Nam

6. Tổ chức xã hội - nghề nghiệp

m. Hội Luật gia Việt Nam

n. Hội Người cao tuổi Việt Nam

Trả lời:

Nối số 1 với a. Đảng Cộng sản Việt Nam

Nối số 2 với b. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Nối số 3 với d. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh

Nối số 4 với c. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam

Nối số 5 với i. Hội Nhà báo Việt Nam

Nối số 6 với k. Đoàn Luật sư Việt Nam

Bài tập 3. Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao?

A. Đảng Cộng sản Việt Nam là tổ chức chính trị có vai trò lãnh đạo hệ thống chính trị nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

B. Mục tiêu chung của các bộ phận cấu thành hệ thống chính trị Việt Nam là giữ vững độc lập dân tộc và đi lên chủ nghĩa xã hội.

C. Trong hệ thống chính trị nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Nhà nước được xác định là một tổ chức chính trị cầm quyền. 

D. Mọi hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân dân trong hệ thống chính trị ở Việt Nam đều phục vụ cho lợi ích của dân tộc.

E. Trong hệ thống chính trị ở Việt Nam, quyền lực của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là quyền lực của nhân dân giao cho.

G. Hệ thống chính trị nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam được xây dựng trên nền tảng lí luận của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh.

H. Bảo đảm sự thống nhất giữa bản chất của giai cấp công nhân và tính nhân dân, tính dân tộc rộng rãi là đặc điểm của hệ thống chính trị ở Việt Nam.

Trả lời:

Đồng tình với ý kiến: A, B, D, E, G, H

Không đồng tình với ý kiến: C

Vì: Trong hệ thống chính trị nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam được xác định là một tổ chức chính trị cầm quyền. 

Bài tập 4: Em hãy phân tích đặc điểm của hệ thống chính trị ở Việt Nam. 

Đặc điểm

Phân tích

1. Tính nhất nguyên

 

2. Tính thống nhất

 

3. Gắn bó mật thiết với nhân dân, chịu sự kiểm tra giám sát của nhân dân

 

4. Sự kết hợp giữa tính giai cấp và tính dân tộc

 

Trả lời:

Đặc điểm

Phân tích

1. Tính nhất nguyên

  • Chế độ chính trị ở Việt Nam là thể chế chính trị một đảng duy nhất cầm quyền. Hệ thống chính trị ở Việt Nam gắn liền với vai trò tổ chức và lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Mỗi tổ chức thành viên của hệ thống chính trị đều do Đảng Cộng sản Việt Nam sáng lập vừa đóng vai trò là hình thức tổ chức quyền lực của nhân dân (Nhà nước), tổ chức tập hợp, đoàn kết quần chúng, đại diện cho ý chí và nguyện vọng của quần chúng (Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị – xã hội), vừa là tổ chức mà qua đó Đảng Cộng sản thực hiện sự lãnh đạo chính trị đối với xã hội.

2. Tính thống nhất

  • Sự lãnh đạo thống nhất của một đảng duy nhất cầm quyền là Đảng Cộng sản Việt Nam.
  • Sự thống nhất về mục tiêu chính trị của toàn bộ hệ thống là xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam với nội dung: Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
  • Sự thống nhất ở nguyên tắc cơ bản trong tổ chức và hoạt động là tập trung dân chủ.
  • Sự thống nhất của hệ thống tổ chức ở từng cấp, từ Trung ương đến địa phương, với các bộ phận hợp thành.

3. Gắn bó mật thiết với nhân dân, chịu sự kiểm tra giám sát của nhân dân

  • Đây là quy luật tồn tại của Đảng, là nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng cầm quyền.
  • Nhà nước là nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.
  • Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị – xã hội là hình thức tập hợp, tổ chức của chính các tầng lớp nhân dân.
  • Hệ thống chính trị là trường học dân chủ của nhân dân. Mỗi tổ chức trong hệ thống chính trị là phương thức thực hiện quyền làm chủ của nhân dân.

4. Sự kết hợp giữa tính giai cấp và tính dân tộc

  • Các giai cấp, tầng lớp nhân dân được đại diện bởi các tổ chức thành viên trong hệ thống chính trị, đều thừa nhận vai trò lãnh đạo của giai cấp công nhân.
  • Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam. Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân.

Bài tập 5. Đọc thông tin

Điểm mới trong xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị

... Đại hội XIII của Đảng đặt ra yêu cầu đầu tiên là cần tiếp tục tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Xây dựng Đảng và xây dựng hệ thống chính trị có mối quan hệ biện chứng tác động qua lại, ảnh hưởng lẫn nhau. Hệ thống chính trị là thống nhất trong một chỉnh thể vì mục tiêu chung với vai trò Đảng Cộng sản là hạt nhân quan trọng, vừa là thành viên vừa là lãnh đạo hệ thống chính trị, Nhà nước và xã hội. Trong hệ thống chính trị Nhà nước, chính quyền, các tổ chức đoàn thể nhân dân, xã hội đều có tổ chức Đảng từ tổ Đảng, cấp uỷ, chi bộ.... Sự lãnh đạo của Đảng còn thể hiện đặc biệt ở công tác cán bộ, thông qua việc Đảng giới thiệu những đảng viên ưu tú của mình ứng cử vào các vị trí lãnh đạo chủ chốt của Nhà nước và cả hệ thống chính trị.

Muốn tăng cường sức mạnh của hệ thống chính trị cân phải đối mới đồng bộ, Đảng phải thực thi vai trò lãnh đạo toàn diện, đặc biệt ở việc tổ chức thực thi đường lối. Đây có thể nói là khâu quyết định. Hệ thống chính trị cần được lãnh đạo toàn diện cả về mặt thể chế, tổ chức, phương thức hoạt động và kiểm soát quyền lực.

Mối quan hệ giữa xây dựng, chỉnh đốn Đảng phải gắn liền với xây dựng Nhà nước và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh còn thể hiện ở chỗ Nhà nước trong sạch, vững mạnh, hiệu lực, hiệu quả, liêm chính vì dân; Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức, đoàn thể chính trị – xã hội phát huy mạnh mẽ vai trò chức năng, nhiệm vụ của mình trong việc giám sát và thực thi đường lối, chủ trương của Đảng trong cuộc sống. Các thành viên thực hiện tốt được điều đó sẽ phát huy được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, góp phần vào việc văn hành tốt cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lí, Nhân dân làm chủ”.

Đảng thực hiện được vai trò hạt nhân lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của mình thông qua Nhà nước là trung tâm của hệ thống chính trị, do vậy xây dựng Nhà nước vững mạnh, liêm chính, hiệu lực, hiệu quả, có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Nhà nước chính là nơi thể chế hoá đường lối, chủ trương của Đảng, tổ chức thực hiện các quyết sách lãnh đạo của Đảng thành chính sách, pháp luật, chương trình, kế hoạch cụ thể, phù hợp với thực tiễn phát triển đất nước. Cũng như vậy, Đảng và Nhà nước chỉ vững mạnh, hoàn thành được nhiệm vụ của mình khi và chỉ khi có Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị – xã hội phát huy hết vai trò, trách nhiệm, thực hiện giám sát thực thi chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tổ chức vận động, giáo dục đoàn viên, hội viên chấp hành luật pháp, chính sách; đồng thời chăm lo, bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên; giúp đoàn viên, hội viên nâng cao trình độ về mọi mặt và xây dựng cuộc sống mới; tham gia quản lí nhà nước, quản lí xã hội....

(Theo dangcongsan.vn)

a) Cấu trúc và đặc điểm của hệ thống chính trị nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam được thể hiện như thế nào trong thông tin?

b) Dựa vào thông tin, em hãy vẽ sơ đồ cấu trúc hệ thống chính trị Việt Nam. 

Trả lời:

a) Cấu trúc và đặc điểm của hệ thống chính trị nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam được thể hiện:

  • Đảng phải thực thi vai trò lãnh đạo toàn diện, đặc biệt ở việc tổ chức thực thi đường lối.
  • Mối quan hệ giữa xây dựng, chỉnh đốn Đảng phải gắn liền với xây dựng Nhà nước và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.
  • Đảng thực hiện được vai trò hạt nhân lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của mình thông qua Nhà nước là trung tâm của hệ thống chính trị.

b)

Đọc thông tin

Bài tập 6. Nhận định nào dưới đây của bạn A đúng khi phát biểu về đặc điểm của hệ thống chính trị Việt Nam?

(Khoanh tròn chữ cái trước cậu em lựa chọn) 

A. Do một đảng duy nhất lãnh đạo là Đảng Cộng sản Việt Nam. 

B. Thực hiện đa nguyên chính trị và đa đảng lãnh đạo.

C. Hoạt động theo cơ chế dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra. 

D. Đảm bảo quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân lao động.

Trả lời: Chọn đáp án: A. Do một đảng duy nhất lãnh đạo là Đảng Cộng sản Việt Nam. 

Bài tập 7: Em hãy liệt kê những việc công dân cần làm để thực hiện nghĩa vụ xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính trị ở Việt Nam.

Đảng Cộng sản Việt Nam

Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân dân

1.

1.

1.

2.

2.

2.

3.

3.

3.

4.

4.

4.

5.

5.

5.

Trả lời:

Đảng Cộng sản Việt Nam

Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân dân

1. chấn chỉnh bộ máy và quy chế hoạt động của cơ quan, cán bộ, công chức. 

1. Đẩy mạnh cải cách hành chính, đổi mới tổ chức và hoạt động của Chính phủ theo hướng xây dựng hệ thống cơ quan hành pháp thống nhất, thông suốt, hiện đại. 

1. Nâng cao chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể nhân dân. p. Phát huy vai trò giám sát của hội đồng nhân dân.

2.  Ban hành và thực hiện luật công chức, công vụ; xác định rõ cơ quan, công chức nhà nước chỉ được làm những gì pháp luật cho phép. 

2. Cơ cấu lại các cơ quan trong hệ thống hành chính nhà nước các cấp theo hướng giảm cấp phó, bỏ cấp trung gian, chuyển các bộ phận phục vụ sang hình thức hợp đồng dịch vụ, phân cấp mạnh cho cấp dưới và gắn với thực hiện có hiệu quả thanh tra, kiểm tra của cấp trên.

2. bảo đảm quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương trong phạm vi được phân cấp.

3. Xây dựng đạo đức nghề nghiệp và hệ thống tiêu chuẩn đánh giá, khen thưởng, kỷ luật đối với cán bộ, công chức. Cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức và đào tạo, bồi dưỡng theo yêu cầu nâng cao chất lượng cả về năng lực và phẩm chất đạo đức. 

3. xác định rõ, rành mạch, cụ thể quyền hạn, trách nhiệm và thực hiện tốt hơn cơ chế phân công, phối hợp và kiểm soát quyền lực giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp trên cơ sở quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công rành mạch, phối hợp chặt chẽ và tăng cường kiểm soát quyền lực nhà nước.

3. Tổ chức hợp lý chính quyền địa phương, phân định thẩm quyền đối với chính quyền ở nông thôn, đô thị, hải đảo.

4. Đẩy mạnh cải cách tư pháp đồng bộ; lấy cải cách hoạt động xét xử làm trung tâm; thực hiện cơ chế công bố gắn với hoạt động điều tra.

4. Tiếp tục hoàn thiện cơ chế bầu cử; tăng hợp lý đại biểu Quốc hội chuyên trách, phát huy tốt hơn vai trò của đại biểu và đoàn đại biểu Quốc hội. 

4. Nâng cao chất lượng hoạt động của Hội đồng Dân tộc và các ủy ban của Quốc hội.

5. Xây dựng cơ chế phán quyết về những vi phạm Hiến pháp trong hoạt động lập pháp, hành pháp và tư pháp.

5. Thực hiện tốt hơn chức năng giám sát tối cao.

5. Tăng cường quyền chủ động, tự chịu trách nhiệm về hoạt động, tổ chức, nhân sự, tài chính, bổ nhiệm chức danh người đứng đầu cấp dưới; tách hoạt động hành chính với hoạt động sự nghiệp, các hoạt động công quyền với hoạt động dịch vụ...

Bài tập 8. Trong hệ thống chính trị Việt Nam, các quan hệ chính trị giữa các thành tố cấu thành được xác lập theo cơ chế nào dưới đây?

(Khoanh tròn chữ cái trước câu em lựa chọn)

A. Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lí, nhân dân làm chủ.

B. Đảng tổ chức, Nhà nước thực hiện, nhân dân giám sát.

C. Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra.

D. Dân biết, dân hỏi, dân làm, dân kiểm tra.

Trả lời: Chọn đáp án: A. Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lí, nhân dân làm chủ.

Bài tập 9. Tổ chức nào dưới đây giữ vị trí trụ cột trong hệ thống chính trị ở Việt Nam? 

(Khoanh tròn chữ cái trước câu em lựa chọn)

A. Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

B. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

C. Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.

D. Công đoàn Việt Nam.

Trả lời: Chọn đáp án: A. Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Bài tập 10: Em hãy thể hiện rõ thái độ phê phán, đấu tranh với những hành vi chống phá hệ thống chính trị Việt nam bằng thái độ, việc làm phù hợp với quy định của pháp luật theo bảng sau:

Hành vi cần phê phán, đấu tranh

Thái độ, việc làm cần thực hiện

1.

 

2.

 

3.

 

4.

 

5.

 

Trả lời:

Hành vi cần phê phán, đấu tranh Thái độ, việc làm cần thực hiện

1. Lợi dụng mạng xã hội để lan truyền thông tin bịa đặt

Không được bỏ qua những hành vi vi phạm này, cần phải lên án, nhà nước cần có những biện pháp xử lí thỏa đáng về thông tin mạng.

2. Lợi dụng những sơ hở, thiếu sót trong quản lý kinh tế, văn hóa, xã hội, khai thác thông tin trên báo chí chính thống về những vụ việc tiêu cực xảy ra trong đời sống xã hội để hư cấu, xuyên tạc, thổi phồng. Lên án gay gắt. Cơ quan chức năng cần phải nghiêm trị, răn đe.
3. Tham nhũng, lãng phí, quan liêu Những hành tham nhũng, lãng phí, quan liêu là những hành động vô cùng đáng trách. Nhà nước cần triệt để hành động để hệ thống cán bộ quản lý nhà nước trong sạch.

Bài tập 11: Em hãy lấy ví dụ để làm rõ nguyên tắc hoạt động của hệ thống chính trị nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. 

Nguyên tắc

Ví dụ

1. Đảm bảo quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân.

 

2. Đảm bảo tính pháp quyền.

 

3. Đảm bảo tập trung dân chủ, lãnh đạo tập thể, cá nhân phụ trách.

 

4. Đảm bảo quyền lực nhà nước là tập trung thống nhất, không phân chia, nhưng có sự phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực thi các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp.

 

Trả lời:

Nguyên tắc

Ví dụ

1. Đảm bảo quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân.

Cuộc Tổng tuyển cử năm 1946 là cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên của một nhà nước Việt Nam độc lập đúng nghĩa và cũng là lần đầu tiên, người dân Việt Nam được thể hiện quyền dân chủ thực sự, bầu ra người đại diện của mình trong Quốc hội - cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất, cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân.  

2. Đảm bảo tính pháp quyền.

Tại Hội nghị lần thứ hai Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá VII (ngày 29/11/1991), lần đầu tiên khái niệm “Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa” được nêu ra tại Việt Nam và tiếp tục được khẳng định tại Hội nghị toàn quốc giữa nhiệm kỳ khoá VII của Đảng năm 1994… Tiếp theo là tại các Đại hội lần thứ X và XI của Đảng đã có bước phát triển về chất trong nhận thức về xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN ở nước ta.

3. Đảm bảo tập trung dân chủ, lãnh đạo tập thể, cá nhân phụ trách.

Nội dung của cá nhân phụ trách là khi công việc của Đảng, của cấp uỷ, của tập thể sau khi đã được bàn bạc thấu đáo đi đến ra nghị quyết hoặc quyết định thì phải được phân công cho từng người phụ trách thi hành. Việc gì một người không làm được thì phải giao cho một tập thể thực hiện. Nếu tập thể thực hiện thì cũng phải có người đứng đầu tập thể đó chịu trách nhiệm chính. Người phụ trách là người phải có đủ năng lực, tinh thần trách nhiệm, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Cá nhân phụ trách trên cơ sở tập thể lãnh đạo nghĩa là phải quyết tâm tổ chức thực hiện đúng việc tập thể đã bàn, đã quyết

4. Đảm bảo quyền lực nhà nước là tập trung thống nhất, không phân chia, nhưng có sự phân công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan nhà nước trong việc thực thi các quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp.

Về phương diện chính trị, quyền lực nhà nước tập trung thống nhất ở Nhân dân, thể hiện qua nguyên tắc “Chủ quyền nhân dân” như phân tích trên đây. Về phương diện tổ chức thực hiện, quyền lực nhà nước thống nhất ở Quốc hội. Sự thống nhất quyền lực này không gây ra chuyển quyền mà chỉ càng bảo đảm hơn tính dân chủ của bộ máy nhà nước bởi vì Quốc hội là cơ quan đại diện cao nhất của Nhân dân, có mối quan hệ chặt chẽ và chịu trách nhiệm trước Nhân dân thông qua chế độ bầu cử. 

Bài tập 12. Trong hệ thống chính trị, Đảng Cộng sản Việt Nam là một tổ chức thành viên của tổ chức chính trị – xã hội nào dưới đây?

(Khoanh tròn chữ cái trước câu em lựa chọn)

A. Nhà nước.

B. Mặt trận Tổ quốc.

C. Quốc hội.

D. Công đoàn. 

Trả lời: Chọn đáp án: C. Quốc hội.

Bài tập 13. Trong hệ thống chính trị nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam không bao gồm tổ chức chính trị - xã hội nào dưới đây?

(Khoanh tròn chữ cải trước câu em lựa chọn)

A. Hội Nhà báo Việt Nam.

B. Hội Cựu chiến binh Việt Nam.

C. Hội Nông dân Việt Nam.

D. Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam. 

Trả lời: Chọn đáp án: A. Hội Nhà báo Việt Nam.

Bài tập 14. Người nào dưới đây đang công tác trong tổ chức chính trị - xã hội của hệ thống chính trị Việt Nam?

(Khoanh tròn chữ cái trước câu em lựa chọn) 

A. Chị M là Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ của huyện X.

B. Anh K là Chủ nhiệm câu lạc bộ nghệ thuật phường Y.

C. Bà N là thành viên của đội văn nghệ Hoạ Mi thuộc xã Z. 

D. Ông T là chủ trang trại nuôi tôm thẻ trắng ở thôn V.

Trả lời: Chọn đáp án: A. Chị M là Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ của huyện X

Bài tập 15. Việc làm nào dưới đây của học sinh trung học phổ thông là biểu hiện của việc thực hiện nghĩa vụ công dân trong xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính trị?

(Khoanh tròn chữ cái trước câu em lựa chọn) 

A. Góp ý cho dự thảo Báo cáo tổng kết công tác Đoàn Thanh niên.

B. Phổ biến quy định về bầu cử đại biểu Hội đồng nhân dân.

C. Tổ chức lấy ý kiến nhân dân về việc sửa đổi văn bản pháp luật. 

D. Triển khai thực hiện nhiệm vụ của Hội Nông dân nhiệm kì mới.

Trả lời: Chọn đáp án: A. Góp ý cho dự thảo Báo cáo tổng kết công tác Đoàn Thanh niên.

Bài tập 16. Hành động của chủ thể nào dưới đây là biểu hiện của việc thực hiện nghĩa vụ công dân trong xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính trị?

(Khoanh tròn chữ cái trước cậu em lựa chọn)

A. Chị M tố cáo hành vi chống phá Đảng và Nhà nước.

B. Ông D khiếu nại về quyết định xử phạt của cảnh sát giao thông.

C. Anh P đầu tư vốn và công nghệ để cải tiến quy trình sản xuất.

D. Cô N biên soạn tài liệu chuyển đổi kĩ thuật số cho học sinh.

Trả lời: Chọn đáp án: A. Chị M tố cáo hành vi chống phá Đảng và Nhà nước.

Bài tập 17. Xử lí tình huống

Tình huống 1. Anh M đã sử dụng Facebook kết bạn với Q, thông qua mạng xã hội này M hướng dẫn (đăng nhập vào một trang mạng có tên là "VT” và đề nghị Q chia sẻ những thông tin đọc được với bạn bè, người thân. Khi Q truy cập trang "VT". Q đã phát hiện thấy nhiều bài viết, thông tin có nội dung phản ánh sai lệch sự việc, vu cáo, bịa đặt, nói xấu chế độ xã hội chủ nghĩa. Q đã kể lại những thông tin này với A và P. A cho rằng đó chỉ là những thông tin trên mạng nên không cần để ý, nhưng P thì thấy rằng đây là việc phải báo với cơ quan chức năng.

a) Em hãy nhận xét suy nghĩ và việc làm của M, Q, A, P.

b) Nếu là người được Q kể lại những thông tin trên trang “VT", em sẽ xử lí như thế nào? Vì sao?

Trả lời:

a) Việc làm của M, A là không đúng, chưa có ý thức tố cáo những việc làm sai trái. Q và P đã có ý thức lên án, phê phán về những hành động sai trái đó.

b) Em sẽ nói với Q không được chia sẻ lại những thông tin đó và báo cáo lên chính quyền địa phương, cơ quan chức năng để giải quyết vấn đề. 

Tình huống 2. Trong bối cảnh các thế lực thù địch đang tìm mọi cách để chống phá đất nước ta trên nhiều lĩnh vực, nếu ở nơi em sinh sống phát hiện thấy kẻ xấu phát tờ rơi tuyên truyền nói xấu Đảng, Nhà nước, chính quyền địa phương, em sẽ chọn cách nào dưới đây để thực hiện nghĩa vụ công dân trong việc bảo vệ Nhà nước và chính quyền nhân dân mà vẫn đảm bảo an toàn cho bản thân? Hãy giải thích vì sao em chọn cách làm đó mà không chọn các cách còn lại.

Cách 1. Trao đổi về nội dung tờ rơi với các bạn trong lớp.

Cách 2. Báo với cô giáo chủ nhiệm về nội dung của tờ rơi.

Cách 3. Đưa lên trang Facebook nội dung của tờ rơi này.

Trả lời: Em lựa chọn cách 2 là báo với cô giáo chủ nhiệm về nội dung của tờ rơi vì tờ rơi tuyên truyền nói xấu Đảng, Nhà nước, chính quyền địa phương không nên đem ra bàn tán, trao đổi, tiết lộ cho ai và lên bất kì trang mạng xã hội nào.

Tình huống 3. Sau 29 năm là quân nhân chuyên nghiệp, ông Q xuất ngũ và trở về quê hương sinh sống. Ông Q mong muốn được làm việc trong hệ thống chính trị ở địa phương để tiếp tục đóng góp sức mình phục vụ quê hương.

a) Em nhận xét như thế nào về nguyện vọng của ông Q.

b) Theo em, tổ chức chính trị - xã hội nào có thể đáp ứng được nguyện vọng của ông Q? Vì sao?

Trả lời:

a) Nguyện vọng của ông Q hoàn toàn hợp lí và đáng khen ngợi.

b) Hội Cựu chiến binh Việt Nam có thể đáp ứng nguyện vọng của ông Q vì ông Q từng là quân nhân chuyên nghiệp.

Bài tập 18. Giả sử chứng kiến người hàng xóm cạnh nhà em vì ghen ghét, đố kị, bất mãn nên thường xuyên đặt điều nói xấu chính quyền, cán bộ địa phương. 

Em hãy thực hiện nghĩa vụ công dân bằng cách viết ra 3 cách ứng xử phù hợp với quy định của pháp luật mà em có thể thực hiện được.

Trả lời:

Cách 1: Tố cáo hành động đặt điều nói xấu chính quyền, cán bộ địa phương lên công an phương.

Cách 2: Giải thích cho hàng xóm nghe hành động như thế là không đúng, có thể bị phạt vì tội đặt điều, vu khống.

Cách 3: Tuyên truyền cho người dân biết về những hành vi vi phạm bôi nhọ danh dự, nhân phẩm của người khác sẽ phải chịu những hậu quả. 

Bài tập 19. Em hãy tìm hiểu về một tổ chức chính trị - xã hội ở nơi em đang cư trú và ghi tóm tắt lại: 

- Cấu trúc, đặc điểm, nhiệm vụ của tổ chức này. 

- Những đóng góp của tổ chức này đối với người dân địa phương.

Trả lời: Mặt trận tổ quốc Việt Nam

  • Mặt trận tổ quốc Việt Nam luôn được xem là tổ chức đại diện cho ý chí đại đoàn kết và nguyện vọng chân chính của nhân dân các tầng lớp trên toàn đất nước.
  • Đây là nơi tập hợp trí tuệ của con người Việt Nam yêu nước, nơi thống nhất hành động giữa các tổ chức thành viên, phối hợp với chính quyền thực hiện nền dân chủ, chăm lo bảo vệ lợi ích chính đáng của các tầng lớp nhân dân.
  • Mặt trận tổ quốc Việt Nam còn có vai trò quan trọng trong việc giám sát, bảo vệ, tham gia xây dựng Nhà nước, quản lí xã hội.
  • Hiện nay, mặt trận tổ quốc Việt Nam được thành lập theo cơ chế bầu cử dân chủ được phân cấp để hoạt động trong phạm vi toàn quốc.

Như vậy, ta nhận thấy, mặt trận tổ quốc Việt Nam là một tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị – xã hội, tổ chức xã hội và các cá nhân tiêu biểu trong các giai cấp, các tầng lớp xã hội, dân tộc, tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Thông qua những phân tích được nêu cụ thể bên trên thì Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có vị trí và vai trò hết sức quan trọng trong hệ thống chính trị của đất nước ta.

Bài tập 20. Em hãy tự đánh giá việc thực hiện nghĩa vụ xây dựng và hoàn thiện hệ thống chính trị của mình tại nơi cư trú bằng cách viết ra những công việc em đã làm và kết quả đạt được, hướng khắc phục những việc kết quả chưa tốt.

Những việc đã làm

Kết quả

Hướng khắc phục những việc kết quả chưa tốt

Tốt

Chưa tốt

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Trả lời:

Những việc đã làm

Kết quả

Hướng khắc phục những việc kết quả chưa tốt

Tốt

Chưa tốt

Tích cực góp ý với báo cáo của Đoàn trường

 

X

Cần đóng góp nhiều ý kiến hay và đưa ra những biện pháp cụ thể, hợp lí.

Tham gia hành động do Đoàn thanh niên phát động về ngày hội Trung thu

X

 

 

Xem thêm các bài Giải SBT giáo dục kinh tế pháp luật 10 cánh diều, hay khác:

Xem thêm các bài Giải SBT giáo dục kinh tế pháp luật 10 cánh diều được biên soạn cho Học kì 1 & Học kì 2 theo mẫu chuẩn của Bộ Giáo dục theo sát chương trình Lớp 10 giúp bạn học tốt hơn.

Lớp 10 | Để học tốt Lớp 10 | Giải bài tập Lớp 10

Giải bài tập SGK, SBT, VBT và Trắc nghiệm các môn học Lớp 10, dưới đây là mục lục các bài giải bài tập sách giáo khoa và Đề thi chi tiết với câu hỏi bài tập, đề kiểm tra 15 phút, 45 phút (1 tiết), đề thi học kì 1 và 2 (đề kiểm tra học kì 1 và 2) các môn trong chương trình Lớp 10 giúp bạn học tốt hơn.

Lớp 10 - Kết nối tri thức

Giải sách giáo khoa

Giải sách bài tập