Bài tập & Lời giải
Câu hỏi mở đầu: Trong trồng trọt, một trong những biện pháp để tăng năng suất cây trồng là ngăn chặn sự phát triển của các loài cỏ dại. Cơ sở của biện pháp này là gì?
Xem lời giải
1. MÔI TRƯỜNG SỐNG CỦA SINH VẬT
Tìm hiểu khái niệm môi trường sống
Câu hỏi 1: Quan sát Hình 45.1, hãy:
a) Kể tên các yếu tố tự nhiên có ở nơi sinh sống của sinh vật. Cho biết vai trò của các yếu tố đó.
b) Cho biết môi trường sống là gì.
Câu hỏi luyện tập 1: Hãy kể tên các yếu tố môi trường có ở nơi sinh sống của em. Các yếu tố đó ảnh hưởng như thế nào đến đời sống của em?
Câu hỏi 2: Xác định các loại môi trường có trong Hình 45.1 bằng cách hoàn thành bảng sau:
Chú thích |
Loại môi trường |
a |
? |
b |
? |
c |
? |
d |
? |
e |
? |
Xem lời giải
Tìm hiểu các loại môi trường sống
Câu hỏi luyện tập 2: Kể tên một số loài sinh vật có thể sống ở hai loại môi trường khác nhau.
Xem lời giải
2. CÁC NHÂN TỐ SINH THÁI
Tìm hiểu các nhóm nhân tố sinh thái
Câu hỏi 3: Hãy phân loại các nhân tố mà em đã liệt kê ở Câu 1 và câu hỏi luyện tập vào mỗi nhóm nhân tố sinh thái trong bảng sau cho phù hợp.
Nhân tố vô sinh |
Nhân tố hữu sinh |
? |
? |
Câu hỏi 4: Cho ví dụ chứng minh sự ảnh hưởng của các nhân tố sinh thái đến sinh vật (thực vật, động vật) bằng cách hoàn thành Bảng 45.1.
Nhân tố |
Ảnh hưởng |
Ví dụ |
Ánh sáng |
Ánh sáng là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu cho các loài sinh vật, điều khiển nhịp sinh học của sinh vật, ảnh hưởng đến các quá trình chuyển hoá trong tế bào và hoạt động sinh lí của cơ thể. |
? |
Nhiệt độ |
Nhiệt độ ảnh hưởng đến sự phân bố, hình thái, quá trình trao đổi chất của sinh vật. Hầu hết các loài sinh vật có thể tồn tại trong khoảng nhiệt độ từ 0 − 50 °C, nếu nhiệt độ môi trường nằm ngoài giới hạn này thì quá trình trao đổi chất trong cơ thể sinh vật sẽ bị ngừng trệ và sinh vật sẽ chết. |
? |
Nước |
Nước là thành phần chủ yếu của tế bào, là môi trường và nguyên liệu của các phản ứng sinh hoá trong tế bào, là nơi sinh sống của nhiều loài sinh vật, tham gia điều hoà nhiệt độ môi trường và cơ thể. Do đó, nước ảnh hưởng trực tiếp đến sự phân bố và có vai trò rất quan trọng trong đời sống của các loài sinh vật.
|
? |
Độ ẩm |
Độ ẩm không khí ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, quyết định sự phân bố của các loài sinh vật. Bên cạnh đó, độ ẩm còn ảnh hưởng đến các hoạt động sinh lí của cơ thể (thoát hơi nước, ...); qua đó, tác động đến sự sinh trưởng, phát triển và sinh sản của sinh vật.
|
? |
Nhân tố sinh thái hữu sinh |
Tạo nên các mối quan hệ hỗ trợ, đối kháng giữa các cá thể cùng loài hoặc giữa các loài sinh vật với nhau, đảm bảo sự tồn tại của sinh vật và cân bằng tự nhiên.
|
? |
Câu hỏi luyện tập 3: Vì sao một số loài thực vật có hiện tượng rụng lá vào mùa đông?
Xem lời giải
3. GIỚI HẠN SINH THÁI
Tìm hiểu giới hạn sinh thái
Câu hỏi 5: Dựa vào các ví dụ, em hãy cho biết giới hạn sinh thái là gì.
Câu hỏi 6: Dựa vào Hình 45.2, hãy nhận xét về mức độ sinh trưởng của cá rô phi ở Việt Nam trong giới hạn nhiệt độ của chúng.
Câu hỏi vận dụng: Vì sao có những loài cây phù hợp để trồng trong nhà trong khi nhiều loài khác thì không?